بنابر وقایعی کە اخیرا روی دادەاند، می توان بە جرات گفت کە وضعیت احزاب مسلح کرد ایرانی و بطور اخص حزب دمکرات کردستان ایران در اقلیم کردستان و نیز رابطە جمهوری اسلامی با این اقلیم، دارد بتدریج وارد فاز دیگری می شود کە بوضوح آن را از شرایط چند ماە پیش متمایز می کند، شرایطی کە انتظار آن می رود آرام آرام عمق بیشتری پیدا کند.
مختصات این تغییرات بە احتمال زیاد چنین خواهند بود: ١ ـ در مناطق تحت نفوذ اتحادیە میهنی این جریانات سیاسی (بویژە حزب دمکرات کردستان ایران) با محدودیتهای بیشتری مواجە خواهند شد، محدودیتهائی کە شاید شامل تضیقات امنیتی و نظامی هم بشود، و٢ـ روابط اتحادیە میهنی با جمهوری اسلامی مختصات دیگری بخود خواهد گرفت کە از جملە هماهنگی بیشتر آن با دولت ایران از ویژگیهای آن خواهد بود. تشدید بحران سیاسی، اقتصادی و نظامی در اقلیم، زمینە این تغییر است و نیاز اتحادیە میهنی بە ادامە زندگی و در رقابت سنگینی کە با دیگر احزاب بویژە پارتی قرار دارد، عنصر دیگری ست در تحریک آن.
و اما بە فاکتها برگردیم، فاکتهائی کە در چند سال اخیر بی سابقە بودەاند، و در خود حامل عناصر تغییرات جدی در آیندە.
فرمانده سپاه بیت المقدس کردستان، سردار محمد حسین رجبی در واکنش بە تحرکات نظامی حزب دمکرات کردستان ایران گفتە کە “خرابکاریهای ضدانقلاب را بی‌پاسخ نخواهیم گذاشت.” هفته گذشته ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان در تهران با محکوم کردن عملیات مسلحانه احزاب کرد ایرانی، گفته بود کە “سران این گروه‌ها با سران اقلیم توافق کردند که به قرارداد خود پایبند باشند و تذکر داده شد اگر به توافقات پایبند نباشند، باید منتظر واکنش باشند.” بعد از سفر هیئت بلندپایەای از اتحادیە میهنی بە ایران و استقبال از آنان در سطوح بالا، همین حزب از حزب دمکرات کردستان ایران خواستە کە بە عملیات نظامی خود در کردستان ایران پایان دهد، این در حالیست کە حزب دمکرات در طی واکنشی اعلام داشتە (از زبان جانشین دبیرکل) کە “با مسئولیت می گوییم عقب نمی کشیم و زیر بار هیچ فشاری از سوی اقلیم کردستان نمی رویم، و ملزم بە اجرای هیچ مفادی نیستیم کە بە ضرر کردهای ایران باشد، و بر اثر فشار جمهوری اسلامی تدوین شدەباشد.” (نقل بە معنی)
در ادامە همین روند، سرلشگر یحیی رحیم صفوی، مشاور و دستیار ارشد نظامی علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی، درباره احتمال استقلال کردستان عراق هشدار داده و گفته است که کردهای عراق “ریشه آریایی” دارند و “زبان شان فارسی است! و باید در این بازی سیاسی مراقب باشند چرا که از ایران فاصله بگیرند ضرر خواهند کرد.” رحیم صفوی در ادامە اظهار داشتە کە “نسبت به اینکه بارزانی به کنسولگری سعودی ها اجازه داده به ضد انقلاب ایران سلاح بدهند هشدار می دهیم و بارزانی ها باید بدانند مدیون ایرانی‌ها هستند”. همین شخص در ادامە گفتە کە “داعشی ها تا نزدیک اربیل پیش رفتند و جمهوری اسلامی به کمک آنها رفت و اربیل را نجات داد، اما نگرانیم که اقلیم کردستان نسبت به دولت مرکزی عراق واگرایی پیدا کند که ما این واگرایی را نمی‌پسندیم،… بعید است که آنها (کردهای عراق) بدون حمایت ایران موفقیتی داشته باشند. چون آنها به نوعی محصور هستند و فقط راه هوایی دارند.” او در ادامە اظهار داشتە کە در اقلیم کردی عراق روابط طالبانی با ایران خوب است، اما با بارزانی ها چنین نیست.
این در حالیست کە آقای سفین دزه ای، سخنگوی حکومت اقلیم کردستان عراق در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی اتهامات مطرح شده از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران مبنی بر مسلح شدن گروه های کرد ایرانی مخالف در اقلیم کردستان از سوی عربستان سعودی را به کلی بی پایه و اساس خواندە است. او اظهار داشتە که کمیته مشترک امنیتی حکومت اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی وجود دارد و بسیار هم فعال و موثر است. و خواستار آن شدە کە این مورد هم می تواند یکی از مسایلی باشد که در همین کمیته مورد بررسی و رسیدگی قرار گیر..
در رابطە با مسائل پیش آمدە می توان موارد زیر را فرمول بندی کرد:
ـ جمهوری اسلامی کماکان از زبان زور و تهدید استفادە می کند و بجز سرکوب و کشت و کشتار، راە حل دیگری برای مسئلە حقوق مردم کردستان ایران ارائە نمی دهد. جمهوری اسلامی، عملیات مسلحانە احزاب مسلح کرد ایرانی را بهانە اقدامات خشن خود کردەاست، و این در حالیست کە عمل مسلحانە یکی از پیامدهای وضعیت کنونیست و رژیمی معقول و معتدل معمولا از روش سیاسی برای حل معضلات پیش آمدە استفادە می کند،
ـ زبان نظام دباغ کە بە اتحادیە میهنی نزدیک است، با زبان سفین دزەای کە بە پارتی یعنی حزب دمکرات کردستان عراق نزدیک است، فرق می کند. اتحادیە میهنی بعنوان نیروئی کە با ایران روابط نزدیکتری دارد، همسوئی بیشتری با جمهوری اسلامی و خواستهایش نشان می دهد، این در حالیست کە سفین دزەای کە بە پارتی نزدیک است و اخیرا حزب متبوعش در مناطق تحت نفوذ خود، درست در نقطە مرزی پایگاهی برای حزب دمکرات کردستان ایران هم فراهم کردەاست، بە سیاست دیگری جهت حل این معضل روی آوردەاست. این حزب سعی می کند در نهایت از وضعیت پیش آمدە در جهت ستاندن امتیاز از جمهوری اسلامی استفادە کند و بدین ترتیب بە تقویت خود و آن جبهە منطقەای مباردت ورزد کە خود را در آن می یابد. اشارە او بە کمیتە امنیت مشترک میان جمهوری اسلامی و اقلیم کردستان، بازگرداندن سیاست بە پشت درهای بستەای است کە افکار عمومی و از جملە حزب دمکرات کردستان ایران می تواند از پیامدهای آن بی اطلاع نگە داشتە شوند. با توجە بە سخنان مقامات جمهوری اسلامی و آقای دزەای، چنین بە نظر می رسد کە پارتی مایل بە اتخاذ سیاست اتحادیە میهنی در این مورد نیست کە این بە معنای تشدید بیشتر بحران رابطە میان جمهوری اسلامی و پارتی خواهد بود،
ـ تجربە نشان دادە است کە جمهوری اسلامی می تواند تهدیدهای خود را عملی سازد. کردستان عراق در دهە نود میلادی شاهد حرکات نظامی ایران در عمق خاک خود علیە نیروهای مسلح کرد ایرانی بودە است. پس این بار هم با توجە بە نیاز ایران بە امنیت داخلی جهت جذب سرمایە خارجی و نیز تمرکز بیشتر در رقابتهای منطقەای، تهدید محمد حسین رجبی می تواند عملی شود، و اگر چنین وضیعتی پیش بیاید، نقاطی از کردستان عراق شاهد بمبارانهای خطرناک خواهد شد کە حتی ممکن است بە مناطق مدنی و مسکونی هم آسیب های جدی وارد آورد،
ـ جمهوری اسلامی، نوع برخورد پارتی در این رابطە را بعنوان دشمنی با خود فرض می کند و بدین ترتیب مناسبات آنان وارد جو و فضای دیگری خواهد شد. و درست از این مسیر، فاصلە میان اتحادیە میهنی و حزب دمکرات کردستان عراق بیشتر از پیش خواهد شد. عملیات نظامی حزب دمکرات کردستان ایران شرایطی را پیش آوردە کە اتحادیە میهنی را بیشتر تابع جمهوری اسلامی خواهد کرد،
ـ طبق گفتەهای سفین دزەای چنین بە نظر می رسد کە کمیتە امنیت دوجانبە میان ایران و اقلیم کردستان، کە طبق گفتە ایشان خیلی هم فعال است، در این مورد خاص، ایران حاضر بە فعال کردن آن نیست. پارتی در نظر دارد کە از این طریق بە این کمیتە رسمیت بیشتر بدهد، امری کە ظاهرا جمهوری اسلامی مایل بدان نیست،
ـ تا آنجائی کە بە حزب دمکرات کردستان ایران برمی گردد، گفتەهای این حزب در مورد تقاضای اتحادیە میهنی، نشان از آن دارد کە حزب خود را نە مهمان اقلیم کردستان، بلکە بعنوان جانبی فرض می کند کە دارای حقوق خاصی در رابطە با فعالیتهای نظامی اش علیە جمهوری اسلامی از خاک اقلیم است! حزب عملا بە اتوریتە اتحادیە میهنی باور ندارد و بە آن بە مثابە نیروئی می نگرد کە در این مورد سیاستهای جمهوری اسلامی را پیش می برد. واقعیت این است کە تشدید وخامت رابطە میان حزب و اتحادیە می تواند موجب اقدامات امنیتی علیە حزب شود و جان و امنیت اعضا و افراد آن را بە مخاطرە جدی بیاندازد، امری کە در کردستان عراق سابقە دارد بطوریکە در دهە نود میلادی لااقل ٣٠٠ نفر از کردهای ایرانی در آنجا توسط جمهوری اسلامی ترور شدند،
ـ چنانکە می بینیم، بوضوح دو نوع گفتمان و برخورد در رابطە با مواضع و تهدیدات سپاە در میان دو حزب عمدە کردستان عراق وجود دارد، موضعی کە سکوت می کند و موضعی کە ادعاهای سپاە را رد می کند. این در حالیست کە هر دوی این افراد در پستهای مختلف از جانب حکومت اقلیم کردستان سخن می گویند!
***
نهایتا اینکە باید گفت کە اصرار حزب دمکرات کردستان ایران بر مبارزە مسلحانە از طریق خاک کردستان عراق، موجب آشوب و بلوای بیشتر در آن دیار و از این طریق امکان مانور و نفوذ بیشتر جمهوری اسلامی در اقلیم کردستان خواهد شد. در شرایطی کە اقلیم درگیر جنگ با داعش است، و این منطقە با مشکلات شدید اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی روبروست، تحمیل فشار دیگری بر آن، آن هم از جانب ایران، بە هیچ وجە مسئولانە و عاقلانە بە نظر نمی رسد. شرایط، از حزب دمکرات انتظار مسئولیت بیشتری را می طلبد. واقعیت این است کە نمی توان انتظار داشتن پشت جبهە را در اقلیمی داشت کە با همسایە خود نە دشمن، بلکە دوست است. پشت جبهەای کە شرط اساسی پیشبرد مبارزە مسلحانە است. احزاب کردستان عراق، با توجە بە تحولی کە در عراق و بە یمن آن در اقلیم بوقوع پیوستە است، دیگر هیچگاە بە مانند دوران بعث، و در آن ابعاد و گسترە، دارای پشت جبهە برای جنگ پارتیزانی نخواهند شد.
