مقدمە
دستاوردهای فرهنگی و اقتصادی سفر
حسن روحانی طی چند روز اخیر سفری دوازدە ساعتە بە استان کردستان در ایران داشتە است. این سفر درست مصادف بود با خبر ایجاد رشتە زبان و ادبیات کردی در دانشگاە کردستان در سنندج. به گزارش کردپرس، حسن روحانی شامگاه یکشنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به طرح های تصویب شده در سفر خود به استان کردستان، افزودە کە اختصاص ۳۴۳ میلیارد تومان اعتبار در بخش حمل و نقل برای راههای اصلی (راههای ارتباطی میان سنندج ـ همدان و میاندوآب ـ کرمانشاە / نویسندە) و راههای فرعی و روستایی این استان، تخصیص ۴۳۱ میلیارد تومان برای طرحهای مرتبط با بخش آب و کشاورزی و ۴۶ میلیارد تومان برای تأسیسات فاضلاب شهرها، افتتاح و بهره برداری از چندین نیروگاه برق آبی در این استان، تکمیل و احداث چندین بیمارستان، ساخت ورزشگاه ها و همچنین دانشکده‌های صنعت و معدن و منابع طبیعی از جمله طرح های دولت یازدهم برای ایجاد اشتغال و توسعه و پیشرفت این استان خواهد بود. همچنین تاکید بر نقش مهم کردستان در مراودات اقتصادی با عراق، گسترش اکتشاف و بهرەبرداری از معادن استان، تخصیص اعتبار برای گسترش زیرساختهای گردشگری، و بطورکلی اختصاص بودجەای کە از متوسط کشور بالاتر است، از جملە دستاوردهای این سفر طبق گفتەهای وی در سفر بە این استان می باشد.
دستاوردهای سیاسی
تا اینجای بحث، ما با دستاوردهای فرهنگی و اقتصادی این سفر طبق گفتەهای وی روبرو هستیم، اما آنجا کە بە دستاوردهای سیاسی این سفر و مشارکت مردم در ساختار قدرت برمی گردد، حسن روحانی گفت کە ایجاد کرسی زبان و ادبیات کردی در دانشگاههای این استان و همچنین آغاز فعالیت بخش کردی خبرگزاری جمهوری اسلامی یکی از تلاش‌های دولت در این زمینه می‌باشد که البته باید قدم‌های بیشتری برداشته شود. وی در ادامە با اشاره به یکسان بودن همه ملت در برابر قانون گفت کە همانطوری که در قانون اساسی نیز آمده باید با همه یکسان رفتار شود، و از لحاظ حقوقی و بویژه حقوق شهروندی باید با همه اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی با عدالت برخورد شود. روحانی سپس با اشاره به تدوین منشور حقوق شهروندی در دولت یازدهم، ادامە داد کە مبنای حقوق شهروندی ایجاد عدالت قابل قبول در سراسر کشور بوده و ما این مسیر را پیگیری خواهیم کرد.
گذری بە دستاوردهای فرهنگی
در خصوص دستاوردهای فرهنگی باید گفت کە تاسیس رشتە زبان و ادبیات کردی در دانشگاە سنندج (کە زمینەهایش سیزدە سال پیش فراهم شد، اما بە هر دلیلی نتوانست عملی شود)، مهمترین دستاورد فرهنگی این سفر می باشد، دستاوردی کە گمان آن می رود در ادامە خود بتواند بە تاسیس همین رشتە در دانشگاههای دیگر هم منتهی شود، امری کە اهمیتی بیشتر از خبری مثبت دارد و باید آن را در زمینە زبان بە عنوان شروعی مهم ارزیابی کرد، اما واقعیت این است کە در زمینە فرهنگی جامعە کردستان بسیار خواستەهای ریشەای تری دارد، از جملە تحصیل بە زبان مادری از همان دوران ابتدائی در مدرسە، و نیز حضور گستردە مجلات و روزنامەهای کردی زبان در زمینەهای گوناگون، تاسیس موسسەهای علمی، و امکان برای گسترش موسیقی و آواز کردی می باشد. در این میان، خواندن بە زبان مادری مهمترین مورد می باشد کە روحانی در مورد آن حرفی بە میان نیاورد. توانائی جذب چهل دانشجو در سال در رشتە زبان و ادبیات کردی، بە هیچ وجە حتی نقطە شروع حل معضل اجحاف تاریخی بە زبان کردی هم نمی باشد.
گذری بە دستاوردهای اقتصادی
در خصوص این دستاوردها هم باید گفت کە علیرغم مثبت خواندن تخصیص بودجە و طرحهای گوناگون در زمینەهای اقتصادی، اما از طرف خبرنگاران و کارشناسان انتقادهای معینی در طی همین سفر مطرح شدەاند، از جملە کم بودن تخصیص اعتبارات برای رفع مشکلات استان کردستان (استانی کە بشدت از بیکاری و فقر رنج می برد)، و سخن بە میان نیامدن از طرح تاسیس فرودگاە سقز کە می تواند نقش مهمی برای نە شهر پیرامون آن داشتە باشد. همچنین در شرایطی کە جامعە کردستان هنوز در سطح گستردەای امنیتی تلقی می شود، عملا هیچ ضمانتی وجود ندارد کە بودجە اختصاصی و منظور شدە بتواند در عمل هزینە گردد، و بە نوعی بە مرکز بازگردانیدە نشود، امری کە بارها قبلا اتفاق افتادە است.
گذری بە دستاوردهای سیاسی
اما شاید مهمترین مورد، مورد سیاست باشد. چنانچە از سخنان روحانی برمی آید طرح وی برای مشارکت کردها در ساختار قدرت در ایران آمیزەای است از یک برنامە فرهنگی، قانون گرائی و اعتقاد بە حقوق شهروندی. یعنی همان مواردی کە در منشور حقوق شهروندی در ابتدای تاسیس دولتش بدان اشارە شدە بود. چنین بە نظر می رسد کە وی از طریق گسترش امکانات فرهنگی، امکان مشارکت کردها را در ساختار قدرت بهتر می بیند، و نیز با تاکید بر قانون گرائی و حق شهروندی کە در آن در بسیاری از موارد حقوق شهروندی مخدوش شدە است (از جملە شیعە بودن رهبر بە عنوان یک شرط)، عملا باز کوردها را در بیرون ساختار قدرت بنوعی نگاە می دارد.
همچنین باید بە یک مورد مهم و اصلی دیگر هم اشارە کرد کە همانا مسئلە ملی کردها است. حقوق ملی کە خود را بویژە در خودگردانی سرزمینی کە در آن کردها زندگی می کنند بازمی یابد، عملا در سخنان آقای روحانی محلی از اعراب نداشتەاست.
نتیجە
ضمن مثبت خواندن یک سری از اقدامات دولت روحانی در زمینەهای فرهنگی و اقتصادی، اما باید گفت کە جامعە کردستان بسیار بیشتر از آن چیزهائی کە در جریان این سفر بە آن واگذار شدە است، تشنە اقدامات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است. اقداماتی کە اگر در دستور روز قرار نگیرند، کماکان بنیانهای عدم ثبات اجتماعی و سیاسی را در جامعە محنت دیدە کردستان دست نخوردە باقی می گذارند.
