در گفتگو با سرویس سیاسی، انصاف نیوز
خستگی مردم و لایه‌های بالای حاکمیت از ناپایداری کشور، زمینه‌ساز موفقیت دولت پزشکیان خواهد بود.
سرویس سیاسی، انصاف نیوز: علی تاجرنیا رئیس ستاد استان تهران مسعود پزشکیان در انتخابات اخیر، از شرایطی می‌گوید که امکان جذب بخشی از قهرکردگان انتخابات تیر ١۴٠٣ را فراهم می‌کند؛ تاجرنیا معتقد است تداوم نگاه آشتی‌جویانه در نیروهای سیاسی و حاکمیت، عمل کاندیدای پیروز به وعده‌ها، امکان‌پذیری مطالبه‌گری و هم‌داستان شدن قاطبه اقطاب قدرت برای پیش‌رفت ایران باعث خواهد شد که در تابستان ١۴٠٧ مسعود پزشکیان موقعیت به مراتب بهتری از تابستان ١۴٠٣ داشته باشد.
تاجرنیادرباره گزاره «پیروزی پزشکیان با یک اکثریت شکننده»، انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم را دارای دو نتیجه شکلی و معنایی دانست و گفت: نتیجه شکلی، همین چیزی است که اعلام شده و از یک تفاوت ۳ میلیونی بین آرای آقای پزشکیان و آقای جلیلی حکایت دارد اما به نظرم به لحاظ ماهوی، اتفاق مهمی افتاد؛ این‌که با حضور آقای مسعود پزشکیان در عرصه انتخابات، جبهه بزرگی از نیروهای سیاسی و کسانی که نگران آینده ایران بودند شکل گرفت. این جبهه نه تنها جریان اصلاح‌طلبی را در برمی‌گرفت بلکه بخشی از دگراندیشان و لایه‌هایی از طیف اصول‌گرایی را هم در خود داشت و بنابراین حمایتی که از دکتر پزشکیان شد به لحاظ تنوع و تکثر، کم‌نظیر بوده و بنابراین فکر می‌کنم ایشان اتفاقا از روسای جمهور بسیار با پشتوانه در تاریخ بعد از انقلاب هستند.
تاجرنیا به غیبت ۵۰ درصد از مردم در عرصه انتخابات اشاره کرد و افزود: نرخ معمول مشارکت در انتخابات را باید حدود ۷۰ درصد در نظر گرفت که با الگوهای جهانی هم مطابقت دارد. ۲۰ درصد مردم اساسا هیچ‌وقت در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کنند و ۱۰ درصد هم تحت شرایطی خاص، مثل هیجان خیلی بالا یا در پیش بودن مساله‌ای خیلی مهم یا آزادی کامل در انتخابات شرکت می‌کنند.
او ادامه داد: با همه این تفاسیر، مسلم است که بی‌اعتمادی مردم به صندوق رای ناشی از محدود شدن انتخاب‌ها و بی‌تاثیر بودن انتخاب در تغییر بوده است. این‌که انتخابات عملا فلسفه وجودی خود را از دست داده بود و ناامیدی از نتیجه انتخاب، سبب شد که بیش از نیمی از مردم پای صندوق‌های رای نیایند و در انتخابات شرکت نکنند.
رئیس ستاد استان تهران کاندیدای پیروز انتخابات ریاست جمهوری گفت: اتفاقا این‌جاست که معتقدم شرایط بسیار شکننده است، نه برای آقای پزشکیان بلکه برای مجموعه حاکمیت که به نوعی با چالش چگونگی به دست آوردن اعتماد مردم مواجه شده است.
تاجرنیا به تحلیل تحول در اندیشه سیاسی ایرانیان پرداخت و گفت: فکر می‌کنم گذر زمان مردم را به این نتیجه رسانده است که اتفاقات بنیادین و دگرگونی‌های عمیق در ساختار سیاسی کشور، نه ممکن است و نه مطلوب. از طرف دیگر، مردم با این چالش مواجه‌اند که بالاخره انتخاب‌های محدودی دارند و بخشی از ساخت قدرت هم هیچ‌وقت تحت‌تاثیر رای مردم نیست. این چالش‌ها باعث می‌شود که مردم احساس کنند از انداختن رای به صندوق، نتیجه مطلوب برای‌شان حاصل نمی‌شود.
او ادامه داد: حال اگر فرض کنیم فضا تغییر کند و این احساس به وجود بیاید که با این رای دادن، خصوصا در انتخابات اخیر جلوه‌هایی از تاثیر در حوزه‌های مختلف دیده می‌شود، بخش عمده‌ای از کسانی که تحریمی بودند و به نوعی رای ندادند، قطعا برخواهندگشت.
خبرنگار انصاف نیوز پرسید: غیبت نیمی از مردم در انتخابات اخیر را کسانی به عنوان تمایل به عبور از ساختارها تحلیل می‌کنند، چگونه شما معتقدید طرفداران تغییر ساختار در اقلیت هستند؟ تاجرنیا پاسخ داد: امروز ایجاد تغییرات بنیادین و تغییر ساختار حکومت، انقلاب، خیلی در کشور ما طرفدار ندارد. ممکن است در فضای مجازی چنین خواسته‌ای خیلی پررنگ باشد اما در واقعیت چنین نیست. لایه‌های اصلی جامعه، حتی آنان که رای ندادند، قصد دارند این پیام را ارسال کنند که مایلند رای‌شان اثر بیشتری داشته باشد. بیشتر مردم و تاکید می‌کنم حتی آنان که رای ندادند دوست دارند وقتی فعالیت سیاسی در این سطح انجام می‌دهند، کنش‌گری با رای دادن، تاثیر این کنش، پررنگ‌تر و محسوس‌تر باشد.
او ادامه داد: حتی از کسانی که شرایط موجود را نمی‌پسندند، اگر بپرسید چه آلترناتیو دیگری برای این سیستم دارید، شاید نتوانند جواب صحیح و صریحی به شما بدهند. این نشان می‌دهد اگر شرایط در داخل به گونه‌ای تغییر کند که مردم احساس کنند انتخاب‌شان واقعی است و این انتخاب واقعی می‌تواند در اداره کشور تاثیر بگذارد، در سال‌های آینده از لایه بزرگی که در این انتخابات شرکت نکردند و بخش مهمی از جامعه ما را تشکیل می‌دهند و اکثریت هم هستند، پای صندوق‌های رای خواهیم بود. یعنی بازگشت به همان مسیری که تغییر را از طریق صندوق رای دنبال می‌کند.
این فعال سیاسی در جواب این سوال که پزشکیان دارای کارکتری است که حامل تغییرات بزرگ باشد و آن تاثیر مورد مطالبه رای را به آحاد مردم نشان دهد، گفت: آقای دکتر مسعود پزشکیان از این جهت که چهره‌ای کاملا مردمی بود و صادقانه و خالصانه به میدان آمد، توانست این اعتماد را در مردم ایجاد کند اما واقعیت این است که برگرداندن آن اعتماد به صندوق‌های رای و ایجاد تغییرات دموکراتیک از مسیر صندوق، الزاما دست مسعود پزشکیان نیست. دست رئیس‌جمهور نیست؛ همه ما می‌دانیم نهادهای دیگری در قدرت هستند که تاثیر دارند، حتی به لحاظ عملکرد اجرایی رئیس‌جمهور هم تاثیر دارند. بنابراین به نظر من این موضوع نیازمند یک عزم جمعی است و علاوه بر دولت و قوه مجریه، و دو قوه دیگر، نهادهای مهم و موثر دیگر نظام را هم باید دربربگیرد.
تاجرنیا ادامه داد: به نظرم، جامعه دنبال یک علامت یا نشانه است برای بازگشتن به کنش‌های دموکراتیک صندوق‌پایه. با توجه به آن انفعال و ناامیدی شدیدی که شاهدش بودیم، اجماع بر سر انتخاب دکتر مسعود پزشکیان یک فرصت طلایی است و چه بسا از آخرین فرصت‌های کشور باشد. من احساس می‌کنم که مجموعه نظام هم به این نتیجه رسیده است و بنابراین اگر این نگاه آشتی‌جویانه را دنبال کنیم، ممکن است پالس‌های مثبت از همه‌طرف صادر و تلاش شود که دولت چهاردهم موفقیت به دست بیاورد و بتواند آحاد مردم را به آینده امیدوار کند.
این فعال سیاسی درباره دلیل افزایش مطالبه‌گری از دولت چهاردهم، درخواست پاسخ‌گویی از دولتی که هنوز مستقر نشده و سخن گفتن از این‌که به خانه برنمی‌گردیم و دولت را رها نمی‌کنیم، توضیح داد: بخشی از این مطالبه برمی‌گردد به خود دکتر پزشکیان که از ابتدا خود را بخشی از مردم دانسته و آنان را به مطالبه‌گری فراخوانده است. این‌که پزشکیان گردن گذاشته که اگر نتواند به وظایفش به عنوان رئیس‌جمهور عمل کند، آن را با مردم در میان می‌گذارد. چنین چیزی با این صراحت برای نخستین بار است که مطرح می‌شود و طبیعتا مردم به مطالبه‌گری و پاسخ گرفتن از دولت تشویق می‌شوند.
تاجرنیا ادامه گفت: بخش دیگری از این مطالبه‌گری به شرایط انتخابات بازمی‌گردد؛ خیزش روزهای آخر که به افزایش مشارکت در مرحله دوم انتخابات منجر شد، خیزش ناامیدان و بی‌صدایان و کسانی بود که تصمیم داشتند دیگر هرگز پای صندوق نیایند. این افراد، این انتخاب را فرصت آخری می‌بینند که آنان را در عرصه مشارکت نگه می‌دارد و بنابراین نگاه‌شان طلب‌کارانه می‌شود. چون نمی‌خواهد امیدش را برای حضور از دست بدهد. می‌خواهد بگوید درست امید بستم. مطالبه‌گری می‌کند تا درست بودن کنش خود را ثابت کند.
رئیس ستاد استان تهران پزشکیان، حفظ و حراست از مطالبه‌گری مردم را مهم خواند و گفت: باید مراقب باشیم این مطالبه‌گری از بین نرود. اول خود مردم هستند که نباید خسته شوند، دوم رئیس جمهور منتخب است که باید اقداماتی را انجام دهد که مردم از حضورشان ناامید و سرخورده نشوند. سه هم مجموعه‌هایی در ساختار حاکمیت هستند که ممکن است منتقد رئیس جمهور باشند اما نروند به این سمت که مانع موفقیت دولت پزشکیان شوند. اگر این هوشمندی در کشور تقویت شود، فکر می‌کنم به شرایط مطلوب‌تری دست می‌یابیم.
تاجرنیا درباره نخستین اولویت دولت چهاردهم، حکم‌رانی خوب را حلقه مفقوده مدیریت منابع در کشور دانست و گفت: اگر بر اساس دانایی و بر بستر توانایی‌های موجود به تصمیمی رسیدیم، باید آن را به اجرا بگذاریم و از محافظه‌کاری‌هایی که مردم را بی‌اعتماد و سرخورده و ناامید می‌کند، پرهیز کنیم. من اصلی‌ترین چالش در دولت را این می‌دانم که تصمیم خوب بگیرد و تصمیمات خوبش را هم با شجاعت اجرا کند. آن‌چه از پزشکیان برمی‌آید این است که وقتی به تصمیمی می‌رسد، آن را به اجرا می‌گذارد.
عضو سابق حزب مشارکت درباره سنت معمول حذف جناح مغلوب از همه سازمان‌ها و نهادهای اجرایی، احساس عمیق شکست و تاثیر آن بر روحیه کار جمعی و کمک به دولت مستقر هم گفت: این انتخابات تفاوت آشکاری با همه انتخابات‌هایی که تجربه کرده‌ایم داشت و آن هم طیف گسترده و متنوعی بود که پشت پزشکیان آمد، از نهضت آزادی تا اصول‌گرایان شناخته‌شده. به همین نسبت هم احساس شکست در جریان مغلوب، محدود شد به جبهه پایداری و طیفی از جریان‌های تند مذهبی که به دنبال حاکم‌کردن یک ایدئولوژی خاص و به گمان من فرقه‌ای از دین‌داری اصرار دارند.
تاجرنیا اضافه کرد: این حمایت گسترده از پزشکیان کمک می‌کند که احساس شکست فراگیر نباشد. نکته بعدی هم تاکید پزشکیان بر فراجناحی بودن دولتش است. می‌گوید دولتم یک دولت فراگیر است، دولت آشتی است. بنابراین چه بسا از اصول‌گرایان هم در دولت چهره‌هایی را ببینیم که البته به نظر من باید مشروط به وفاداری به برنامه دولت پزشکیان باشد. نکته دیگر هم وجود امکان‌هایی برای جناح مقابل است که هم در برخی نهادها می‌توانند جذب شوند و هم شرایطی مانند دولت سایه را دارند. مجموع این شرایط هم زمینه را برای آشتی فراهم کرده است چون طیف کمتری از مجموع نیروهای سیاسی کشور احساس شکست می‌کنند.
این پزشک سیاستمدار، با مرور عملکرد متفاوت دولت یازدهم و دولت دوازدهم، شرایط ایران را متاثر از شرایط جهانی خواند و گفت: برخی از خبرهای نگران‌کننده از قراردادها، از استخدام‌ها، از پیمان‌هایی که بسته می‌شود و… نشان می‌دهد که عده‌ای تصمیم گرفته‌اند از همین ابتدا دولت پزشکیان را زمین‌گیر کنند اما من معتقدم هم مردم و هم لایه‌هایی در بالاترین سطح حاکمیت از ناپایداری در سطح کشور خسته شده‌اند و بنابراین کمک می‌کنند موانع بر سر راه دولت پزشکیان کاهش یابد. بنابراین من معتقدم در تابستان ۴۰۷ مسعود پزشکیان نسبت به آن‌چه تحویل گرفته بسیار جلوتر خواهد بود.
