جایگاه بیژن جزنی در جنبش چپ و ملی-دموکراتیک ایران
مهمانان برنامه در کلابهاوس:
🔘 زهره تنکابنی
🔘 سیاوش رنجبر
🔘 ناصر زرافشان
🔘 سعید شاهسوندی
🔘مناف عماری
🔘 مهدی فتاپور
🔘 خدیجه مقدم
🔘 امیر ممبینی
🔘 فرخ نگهدار
زمان: جمعه ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ (۱۸ آوریل ۲۰۲۵)
ساعت: ۲۱ به وقت ایران (۱۹:۳۰ به وقت اروپای مرکزی)
آدرس کلابهاوس:
بیژن جزنی، از برجستهترین چهرههای فکری و مبارزان انقلابی ایران، در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۵۴، همراه با هشت تن دیگر از زندانیان سیاسی، در حالی که محکومیت حبس را سپری می کرد، همراه با ۶ تن دیگر از یاران گروه و دو تن از زندانییان سر شناس مجاهد خلق به شکلی بیرحمانه در تپههای اوین به قتل رسیدند.حکومت پهلوی مزورانه و با دروغی بزرگ مدعی شد که این افراد در جریان یک «فرار نافرجام» هدف گلوله قرار گرفتهاند. اما تمامی شواهد و بعدتر همه اسناد و شهادتها نشان دادند که این اقدام نه یک فرار، بلکه یک اعدام کاملاً برنامهریزیشده با دستور از «بالا» و فراقضایی بوده ، جنایتی در خفا و بیانگر عمق خشونت ساختار قدرت دیکتاتوری فردی شاه .
در بهمن ماه سال ۱۳۴۷ دفاعیات بیژن جزنی و حسن ضیا ظریفی در دادگاهی که برای گروه تشکیل شد ، بازتاب وسیعی داشت که حکومت شاه چاره ای جز تحمل آن نداشت، این زمان قانون و دستگاه قضا بیش از پیش زیر پای امیال دستگاه امنیتی رژیم پهلوی و صرفا ابزارهایی در خدمت تثبیت قدرتی بودند که چند سالی هم بیشتر دوام نیافت. در سایهی دیکتاتوری فردی شاه، ساختار حاکم نهتنها منتقدان را برنمیتابید، بلکه بی مهابا به چنین جنایات هولناکی دست می زد.
جزنی، با تحلیلهای ژرف خود، بهویژه در زمینهی بررسی ساختار قدرت و ریشههای استبداد و نقش موثری در جنبش مبارزاتی مردم ایران ایفا و تهدیدی برای کلیت نظام حکومتی شاه و هم پیمانان آن بهشمار میآمد.
میهن ما طی این سالها تجارب تلخ و شیرین بسیاری را پشت سر گذاشته است. در چنین بستری دادخواهی و عدالتطلبی تنها با هدف محکومکردن یک جنایت نیست؛ بلکه به معنای روشننگهداشتن چراغ حافظهی تاریخی، بازخوانی مداوم فجایع پنهانمانده، و پافشاری بر ضرورت نهادهای مستقل، پاسخگو و انسانی است تا امکان تکرار چنین جنایتی در کشور سد شود، تا زمانی که حقیقت برملا نشود و ساختارهایی برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی بنا نگردند، زخم بیعدالتی همچنان باز خواهد ماند.
نوشته حاضر تنها سر فصلی است برای گشودن ستون ویژه پنجاهمین سالگرد کشتار بیژن جزنی و یاران در نشریه کار