امیر محبیان، چهره سیاسی اصولگرا از نگاهی نقادانه وضعیت اصولگرایان را تحلیل می‌کند و می‌گوید: “نقش جامعه روحانیت در طرح نام رییسی، نقشی اساسی و مؤثر نبوده و عملاً جامعه روحانیت با وجود انتظاری که از آن می‌رفت، موضعی کاملاً انفعالی اتخاذ کرد.”
بخش‌هایی از گفت‌وگوی او با خبرآنلاین در ادامه می‌آید:
- طبیعی است که جلیلی با ارزیابی شرایط و امکان رأی‌آوری و نیز فشردگی رقابت این دوره و نیز احتمال کم گزینه نهایی شدن در جمنا تصمیم گرفت که در انتخابات کاندیدا نشود، اما گرایش او به سمت آقای رییسی هم در قیاس با قالیباف خلاف عقل نیست. او همگونی فکری با قالیباف نداشته و نوع نگرشش به پایداری نزدیک‌تر است؛ از این رو، حمایت پایداری از رییسی انگیزه بیشتری برای حمایت از وی داده است.
- کاندیداهای بالفعل جریان اصولگرا همه به نحوی یا سابقه کاندیداتوری یا سابقه شکست در کارنامه خود داشتند. طرح رییسی که چنین سابقه‌ای نداشت و ضمناً پیش از این تخریب نشده بود، این ذهنیت را به جبهه مردمی داد که او فاقد رأی منفی بازدارنده است؛ به عبارتی هر چند شناخته شده نیست اما رأی منفی زیادی هم ندارد و با تبلیغات گسترده می‌توان روی او اجماع ایجاد کرد؛ از لحاظ نظری هم تحلیل آنها چندان غلط نبود ولی عدم محاسبه پیچیدگی‌های فضای سیاسی ما و ارزیابی بیش از حد توان اجماع آفرینی جمنا کار را دشوار کرد.
- بازی‌های احمدی‌نژاد هم صحنه را برای جمنا غبارآلود کرد اما نقش جامعه روحانیت در این میان نقشی اساسی و مؤثر نبوده و عملاً جامعه روحانیت با وجود انتظاری که از آن می‌رفت، موضعی کاملاً انفعالی اتخاذ کرد.
- پیشاپیش نمی‌توان قضاوت کرد از میان قالیباف و رییسی کدام یک کنار می‌روند، زیرا هر دو از لحاظ شخصیتی به گونه‌ای اند که زیر فشار تا حدودی تغییر موضع می‌دهند؛ هر چند پس از ورود به صحنه معمولاً عقب‌نشینی دشوار می‌شود.
- عدم تحلیل دقیق از شرایط پیچیده، برخورد کُند در برابر پدیده‌ها و حوادث سیاسی و اتخاذ رویکرد انفعالی، متأسفانه چهره‌های اصولگرای شناخته شده سیاست ایران را به انفعال و حاشیه کشانده است. آنها به راحتی میدان را به نیروهای رده دو و سه وانهادند. این رفتار اگر براساس برنامه از پیش تعیین شده باشد، خوب و اگر مبتنی بر انفعال باشد، بد است که البته به گمانم بیشتر گزینه اخیر مطرح است.
- آینده سیاسی احمدی‌نژاد بستگی به واکنش‌های او داشته و دارد. برخلاف بعضی پیش‌بینی‌ها او در واکنش به رد صلاحیت خود رفتار رادیکالی انجام نداد. این نشان می‌دهد او بازی‌های قدرت را می‌شناسد. آرای او هم سه دسته خواهند شد: بخشی جذب کاندیدای اصولگرا، بخشی سفید و بخشی به سمت روحانی خواهد رفت، اما حجم این آرا را در هر مورد نمی‌دانم. باید نظرسنجی صورت گیرد. فعلاً که کاندیداها با مسابقه برای دادن یارانه بیشتر تلاش دارند این آرا را ولو به ضرر منافع کشور به سمت خود بکشانند.
- قضاوت نهایی را مردم در لحظه آخر متناسب با فضای ایجاد شده و احساس خود می‌کنند و تشخیص دشوار است و به صورت مکاشفه‌ای نمی‌توان حکم داد، اما سطح رقابت‌ها به هم نزدیک و فاصله‌ها برای عبور از خط پایان کم شده اند.
- پیروزی ناگهانی نامزدهای کمتر شناخته شده باعث شده است که همه کاندیداها به نحوی امیدوار باشند، اما این که رای آنها در حدی باشد که به کاندیداهای اصلی ضربه وارد کنند شک دارم.
