یکشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۴ - ۰۰:۲۷

یکشنبه ۲۲ تیر ۱۴۰۴ - ۰۰:۲۷

عباس عراقچی: جنگ اسرائیل دیپلماسی را خراب کرد. ایالات متحده می‌تواند آن را احیا کند.
مذاکراتی که زیر سایه جنگ برگزار می‌شوند ذاتاً ناپایدار هستند و گفتگو در میان تهدیدها هرگز واقعی نیست. برای موفقیت، دیپلماسی باید بر اساس احترام متقابل بنا شود.... مردم آمریکا...
۲۱ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: عباس عراقچی
نویسنده: عباس عراقچی
کرامت کارگران افغانستانی را پاس بدارید؛ آنان پناهنده‌اند نه جاسوس!
کارگران افغانستانی مانند بسیاری دیگر از کارگران مهاجر غیرقانونی، قربانی سیاست‌های غلط مهاجرتی دولت میزبان، به مثابه یک نیروی کار ارزان، از سوی سرمایه‌داران در شرایطی به کار گرفته می‌شوند...
۲۱ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گروه کار کارگری سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: گروه کار کارگری سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
ما راویان قصه‌های رفته‌‌ از‌ یادیم
بیاییم رنجِ این روزهای دشوار را کم کنیم. با تغییر در نگرش، با چه باید کردِی دیگر… با عشق و زنده‌باد زندگی… نکبتِ جنگ، خانمان‌سوز است… بیانِ خواستِ یک‌صدایِ برقراری...
۲۱ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: پهلوان
نویسنده: پهلوان
اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر): «جبهه کردستانی»، ائتلافی علیه جنبش «زن، زندگی، آزادی»
این هفت جریان کردستانی، در جریان تهاجم بسیار کارشده، هدفمند و برنامه ریزی شده برای لیبیایی کردن ایران، از سوی “جامعه جهانی” به رهبری آمریکا و نیروی نیابتی اش اسرائیل،...
۲۰ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)
نویسنده: هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)
بیانیۀ میرحسین موسوی از زندان اختر
مردم پس از آنچه گذشت انتظاراتی از حکومت دارند... در کوتاه‌مدت، اقداماتی سریع و نمادین چون آزادی زندانیان‌ سیاسی و تغییر واضح در رویکردهای رسانۀ ملی کمترین توقعات است. برگزاری...
۲۰ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: میرحسین موسوی
نویسنده: میرحسین موسوی
روایت زنان افغانستانی از رد مرز
آنچه می‌خوانید روایت چهار زن افغان‌تبار است که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌، فرزند به دنیا آورده‌، کار کرده‌ و روابط انسانی و پیوندهای عاطفی داشته‌اند اما در چند ماه گذشته...
۲۰ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
در ستایش ایستادگی: به زندانیان و همۀ آنانی که آزادی را معنا کردند
ما با نام تو، نه فقط از تو، که از همه‌ی آدم‌های ایستاده یاد می‌کنیم. از آن‌ها که هنوز باور دارند: آزادی، امتیاز نیست — فضیلت است و حقیقت، اگرچه...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده

سیمین بهبهانی:” آزادگی شرط مقدم شاعری”

سیمین بهبهانی، شاعر، غزل‌سرا و شخصیت برجسته‌ی فرهنگی، اجتماعی و ملی ایران در روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ (۱۹ اوت ۲۰۱۴) در بیمارستان پارس تهران به علت ایست قلبی و نارسایی تنفسی درگذشت و دوست‌داران خود را به سوگ نشاند. او ۱۸ سال پیش در سال ۱۳۷۵ وقتی از او خواستند مختصری از شرح حال خودش بازگو کند، بخش‌هایی از کتاب "با قلب خود چه خریدم؟" را برای حاضرین می‌خواند.«زندگی شاعرانه و زندگی اجتماعی من، یعنی سیمین بهبهانی، هرگز از هم جدایی نداشته و ندارد. من هر دوی این‌ها را با هم پیش می‌برم. می‌توانم بگویم زندگی اجتماعی و زندگی ادبی من هر دو یکی هستند و هیچ وقت قادر به تفکیک آن‌ها نبوده‌ام و نمی‌توانم باشم».

 

سیمین بهبهانی، شاعر، غزل‌سرا و شخصیت برجسته‌ی فرهنگی، اجتماعی و ملی ایران در روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ (۱۹ اوت ۲۰۱۴) در بیمارستان پارس تهران به علت ایست قلبی  و نارسایی تنفسی درگذشت و دوست‌داران خود را به سوگ نشاند. او ۱۸ سال پیش در سال ۱۳۷۵ وقتی از او خواستند مختصری از شرح حال خودش بازگو کند، بخش‌هایی از کتاب “با قلب خود چه خریدم؟” را برای حاضرین می‌خواند و در کنار بازگویی گوشه‌‌هایی از زندگی‌اش به نقل از همان کتاب می‌خواند: «… اگر خواستند بنویسند، باید بنویسند: «سیمین بهبهانی ۱۳۰۶…» تنها آرزویم این است که تا ذهنی پُربار و دست ‌و پایی با توان کار دارم، قسمت نقطه‌چین مشخص شود و ناگفته نماند که یکی از نگرانی‌های‌ام آن است که مبادا زندگی و ناتوانی را در کنار هم احساس کنم…» *۱

و در بخش دیگری به اولین برخوردش به عنوان یک دانشجوی مدرسه‌ی مامایی به تبعیض و ستم اشاره می‌کند و از زمانی می‌گوید که انتشار یک گزارش سراسر انتقادی از آموزشگاه‌شان را به او نسبت می‌دهند (در حالی که به قول خودش هنوز هم نمی‌داند نویسنده‌ی آن گزارش چه کسی بوده). جهان‌شاه صالح او و چهار دانشجوی دیگر را فرامی‌خواند و بی‌مقدمه ناسزایی نثار سیمین نوجوان می‌کند و وقتی با اعتراض او روبرو می‌شود، سیلی‌ سختی به گوش سیمین می‌زند. اما سیمین نوجوان آن را بی‌پاسخ نمی‌گذارد و همین موجب اخراج او از آموزشگاه می‌شود. و بعدها هم به «سازش تن نمی‌دهد» و اثر آن را بر روی شعرش چنین بازگو می‌کند:

«از آن تاریخ به بعد هدف شعرم مبارزه با ستم بود. هرجا که توانستم چهره‌ی این ستم را نقش زدم و رسوا کردم. آزادگی را شرط مقدم شاعری دانستم و به هیچ مقام و هیچ قدرتی سر فرود نیاوردم».* ۲

و این آزادگی و ایستادگی در برابر ستم، هم در عاشقانه‌های سیمین بهبهانی، هم در شعرها و نوشته‌های اجتماعی‌اش و هم در کنش و واکنش‌هایش، نمادی شد از آنِ او. حتی آراستگی‌اش در پوشش در همه‌ی این سال‌ها از او، گفته و ناگفته شخصیتی ساخت مخالف حجاب اجباری. جزو محدود زنانی بود که هنگام مصاحبه‌های خانگی روسری‌ای بر سر نمی‌کرد. اما اوج آزادگی‌اش در شعر را می‌توان در “کولی” دید که بی‌پروا از دل‌دادگی زن می‌گوید؛ دل‌دادگی‌ای که نه با معیارهای حقوقی جامعه و نه با نگاه مردسالارانه‌ی حاکم بر آن می‌خواند. کولی‌ای که عاشق سوار یک‌شبه است و به فردای این عشق نمی‌اندیشد: «سودای عاشقی را گیسو به باد دادی، رفت آن سوار و با خود یک تار مو نبرده» و یا در “سنگسار” زن محکوم به سنگسارِ سیمین عاشق است و سربلند.  زن عاشقی که خود و خانه را آراسته و پذیرای دل‌داده‌اش بوده  و  حالا در پاسخ به حکم سنگسار قاضی «نماز عاشقی را به خون دل وضو» می‌کند.

سیمین بهبهانی سال‌ها بعد، یک بار دیگر از تنیدگی زندگی اجتماعی و شعری‌اش می‌گوید و  به این سئوال که: خود را یک کنش‌گر سیاسی اجتماعی می‌دانید و یا یک شاعر، چنین پاسخ می‌دهد:* ۳ 

«زندگی شاعرانه و زندگی اجتماعی من، یعنی سیمین بهبهانی، هرگز از هم جدایی نداشته و ندارد. من هر دوی این‌ها را با هم پیش می‌برم. می‌توانم بگویم زندگی اجتماعی و زندگی ادبی من هر دو یکی هستند و هیچ وقت قادر به تفکیک آن‌ها نبوده‌ام و نمی‌توانم باشم».

و وقتی به زندگی و آثار سیمین بهبهانی نگاه می‌کنیم، غیر از این نمی‌یابیم. در میان غزل‌های سیمین بهبهانی هم عاشقانه‌‌های زیبایی را می‌‌توان یافت و هم  بازتاب مسائل اجتماعی و سیاسی میهن‌مان را که به زیبایی و مهارت به شعر نشسته‌اند. خود او در گفت‌وگوی دیگری که دو سال پیش با «دویچه‌وله» به مناسبت ۸۵ سالگی شاعر با وی انجام شده، باز هم به این نکته اشاره می‌کند و با اشاره به نخستین شعرش که در ۱۴ سالگی سروده، می‌گوید:

«من از اولین روزی که شروع کردم به شعر گفتن، اولین بیت این بوده که: ای توده‌ی گرسنه و نالان چه می‌کنی/ ای ملت فقیر و پریشان چه می‌کنی… این را در ۱۴ سالگی  گفتم. حالا شعر اگر آن استحکام اولیه را نداشته، نقص فنی هم نداشته. ولی اولین شعر من که یادم هست نوجوانی بودم، قاعدتاً باید متوجه مسائل عاشقانه یا این که لطیف‌تر باشد. ولی می‌بینید که با این شروع کردم. البته هیچ وقت از عشق و از حالت درونی خودم هم دور نیفتادم. به آن‌ها هم توجه داشتم. ولی از اول بچگی تا حالا تمام مسائل کشورم را زیر نظر داشتم و آن‌ها را به صورت شعر درآوردم و نه به صورت شعار».

جدا از این‌که تعدادی از شعرهای سیمین بهبهانی را آهنگ‌سازان مشهور کشورمان با موسیقی ترکیب کرده و از آن ترانه ساختند، خود او به طور حرفه‌ای هم ترانه‌سرایی می‌کرد و در سال‌های دور (از سال ۱۳۴۲تا اوایل انقلاب) در این زمینه با رادیو ایران همکاری داشت. ضمن این کار، در سال ۱۳۴۸ به همکاری با «شورای شعر و موسیقی» رادیو  هم دعوت شد. از جمله همکاران او در این شورا، می‌توان از هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور، یدالله رؤیایی فریدون مشیری نام برد. او در همان مصاحبه با دویچه‌وله از سخت‌گیری‌های همکارانش در رابطه با پذیرش متن ترانه‌ها و از کمک خود به ترانه‌‌سرایان جوان می‌گوید: “… خیلی ایراد می‌گرفتند روی کار بچه‌ها. بعضاً من می‌دیدم که جوان‌ترها مأیوس می‌شوند” و در ادامه توضیح می‌دهدکه شعرهای رد شده را در همان محل رادیو از شاعر جوان می‌گرفته: “یکی دو کلمه‌اش را عوض می‌کردم و رنگ رویی به آن می‌دادم و می‌گفتم حالا ببر توی کمیته (دفتر شورای شعر و موسیقی). می‌آوردند و تصدیق می‌شد. این بود که بچه‌های تازه‌کار هم خیلی به من علاقه داشتند…”

سیمین بهبهانی هم‌چنین گفته بود که وقتی در سفر و دور از «خانه» است، نمی‌تواند شعر بگوید و در طول ۷۰ سال شاعر بودنش، فقط در سفرهای دو سه ماهه‌ای که به خارج از ایران داشته، شعر نگفته است.

اما با همه‌ی این احوال، او بد و خوب خانه را از آن خود می‌داند و  بازتاب آن را در زبان  خشونت‌پرهیز و عاری از کین و نفرت شعرهایش به خوبی می‌توان حس کرد. حتی زمانی که به گفته‌ی خودش، از ناسزاهای بدخواهانش از جمله در «کیهان» افسرده و بیمار شد، در پاسخ به آنان گفت:

پاداش دشنام شما آهی به نفرین نزنم

انگار من زادمتان کژتاب و بدخوی و رَمان

دست از شما گر بکشم مهر از شما برنکنم

و یا وقتی از خشونت‌های اول انقلاب به ستوه می‌آید، «دلش از ویرانی‌ها می‌گیرد» و وطن را «در هم شکسته و ویران» می‌بیند، به فکر ساختن می‌افتد. از بوییدن دوباره‌ی گل می‌گوید و آموختن. او، خود در پاسخ به صدرالدین الهی که از وی در باره‌ی چگونگی ساختن شعر “دوباره می‌سازمت وطن” پرسیده بود، در نامه‌ای می‌نویسد:

 «سال‌های بد بود. سال‌های بعد از اعدام‌های روی پشت‌بام و محکمه‌های بی‌عدالتی به‌نام عدالت و قسط اسلامی. دلم از ویرانی‌ها گرفته بود… دو سه شب پیش “سیمین” را دیده بودم. “سیمین دانشور” ویران‌تر از خودم و سرگردان‌تر از من. هنوز “جزیره‌ی سرگردانی” را ننوشته بود. با من که حرف می‌زد انگار ایستاده است و از ته قلب من فریاد می‌کُند. یک‌مرتبه شعر آمد. شعری که امید را به فردا نشان می‌دهد. ته قلبم روشن شد. فکر کردم اگر هم مُرده باشم دوباره برمی‌خیزم که اهرمن ویران‌گر را درهم بشکنم. نوشتم: «دوباره می‌سازمت وطن» از دلم پرسیدم: «با چی؟» و دل گفت: «اگرچه با استخوان خویش . . .» و شعر شکل گرفت…»

و در پایان، شعرش را که به تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۶۰ امضا و به سیمین دانشور تقدیم کرده است، برای صدرالدین الهی می‌فرستد.

نمونه‌ی دیگری از چگونگی واکنش سیمین بهبهانی به ناروایی‌ها، به آذرماه سال ۱۳۸۸ برمی‌گردد. در آن سال، پنج ماهی پس از آغاز جنبش سبز، هنگامی که پرستو فروهر مانند هر سال به ایران سفر کرد تا مراسم یادبود پدر و مادرش را برگزار کند، کوچه‌ی منتهی به خانه‌‌ی فروها را بستند و مانع برگزاری مراسم شدند. سیمین بهبهانی را نیز که مانند هر سال قصد شرکت در این مراسم را داشت، از نیمه راه و از سر کوچه برگردانده بودند. او ساعتی پس از بازگشت به خانه، در گفت‌وگویی با «رادیو زمانه» از تأسف و بدی حالش از این که نگذاشته‌اند برود «به دختر دوست‌اش» سلامی بکند، گفت و شعری را خواند که بلافاصله پس از بازگشت به خانه، با عنوان “پسرانم، برادرانم!” سروده بود:

«پسرانم، برادرانم!

آه…

در لباس غضب هیولایید

حکم بالاتر است، می‏دانم

چیست فرمان او، بفرمایید

با دو چشمی که شرم و بادام است، 

به رُخانم نگاه می‏سایید

من همانم

بلی، همان شاعر!

بیش از اینم دگر چه می‏پایید؟

دوربین‏هایتان فزون‏تر باد

تا مثال مرا بیفزایید

پس پرستو کجاست؟ 

آرش کو؟ 

راه من سوی دوست بگشایید

مردمان را چرا پراکندید؟ 

از چه محکومِ حکم بی‏جایید؟ 

خلق را بی‏سبب دِژم کردید

ای خوشا روی خوش که بنمایید

پسرانم، برادرانم! 

های

در لباس ادب چه زیبایید»

اما میهن‌دوستی و تپیدن دل «سیمین» برای وطن، فقط در شعر و زبان برابری‌خواهانه‌ و بُرّایش تجلی پیدا نمی‌کند. او از فعالین و بنیان‌گذاران کانون نویسندگان بود و از سال‌ها پیش با کنش‌گران عرصه‌ی مدنی و به ویژه کنش‌گران جنبش زنان، در بسیاری از فعالیت‌های آنان همراه شد. در کمپین یک میلیون امضا یارشان بود و در تجمع‌های اعتراضی بسیاری شرکت کرد و حتی زمانی خبر رسید که در تظاهرات اعتراضی زنان نسبت به نقض حقوق‌شان در میدان هفت تیر که در ۲۲ خرداد ۱۳۸۵، با حضور حدود پنج‌ هزار تن از زنان برگزار شده بود، بازداشت شده است. در واکنش به همین فعالیت‌ها بود که در هفدهم اسفند ۱۳۸۸، زمانی که به دعوت شهرداری پاریس برای شرکت در مراسم روز زن، عازم این شهر بود، در فرودگاه راه را بر او بستند. “سیمین خانم” اما در همان هشت مارس به خواست و دعوت “مدرسه فمینیستی” در پیامی به مناسبت روز زن نوشت: «می‌گویند چه کسی این کسره‌ی اضافه‌ی اختصاصی را به دنبال واژه‌ی «روز» نهاده است تا آن را برای همیشه از آنِ زن کند، می‌گویم دست‌های ظریف و ساق و ساعد پیروزمندِ اوست که از هر درخت معرفت سیبی و از هر کشتزار ارادت خوشه‌ای، توشه‌ی راه دراز سده‌ها کرده است تا او را بضاعت همسری و مادری بخشد. پس:

مریزاد دستی که مر خستگان را

دوای دل و مرهم جان فرستد

و خجسته باد روزی که ویژه‌ی این دست است».

این سخنان بر چه کسی زیبنده‌تر از “یک متر و هفتاد صدم” قامت افراشته‌ی سیمین بهبهانی که دست‌های ظریف و ساعد پیروزمندش از هر درخت معرفت سیبی و از هر کشتزار ارادت خوشه‌ای توشه‌ی راه کرده بود و نه فقط بضاعت مادری و همسری داشت که هم “بانوی غزل” بود و هم به مهربانی “مادر ایران” لقب‌اش داده بودند. 

 *۱- منبع: “روایت حکایت باقی”  

* ۲-  همان‌جا

* ۳ – «شهروند جهان» سایت «ایران وایر» (تاریخ انتشار  اوت ۲۰۱۴)

 

این یادداشت، بخشی از مطلبی است که  روز سه‌شنبه چهارم شهریور (بیست‌وششم ماه اوت ۲۰۱۴) پس از مراسم خاک‌سپاری سیمین بهبانی، شاعر آزاده و بانوی غزل در نشریه کار آن‌لاین به چاپ رسیده بود. در هفت‌مین سال خاموشی‌اش به یاد او بازنشر می‌شود.

تاریخ انتشار : ۲۹ مرداد, ۱۴۰۱ ۱:۴۰ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

مطالعه »
پيام ها

کرامت کارگران افغانستانی را پاس بدارید؛ آنان پناهنده‌اند نه جاسوس!

کارگران افغانستانی مانند بسیاری دیگر از کارگران مهاجر غیرقانونی، قربانی سیاست‌های غلط مهاجرتی دولت میزبان، به مثابه یک نیروی کار ارزان، از سوی سرمایه‌داران در شرایطی به کار گرفته می‌شوند که از کم‌ترین حقوق برخوردارند و نماد بهره‌کشی عریان سیستم سرمایه‌داری‌اند.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

عباس عراقچی: جنگ اسرائیل دیپلماسی را خراب کرد. ایالات متحده می‌تواند آن را احیا کند.

کرامت کارگران افغانستانی را پاس بدارید؛ آنان پناهنده‌اند نه جاسوس!

ما راویان قصه‌های رفته‌‌ از‌ یادیم

اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر): «جبهه کردستانی»، ائتلافی علیه جنبش «زن، زندگی، آزادی»

بیانیۀ میرحسین موسوی از زندان اختر

روایت زنان افغانستانی از رد مرز