گفتگوی اختصاصیپایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران -تهران
در گفت و گو با جماران، گروه اقتصاد و درآمد: دکتر حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س)، ضمن تشریح نکاتی که در نشست روز شنبه، ۱۳ مرداد ، با رئیس جمهور، به عنوان دغدغه ها و نگرانی های چند اقتصاددان مطرح شده، گفت: در این دیدار، آقای رئیس جمهور تاکید کردند هیچ سیاستی که خلاف منافع مردم باشد و یا روی زندگی و معیشت مردم اثر منفی بگذارد را نخواهند پذیرفت و به شدت نسبت به این مسئله حساس هستند که گروه‌های آسیب پذیر جامعه، به دلیل سیاستهای اعمال شده، آسیب نبینند.
ملاحظه خاص رئیس جمهور درباره اقشار آسیب پذیر
دکتر حسین راغفر در گفت وگو با جماران، با اشاره به نشستی که روز شنبه همراه با دکتر فرشاد مومنی، دکتر واعظ مهدوی و غلامحسین حسن تاش با مسعود پزشکیان، رئیس جمهور انجام شده است، خاطرنشان کرد: در این نشست تاکید شد اقتصاد یک سیستم است و حل مسائل نمی‌تواند موردی باشد، باید با توجه به تاثیر هر کدام از مسائل روی بخش‌های دیگر تصمیم گیری کرد، بنابراین اینکه به عنوان مثال از افزایش قیمت بنزین صحبت کنیم بدون توجه به عوامل دیگر، از جمله اینکه اساسا در کشور حمل و نقل عمومی نداریم، آثارش برای گروه‌های پایین جامعه، بسیار مخرب خواهد بود. آقای رئیس جمهور هم گفتند که من قویا نسبت به این مسئله حساس هستم که گروه‌های پایین به دلیل سیاستهای اعمال شده، آسیب نبینند. تاکید ایشان این بود که هر برنامه‌ای که مطرح شود و آثار منفی روی گروه‌های پایین درآمدی داشته باشد، آن را نخواهم پذیرفت و سعی می‌کنم مسئله را به نحوی مدیریت کنم که مردم و گروه‌های پایین جامعه از اجرای سیاستها آسیب نبینند.
وی ادامه داد: به همین دلیل در این نشست چند ضابطه مطرح شد و تاکید گردید که دولت از مواجهه هیجانی و موردی با پدیده‌ها دوری کند. آقای رئیس جمهور هم تاکید کردند همه سیاستهایی که در دولت مطرح خواهد شد نباید به زیان مردم باشد
دیدگاه پزشکیان دررابطه با ارز تک نرخی
به گفته راغفر؛ در این نشست، مسئله رویکرد دولت نسبت به «ارز تک نرخی» هم مطرح شد که آقای پزشکیان گفتند اجرای چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر نیست؛ چرا که اساسا منظور آنها که در ارتباط با تک نرخی کردن ارز صحبت می‌کنند این است که افزایش قیمت ارز صورت بگیرد. در ادامه این نشست عنوان شد باید به این مساله توجه کرد که چه کسانی چه توصیه هایی می کنند، چرا که حتی اگر در شرایط کنونی، ارز با قیمت‌های بسیار بالاتری هم افزایش پیدا کند، هنوز کسانی هستند که طالب خرید آنند؛ چرا که اقتصاد سیاسی تورم می‌گوید در ایران گروه‌های ذی‌نفعی حضور دارند که از افزایش قیمت‌ها منتفع میشوند، بنابراین تورم، مدافعین قدرتمندی در اقتصاد ایران دارد.
وی اضافه کرد: در این راستا؛ دو ضابطه به دولت پیشنهاد شد؛ اول اینکه هر سیاستی، گروه‌های مردم خصوصا طبقات متوسط به پایین را آسیب نزند و دیگر اینکه سیاستها منجر به تقویت تولید شوند. از این طریق است که می‌شود اشتغال و ارزش افزوده ایجاد کرد و برای مردم، رفاه عمومی فراهم آورد. ایشان هم کاملا با این پیشنهادات موافق بودند و پیشنهاد خود ایشان هم این بود که خودتان متولی اجرای این سیاستها شوید. البته ما هم که برای این منظور نرفته بودیم. تاکید شد دولت براساس چه ضوابطی عمل کند و توجه داشته باشد که بحثهایی در رسانه ها عمدتا از سوی منتفعین و ذینفعان قدرتمندی که در اقتصاد ایران هستند صورت می گیرد، که منافعشان با منافع عموم مردم در تعارض است و آقای رئیس جمهور به این نکات توجه داشته باشد.
این اقتصاددان یادآورشد: فکر می کنیم این مساله، بسیار کلیدی و حساس است و دوستان متذکر این نکته شدند که هیچ کدام از دولتهای قبلی هم نمی خواستند سیاستهایی اتخاد کنند که به زیان مردم باشد. اما نفوذ افرادی که صاحب قدرت هستند و دسترسی آنها به مراکز تصمیم گیری کشور زیاد است، شرایطی را فراهم کرده اند که صدای مردم و مخالفین سیاستهای بخش عمومی به گوش مسئولین کشور نمی رسد. آقای رئیس جمهور تاکید کردند ایشان هیچ سیاستی که خلاف منافع مردم باشد و یا روی زندگی و معیشت مردم اثر منفی داشته باشد را نخواهند پذیرفت.
وی همچنین گفت: توجه به بودجه مناطق محروم کشور و اشکالاتی که در ساختار کنونی وجود دارد هم از مسائلی بود که مطرح شد و آقای رئیس جمهور هم نسبت به ضرورت و چگونگی انجام این اصلاحات همدلی داشتند.
اعلام آمادگی رئیس جمهور برای همکاری با گروه های کارشناسی
راغفر همچنین درخصوص احتمال تداوم این رایزنی‌ها و ایجاد سازوکاری برای آن نیز توضیح داد: از سوی دوستان اعلام آمادگی شد که هر کمکی که دولت مایل باشد، داده شود و سازوکارش را هم مطرح کردیم. از جمله اینکه اگر دولت مایل باشد می تواند برنامه‌ها و لوایحی را که می خواهد برای تصویب و اجرا ببرد، پیشتر درباره آن با گروه‌های مختلف رایزنی کند. ما اعلام آمادگی کردیم در این رابطه به دولت کمک کنیم. ایشان هم از این طرح استقبال کردند و قرار شد از طریق دفتر ریاست جمهوری این مسائل پیگیری و نقطه نظرات کارشناسی گروه های مختلف شنیده شود. چرا که ۳۵ سال است که تنها یک تفکر، در اقتصاد کشور حاکم است و صدای منتفعین این سیاستها که عمدتا به قدرت و ثروت وصل هستند بسیار بلند است. در این دوره که این سیاستها اعمال شده و صدای مردم عملا شنیده نشده است. اگر چه برخی گزینه هایی هم که در کانون گفت و گو برای وزارت خانه های مختلف هستند، این نگرانی را تشدید می کنند.
وی با ابراز امیدواری نسبت به شنیده شدن صدای جامعه مدنی در دولت پزشکیان، گفت: آقای پزشکیان هم تاکید کردند برای همکاری با گروه های کارشناسی آمادگی کامل دارند و ما هم امیدواریم، دولتی مناسب در کشور شکل گیرد تا بتواند نیازهای جامعه و انتظارات مردم را براورده کند و پاسخی برای حل معضلات عمومی مردم باشد. در شرایط کنونی، راه دیگری نداریم، جز اینکه امیدوار باشیم. اما باید در نظر داشت امیدواری تنها به گفت و گو نیست و باید معطوف به عمل باشد. وقتی می توانیم امیدوار باشیم که در عمل با انتخابهایی که صورت می گیرد و سیاستهایی که دنبال می شود، راه حل ها را پیدا کنیم.
ارتباط با نهادهای کارشناسی، ساختارمند شود
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه دولتهای قبلی هم، همه طرحهایی که دنبال می‌کردند نوعا از این جنس بود که همین است و جز این نیست و هیچ راه حلی دیگری وجود ندارد، ادامه داد: در حالی که در بسیاری از مسائل، راه حلهای متعددی وجود دارد. اکنون که آقای پزشکیان تا این حد تاکید بر کار کارشناسی و استفاده از کارشناسان را مطرح کردند، باید سازوکار ساختارمندی برای آن پیدا کنند و برنامه ها تنها به صورت گفت و گوهای موردی نباشد، بلکه این کار بتواند، به شکل نظام مند در یک ساختار ارتباطی انجام پذیرد.در واقع باید امکانی فراهم کرد تا نهادهای غیردولتی و سازمانهای مردم نهاد بتوانند به صورت سازمان یافته نقطه نظراتشان را به مسئولین کشور، خصوصا قوه مجریه منتقل کنند و در شرایط کنونی فاقد چنین چارچوب سازمانی هستیم.
هر کاری از دستمان برآید خواهیم کرد
مشروط به اینکه دولت احساس کند به این کمک نیاز دارد
راغفر تاکید کرد: امید ما این است که بینیم دولت موفق شده و برای این کار هم هر کاری از دستمان برآید خواهیم کرد، مشروط به اینکه دولت احساس کند به این کمک نیاز دارد. نه تنها از ما، بلکه باید صدای افراد و گروه ها و دیدگاه‌های مختلف شنیده شود و نقطه نظرات آنها در اجرای سیاستها لحاظ گردند. اما اکنون آنچه بیشتر مشهود است این است که باز همان جریانات گذشته فعال هستند و تلاش می کنند با توجه به نفوذ و قدرتی که دارند، افراد خود را در مصادر و مناسب قرار دهند. طبیعی است که در آن صورت کار، نسبت به وضعیت مطلوب مشکل تر خواهد بود.
اعلام آمادگی برای بررسی و نقد طرح ها در فرهنگستان علوم
این عضو هیات علمی دانشگاه، در رابطه با جزئیات طرحی که برای همکاری با دولت و بررسی لوایح آن مطرح شد نیز توضیح داد: در دوره دولت سیزدهم، در ملاقاتی که با مرحوم آقای رئیسی داشتیم، اعلام آمادگی شد که گروه اقتصاد فرهنگستان علوم آمادگی دارد تا ضمن بررسی طرح ها و لوایح دولت، نقطه نظرات کارشناسی روی آنها بدهد. قرار بر این شد که این اتفاق بیفتد اما عملا کار پیشرفتی نکرد و موفق نبود. همان طرح مجددا پیشنهاد شد و آقای رئیس جمهور پذیرفتند و بسیار هم از آن استقبال کردند . همزمان هم قرار بر این شد که از طریق دفتر ایشان این مسائل دنبال شود و این بار به نتایجی برسیم.
راغفر گفت: ما معتقدیم همه نهادهای مردمی که فعالیتهای تخصصی درباره بخش عمومی می کنند از جمله موسسه مطالعات دین و اقتصاد و موسسات مرتبط با محیط زیست و خیریه ها باید فرصتی برای شنیده شدن دیدگاه هایشان داشته باشند. این کار باید به صورت سازمان یافته انجام شود. از این جهت اگر رابطه سازمانهای مردم نهاد با دولت ساختارمند شود، فواید مهم و بزرگی برای کشور دارد. نباید مسائل یک جانبه دیده شود و فقط آنها که صاحب منافع هستند مساله شان منعکش شود، بلکه باید منافع مردم هم از طریق ننهادهای مردمی شنیده شود.
