جمعه ۲۰ تیر ۱۴۰۴ - ۱۶:۲۷

جمعه ۲۰ تیر ۱۴۰۴ - ۱۶:۲۷

روایت زنان افغانستانی از رد مرز
آنچه می‌خوانید روایت چهار زن افغان‌تبار است که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌، فرزند به دنیا آورده‌، کار کرده‌ و روابط انسانی و پیوندهای عاطفی داشته‌اند اما در چند ماه گذشته...
۲۰ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
در ستایش ایستادگی: به زندانیان و همۀ آنانی که آزادی را معنا کردند
ما با نام تو، نه فقط از تو، که از همه‌ی آدم‌های ایستاده یاد می‌کنیم. از آن‌ها که هنوز باور دارند: آزادی، امتیاز نیست — فضیلت است و حقیقت، اگرچه...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده
عظمت را دوباره به جنبش ضدجنگ برگردانیم
قصد این نوشته بررسی شرایطی که به جنگ اخیر ختم شد، سیاست‌های مرگبار رهبران جمهوری اسلامی و یا جنایات اسرائیل در منطقه نیست. بلکه یافتن راهی برای تقویت جنبش ضدجنگ...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: رضا جاسکی
نویسنده: رضا جاسکی
شوخیِ تلخِ تاریخ!
اگر به‌فرض در جهان وارونۀ کنونی شانسی هم برای ربودن جایزۀ صلح نوبل برای یک صلح‌طلب قلابی چون ترامپ و به قول خود وی استقرار صلح از موضع اقتدار وجود...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: تقی روزبه
نویسنده: تقی روزبه
ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن
هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: هیئت سیاسی ـ اجرایی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: هیئت سیاسی ـ اجرایی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.
جبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیه‌ای مصوبه اخير مجلس به منظور تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برخلاف مصالح ملی، امنیت کشور و منافع مردم ایران خواند و...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان در باره دستگیریها، اعدامهای اخیر و برخورد با مهاجران افغانستانی
فرصتی فراهم آمد تا بنا بر حافظه تاریخی، ایرانیان در مقابل تهاجم بیگانه، همبستگی ملی کم نظیری را به نمایش بگذارند که افکار عمومی را درجهان تحت تاثیر قرار داد...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان

گیدنز! می خواهی مرا کجا ببری؟

من بیست و اندی سال از زندگیم را در خارج کشور بسر بردەام... تا حال چنین اندیشیدەام کە باید مبارزە کرد و عواقبش را هم پذیرفت، از جملە تبعید و غربت. یک تفکر کاملا خوانا، رک و پوست کندە و بدون سایە. حال بعد از سالها بر اثر یک سیر بازاندیشی در نحوە تفکر من، من می توانم بە نتیجە دیگری برسم، این کە آیا اساسا نحوە برداشت و تفسیر من از سیستم سیاسی موجود در ایران درست بود (یقین من از علم قبلی خودم فرو می ریزد).

 

مشغول خواندن کتاب “نتایج مدرنیتە” اثر آنتونی گیدنز هستم. در جائی از کتاب در توصیف و توضیح فرق و جدائی مابین دوبارە اندیشیدن (REFLEKSIVITET) حول پدیدەها در یک جامعە سنتی و یک جامعە مدرن می گوید: “مدرنیتە خود را از طریق بکارگیری علم و بازاندیشی پدیدەها ادامە می دهد، اما این بدان معنا نیست کە علم و یقین یک بار معنائی دارند و همترازند.”۱ او در ادامە با استفادە از سنت پوپری کە معتقد است همە علوم بر ماسەها بنا نهادە شدەاند، می نویسد: “علم در مدرنیتە، همان علمی نیست کە بر اساس معیارهای قدیمی با خود یقین را نیز بە همراە می آورد.”۲

کتاب را از خود دور می کنم، از پنجرە بە بیرون نگاە می کنم و بە جملات خواندە شدە می اندیشم. گیدنز می خواهد بە من خوانندە درجە چندم چە بگوید؟ من از آن چنان توان علمی در زمینە فلسفی و جامعە شناسی بهرەمند نیستم تا  بتوانم در سطح تجریدی این گفتەها را در مغز خودم حلاجی کنم. تنها می دانم کە این نوع طرز تفکر در تاریخ، گذشتە خیلی دوری دارد: لاادریون یا اگنوستیسیسم. خودراندگان یا راندە شدەهای از یقین. بنابراین سعی می کنم این تفکر تجریدی جالب توجە را از خلال رویدادهای زندگی خودم بسر کنم. بە بیانی دیگر سعی می کنم این تئوری را بر زندگی خودم تطبیق دهم. هیجان مرا در بر می گیرد. باید چیزهای خارق العادەای در انتظارم باشند!

زیاد دور نمی روم. نمی خواهم بە یکبارە همە حوادث و هویت خودم را مورد بازاندیشی مورد نظر وی قرار دهم. تنها بە دو مورد بسندە می کنم. متوجە هستم کە نباید فراموش کنم علم و یقین همتراز نیستند، و نیز باید بە یاد داشتە باشم کە علم من نسبت بە زندگی خودم همان علمی نیست کە مثلا در جامعە شناسی یا علوم دیگر وجود دارند. اما بهرحال علم است، علمی در بارە من و زندگی و اندیشەهای من.

من بیست و اندی سال از زندگیم را در خارج کشور بسر بردەام. با این تفکر کە علیە یک سیستم دیکتاتوری و بستە سیاسی مبارزە کردەام. تا حال چنین اندیشیدەام کە باید مبارزە کرد و عواقبش را هم پذیرفت، از جملە تبعید و غربت. یک تفکر کاملا خوانا، رک و پوست کندە و بدون سایە. حال بعد از سالها بر اثر یک سیر بازاندیشی در نحوە تفکر من، من می توانم بە نتیجە دیگری برسم، این کە آیا اساسا نحوە برداشت و تفسیر من از سیستم سیاسی موجود در ایران درست بود (یقین من از علم قبلی خودم فرو می ریزد). و آیا نوع رفتار سیاسی من درست بود؟ من بعد از سالها بنابراین بە یک نتیجە دیگر می رسم. اینکە سیستم آنقدر هم دیکتاتوری نبود و بنابراین من باید و می توانم در نوع رفتارم، تغییر ایجاد کنم. (یک نتیجە هولناک از منظر نگاە امروزم)

مثال دوم من، مثال مناقشات سیاسی و فکری موجود حول مباحث گوناگون در سایتهاست. اینکە کسانی چقدر از روی یقین بە افکارشان می چسبند و آنرا تنها یقین موجود فرض می کنند. فکر می کنم کە اگر این یقین ها را ول کردە و تنها بە دانستەها بسندە کنیم تا چە حد افراد در این بحثها انگیزە مشارکت و ادامە آن را خواهند داشت. اینکە در دنیای سیاسی ما بیشتر، یقین ها هستند کە می جنبانند و نە علم ها. و می اندیشم کە چە خوب می بود ما چیزی بودیم حد واسط علم و یقین. (یک نگاە مثبت)

بنابر نوع تفکر پوپری و گیدنزی، هم آن قبل علم بود و هم این. و چونکە یقینی وجود ندارد بنابراین عملی کە متعاقبا می آید بە یک اندازە می توانند درست باشند.

البتە انتقادی می تواند وارد باشد و آن این کە تا چە اندازە علم قبلی من علم بود. بدین معنی تا چە حد بر اساس دادەهای تجربی، مشاهدە، تکرار پدیدەها، آزمایش و استنتاج بودە است. اما درست مشکل اینجاست کە هر علمی بنابر این تفکر گیدنزی و پوپری علیرغم بنیانهای درست علمی باز می توانند نادرست باشد،… دادەهای قرار گرفتە بر شن روان.

اما سخنان گیدنز چیزی دیگر در من می آفرینند، چیزی دیگر از جنسی دیگر. از جملە:

ـ امکان نادرست بودن اندیشەها و علم من، مرا در یک اتمسفر سیار از لحاظ عمل اجتماعی قرار می دهد. اینکە ارتباط عملی من با اندیشەها و علم من یک ارتباط جبری نیست. عنصر آزادی در من تقویت می شود،

ـ در تلاشم برای دست یافتن بە علم، جدی تر باشم. برای اینکە ضریب خطا را بسیار کم کنم باید زمان بیشتر، دقت  بیشتر و تلاش بیشتری داشتە باشم،

ـ اینکە اگر علم همان یقین نیست، من چگونە می توانم بە گفتە او یقین کنم.

اما گیدنز مرا غمگین می کند. زیرا:

ـ بیادم می آورد کە علم همچون زندگی در یک معنای “خود زدگی” روان و جاریست،

ـ بیادم می آورد کە آن سوی علم، نهیلیسم هنوز وجود دارد.

چشمهایم را از دور دستها بر می دارم و دوبارە بە کتاب بر می گردم. اما قبل از این کە دوبارە شروع کنم، فکر می کنم کە او می تواند مرا جاهای بسیار گوناگون و مختلفی ببرد. اما خوشبختانە من هنوز امکان انتخاب خودم را دارم،… آری دارم!

و  می اندیشم چە جوری می توانم در این کە یک لیوان، یک لیوان است یقین نداشتە باشم. افلاطون را فراموش نکنیم!

    

منابع:

۱- MODERNITETENS KONSEKVENSER, AV ANTHONY GIDDENS, PAX FORLAG A/S, OSLO 1997, SIDE 35

۲- MODERNITETENS KONSEKVENSER, AV ANTHONY GIDDENS, PAX FORLAG A/S, OSLO 1997,  SIDE 36

تاریخ انتشار : ۱۳ فروردین, ۱۳۹۳ ۱۱:۴۴ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

مطالعه »
پيام ها

پیام به کنگرهٔ بیست‌وششم حزب کمونیست آلمان

ما بر این باوریم که چپ اگر نتواند در برابر ماشین جنگی سرمایه‌داری بایستد، اگر چپ صدای رنج مردمان بی‌پناه نباشد، اگر چپ در خیابان‌ها، کارخانه‌ها، اردوگاه‌ها و مناطق جنگ‌زده حضور نداشته باشد، از رسالت تاریخی خود فاصله گرفته است. ما برای بنای جهانی دیگر مبارزه می‌کنیم – جهانی فارغ از استثمار، از سلطه، از مرزهای ساختگی، از جنگ و نژادپرستی.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

روایت زنان افغانستانی از رد مرز

در ستایش ایستادگی: به زندانیان و همۀ آنانی که آزادی را معنا کردند

عظمت را دوباره به جنبش ضدجنگ برگردانیم

شوخیِ تلخِ تاریخ!

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.