خلاصه اولین گزارش تحقیقات بین المللى سازمان بهداشت جهانى پیرامون خشونت بر زنان – بخش چهارم

۴– خشونت شریک زندگی و تأثیر آن بر سلامت زنان

تأثیر خشونت شریک زندگی در جراحات وارده به زن و عدم سلامت او یکی از نگرانی های عمده در بهداشت عمومی است. این تحقیق سازمان بهداشت جهانی، اطلاعات گوناگونی در رابطه با سلامت جسمی و روانی در زمان مصاحبه ها و همینطور بیماری های شرکت کنندگان در مصاحبه و استفاده آنها از خدمات بهداشتی در ماه های قبل از مصاحبه را گردآوری کرده است. از زنانی که در مصاحبه های خود گفته بودند که خشونت جسمی توسط شریک زندگی خود را تجربه کرده اند، در رابطه با نوع جراحات و تناوب آنها و همچنین در رابطه با درمانی که در این رابطه دریافت کرده اند؛ در صورتی که اصولا درمانی دریافت کرده بودند، پرسیده شد. همچنین اطلاعاتی در رابطه با تاریخچه تولید مثل آنها از قبیل تعداد بارداری ها، تعداد زایمان ها با جنین مرده، تعداد سقط جنین های خواسته و یا ناخواسته، تعداد زایمان هایی که نوزاد در آن زنده مانده و همچنین تعداد فرزندانی که در زمان مصاحبه زنده بودند نیز جمع آوری شد. علاوه بر آن سندی از جزئیات زایمان هایی که در ۵ سال پیش از مصاحبه داشته اند که در آن نوزادان زنده مانده بودند نیز تهیه شد.

با اینکه از یک بررسی مقطع سطحی نمی توان نتیجه گرفت که خشونت باعث مشکلات سلامتی خاصی می شود (البته بجز جراحات وارده)، نتایج تحقیق سازمان بهداشت جهانی با قطعیت، دیگر تحقیقاتی را که رابطه مستقیمی بین خشونت و علائم هر دوی بیماری های جسمی و روانی را یافته بودند، تایید می کند.

جراحات بر اثر خشونت جسمی

از مصاحبه شوندگان پرسیده شد که آیا براثر خشونت هایی که از طرف شریک زندگی به آنها وارد شده الف) یک یا دوبار، ب) ۳ تا ۵ بار، پ) بیش از ۵ بار مجروح شده اند.

رواج جراحت براثر خشونت میان زنانی که زمانی مورد خشونت واقع شده بودند از ۱۹% در اتیوپی تا ۵۵% در مرکز شهرستانی پرو متفاوت بود. جراحات با خشونت جسمی شدید مربوط می شدند. در برزیل، مرکز شهرستان پرو، ساموآ، صربستان و مونته نگرو و تایلند بیش از ۲۰% زنانی که مجروح شده بودند، اعلام کردند که بیش از ۵ بار مجروح شده اند.

با اینکه اکثر جراحات به عنوان جراحات خفیف درجه بندی شده اند (مانند ضربدیدگی، خراش، بریدگی، مشت خوردن و گاز گرفتگی) در برخی مراکز جراحات شدیدتر (شکستگی استخوان، جراحت گوش و چشم) نسبتا رواج بیشتری داشتند. در نامیبیا، مرکز شهرستانی پرو، ساموآ، مرکز شهری تایلند و جمهوری متحده تانزانیا، حداقل ۲۰% زنانی که مجروح شده بودند جراحت از ناحیه چشم و گوش داشته اند. در بنگلادش، اتیوپی، مرکز شهرستانی پرو و ساموآ بیش از یک چهارم زنان مجروج شده گفته بودند که براثر خشونت شریک زندگی بیهوش شده بودند.

خشونت شریک زندگی و سلامت جسمی

اگر چه ممکن است این روش یک روش اندازه گیری فردی بنظر بیاید، با اینحال گزارش وضعیت سلامت از طریق خود فرد در بررسی از نفوس، یکی از راه های پیشگویی بیماری است (۱۷و ۱۸). در این تحقیق سازمان بهداشت جهانی از مصاحبه شوندگان پرسیده شد که وضعیت سلامت خود را چگونه می بینند؛ عالی، خوب، متوسط، بد، بسیار بد. همچنین لیستی از مشکلات جسمی به مصاحبه شوندگان داده شد و از آنها پرسیده شد که در چهار هفته قبل از مصاحبه کدامیک از این مشکلات را داشته اند و با چه شدتی.

در اکثر مراکز (بجز ژاپن، ساموآ و مرکز شهری جمهوری متحده تانزانیا) زنانی که تا زمان مصاحبه خشونت جسمی یا جنسی یا هر دو را از طرف شریک زندگی خود تجربه کرده بودند، با درصد بیشتری وضعیت سلامت خودشان را بد یا بسیار بد می دانستند، تا زنانی که هیچگاه خشونتی از شریک زندگیشان ندیده بودند. همچنین زنانی که خشونت به آنها اعمال شده بود، با درصد بیشتری در رابطه با راه رفتن، انجام دادن کارهای روزمره، درد، فراموشی، سرگیجه و ترشحات واژن در ۴ هفته قبل از مصاحبه مشکل داشتند. بسیار قابل توجه است که وضعیت سلامت این افراد در زمان مصاحبه با تجربه ی آنها از خشونت در طول زندگیشان ربط داشت. این نشان می دهد که تأثیرات جسمی خشونت می تواند مدتها بعد از اینکه خود خشونت پایان یافته، ادامه پیدا کند و یا اینکه آزار انباشته شده روی سلامت به شدت تأثیر می گذارد.

یکی از دلایلی که در برخی مراکز رابطه ویژه ای بین خشونت و وضعیت ناسالم بدنی یافت نمی شد، می تواند کم گزارش کردن علائم بیماری ها باشد. برای مثال کمتر از ۳% زنان آزار ندیده در اتیوپی، ژاپن، نامیبیا، ساموآ و مرکز شهری جمهوری متحده تانزانیا اعلام کردند که وضعیت سلامتی بدی دارند. اختلاف بین مراکز همچنین براثر تعریف فرهنگی آنچه که ناسالم خوانده می شود نیز بود.

*به نقل از یک زن در صربستان و مونته نگرو: من زمان طولانی زجر کشیدم و تمام مدت درد خودم را قورت می دادم. دلیل اینکه در حال حاضر مدام باید به دکتر مراجعه کنم و دارو دریافت کنم هم همین است. هیچ کس نباید این کار را بکند.*

خشونت شریک زندگی و سلامت روانی

در سطح دنیا، مشکلات روانی، آشفتگی های احساسی و تمایل به خودکشی بین زنانی که از شریک زندگی خود خشونت دیده اند رواج دارد (۲). در تحقیق سازمان بهداشت جهانی، آشفتگی های احساسی با علائمی از قبیل سریع به گریه افتادن، قادر به لذت بردن از زندگی نبودن، فرسودگی و تمایل به خودکشی در ۴ هفته قبل از مصاحبه، تعریف شد. در تمام مراکز زنانی که زمانی توسط شریک زندگی خشونت جسمی یا خشونت جنسی و یا هردو با هم را تجربه کرده بودند، مشخصا آشفتگی های احساسی در سطوح بسیار بالاتری را نسبت به زنانی که هیچگاه مورد خشونت نبوده اند، نشان می دادند.

علاوه بر آن زنانی که زمانی شریک زندگی داشته اند و از او خشونت دیده بودند، با در صد بیشتری به خودکشی فکر کرده بودند (شکل ۱۱) و یا به آن مبادرت ورزیده بودند تا زنانی که خشونت ندیده بودند. این نتیجه تأییدی است بر تحقیقات دیگری که در کشورهای صنعتی و در حال توسعه انجام شده بود. از آنجایی که این تحقیق به خودکشی هایی که به مرگ منجر شده اند نمی پردازد، امکان دارد که رابطه بین خشونت و خودکشی کمتر از آنچه که در واقعیت است، نشان داده شود.

*به نقل از یک زن در ساموآ: من سعی کردم گنولا بنوشم که یک مایع شوینده است. به این دلیل به بیمارستان رفتم و آنها به من کمک کردند. من مدام این چهره ها را می بینم چهره های خانواده او (شریک زندگی) را که به من خیره شده اند با آن نگاه های شیطانی. انگار که فکر می کنند من باید این کار را می کردم. من باید می مردم.*

خشونت شریک زندگی و سلامت در تولید مثل

نسبت زنانی که در طول زندگی شان باردار شده اند و حداقل طی یک دوران بارداری مورد آزار قرار گرفته اند در ۱۱ مرکز از ۱۵ مرکز از ۵% بیشتر است. کمترین این رقم مربوط به ژاپن با ۱% و بیشترین آن مربوط به مرکز شهرستانی پرو با ۲۸% است. بین یک چهارم تا نیمی از زنانی که در حین بارداری مورد آزار قرار گرفته اند، لگد یا مشت به شکم را تجربه کرده اند (شکل ۱۲). در تمام مراکز بجز یکی، بین ۱۱% تا ۴۴% زنانی که در طول زندگی خشونت دیده اند و در طول زندگی باردار شده اند، در زمان بارداری نیز مورد حمله قرار گرفته اند تنها استثنا ژاپن با رقم ۸% است. در تمام مراکز، بالای ۹۰% زنان، توسط پدر بیولوژیک جنینی که زن در شکم حمل می کرده مورد آزار قرار گرفته اند و اکثر آنان در آن زمان با آن زن زندگی می کرده اند.

با وجود اینکه اکثر زنانی که در زمان بارداری کتک خورده بودند، خشونت جسمی را قبل از آن نیز تجربه کرده بودند، بین ۳% (در اتیوپی) تا ۵۰% (مرکز شهری برزیل و صربستان و مونته نگرو) گفتند که برای اولین بار در حین بارداری از شریک زندگی خود کتک خورده اند.

اکثر زنانی که خشونت را قبل و در حین بارداری تجربه کرده بودند، در تمام مراکز اعلام کردند که در آخرین بارداری که مورد آزار قرار گرفته اند، شدت و تناوب خشونت اعمال شده به آنها یا مانند قبل از بارداری و یا خفیف تر بوده است. نتیجه برای هر دو کشورهای صنعتی و در حال توسعه این بود که بارداری، زمانی برای حفاظت در مقابل خشونت است گرچه که این برای تمامی فرهنگ ها صادق نیست (۱۹).

*به نقل از یک زن در پرو: او به شکمم ضربه زد و باعث سقط دو تا نوزاد شد. آنها دوقلوهای یک تخمکی یا متفاوت بودند من هیچوقت نفهمیدم. من با خونریزی شدید به بیمارستان لوآیزا رفتم و آنها کورتاژ کردند.*

سقط جنین های خواسته و ناخواسته

در بیشتر مراکز، زنانی که زمانی باردار شده بودند و همچنین خشونت جسمی یا جنسی یا هردو باهم شریک زندگی خود را تجربه کرده بودند، سقط جنین های خواسته بیشتری را گزارش کرده اند. گرچه که اختلاف در مرکز شهرستانی بنگلادش، نامیبیا و ساموآ یعنی جایی که تعداد سقط جنین ها بسیار اندک است، از نظر آماری قابل توجه نیست. همچنین زنانی که آزار دیده بودند با درصد بالاتری سقط جنین های ناخواسته نسبت به زنانی که خشونت شریک زندگی را تجربه نکرده بودند، داشتند.

استفاده از امکانات بهداشتی قبل و پس از بارداری

در اکثر مراکز مورد مطالعه اختلافی بین استفاده از مراکز بهداشتی بین زنان آزار دیده و ندیده که در ۵ سال پیش از مصاحبه نوزاد زنده ای به دنیا آورده بودند، نبود. اگر چه در مرکز شهری بنگلادش، اتیوپی و شهرستان جمهوری متحده تانزانیا، زنانی که زمانی مورد خشونت جسمی یا جنسی توسط شریک زندگی خود قرار گرفته بودند با درصد کمتری امکان استفاده از امکانات بهداشتی قبل و بعد از بارداری را در آخرین زایمان با نوزاد زنده داشته اند. اختلاف زیادی بین سطح دسترسی به امکانات بهداشتی پس از زایمان در کشورهای مختلف وجود داشت. در مراکز شهری بنگلادش، برزیل، پرو، تایلند و در مرکز شهرستانی جمهوری متحده تانزانیا، زنانی که توسط شریک زندگی مورد خشونت قرار گرفته بودند با درصد کمتری امکان استفاده از امکانات بهداشتی پس از زایمان را برای آخرین زایمان داشتند تا زنانی که مورد خشونت واقع نشده بودند.

ادامه دارد

———————————————–

منابع:

۱۷. McDonough P et al. Income dynamics and adult mortality in the United States, 1972 through 1989. American Journal of Public Health, 1997, 87:1476–۱۴۸۳.

۱۸. Sorlie PD, Backlund E, Keller JB. US mortality by economic, demographic, and social characteristics: the National Longitudinal Mortality Study. American Journal of Public Health, 1995, 85:949–۹۵۶.

۱۹. Campbell J, Garcia-Moreno C, Sharps P. Abuse during pregnancy in industrialized and developing countries. Violence Against Women, 2004, 10:770– ۷۸۹.