برلین – اواخر سال ٢٠١١، اولین جنگجویان جهادی خارجی، در سوریه ظاهر شدند. بعضی از آنها کشته شدند، از میان آنها جوانانی بودند که از کشورهای اروپای غربی آماده بودند. در مطبوعات کشورهای غربی انتشار گزارشاتی از وضعیت سرنوشت آنان افزایش یافته است. دهها داستان در مورد مسافران اروپایی به سوریه بازتاب یافته است. در آلمان خبر مرگ یک جوان فوتبالیست بنام “بوراک کاران” موجب نگرانی و ناراحتی خیلی ها گردید. از زندگینامه های جهادی ها میشود به خیلی مسائل پی برد، گرچه زندگی همه آنها شبیه هم نیست. اما از این زندگینامه آنان میشود فهمید که چگونه این تندروهای جوان، هر چه بیشتر به رادیکالیزم، گرایش پیدا کرده اند. به عنوان مثال؛ در مورد جهادی های اروپایی این وضعیت به طرز چشمگیری قابل مشاهده است:
١ – بیشتر آنها مردان جوانی هستند که در حدود ٢٠ سال سن دارند؛
٢ – اغلب از مهاجرین هستند و یا اصلیت خارجی دارند. مثلا جهادی های انگلیسی در سوریه، پاکستانی الاصل هستند. جهادی های اتریشی اغلب از چچن هستند. این مردان جوان مسلمان هستند؛ بعضی ها هم با عقاید دیگر مانند یک مسیحی، بزرگ شده اند. بیشتر آنها اغلب قبل از سفر به سوریه، در تماس با بنیاد گرایان اسلامی بوده اند. به عنوان مثال برادران فرانسوی نیکلاوس و ژاندانیل از تولوز بودند. این مسلمانان اغلب از خانواده های معتدل مسلمان می آیند که بدون آگاهی خانواده هایشان به سوریه سفر کرده اند. دوستان و اقوام آنان اغلب از حضورشان در سوریه شوکه شده اند. مانند چهار جوان بلژیکی بنام های سامی، سیان، ذکریا و اسماعیل.
دلایل رادیکال شدن
چندان قابل پیش بینی نیست که چه کسی جهادی میشود و یا نمیشود. چرا جوان ٢۴ ساله نروژی “تارک الیونسی” که برای تیم فوتبال TSG 1899 در هوفن هایم بازی میکند، دوست نزدیک و هم سن و سال او از نروژ بنام “فردریک اشتاد” در سوریه کشته میشود؟ جوابی برای این سوال وجود ندارد. “اروین اشتاب” یکی از روانشناسانی است که در مورد رادیکالیزه شدن این جوانان تحقیق میکند. او عقیده دارد که خیلی از انسانها در واقع در خطر رادیکالیزه شدن قرار دارند. حداقل یکی از این سه مشخصه، شامل حال آنها میشود: ایده آلیسم، واکنشگرایی، درماندگی و شکست خوردگی.
ایده آلیست ها برای عدالت اجتماعی خیلی اشتیاق نشان میدهند. ضمن اینکه میتوانند مخرب هم باشند. بویژه وقتی که خودشان را بهتر از دیگران می پندارند. واکنشگراها کسانی هستند که خشونت و تحت فشار قرار گرفتن را خود از طرف دیگران تجربه کرده اند. و سرانجام درمانده های شکست خورده، کسانی هستند که اغلب از خانواده های شکست خورده و از هم پاشیده می آیند. آنها از میان فرزندان مهاجرین و خارجی ها هستند که خودشان را بیگانه احساس میکنند و در جستجوی امنیت و تایید بیشتر میباشند.
حضور بیشتر جهادی های اروپایی در سوریه نسبت به عراق و افغانستان
در گزارش حضور اروپایی های جهادی در سوریه بنا به نظر “اروین اشتاب”، بیشتر این افراد از گروه های سرگردان و درمانده تشکیل شده اند. علت سفر بعضی ها به سوریه به خاطر شرکت در کمک رسانی به انسانها بوده است، اما وقتی از نزدیک شاهد خشونت میشوند، خود نیز تصمیم میگیرند دست به اسلحه ببرند و مبارزه کنند. در مجموع محققان اروپایی حدود ۴٠٠ تا ٢٠٠٠ نفر را حدس میزنند که از اواخر سال ٢٠١١ به سوریه رفته اند تا در مبارزه شرکت داشته باشند. میزان شرکت اروپایی ها در جنگ سوریه بیشتر از شرکت آنها در جنگهای عراق و افغانستان است.
“توماس هگاهامر” متخصص تروریسم در انستیتو تحقیقات وزارت دفاع نروژ می گوید: اهمیت صفحات اینترنتی چشمگیر است. اغلب کسانی که به سوریه میروند قبلا تماس اینترنتی با آنها را تجربه کرده اند. آنها در محل زندگیشان با اسلامیست های رادیکال در تماس بوده اند و از طریق آنها اعضای دیگری نیز جذب این مراکز شده اند. بعضی ها از طریق آشناها و اقوامشان به سوریه رفته اند. به عنوان نمونه برادران بزرگتر، اغلب برادران کوچکتر و جوان خود را نیز بدنبال خودشان کشانده اند. در منطقه جنگی، اروپایی ها با هموطنان خود آشنا میشوند و در کنار هم قرار میگیرند که این وضعیت میتواند منجر به جذب افراد بیشتری گردد.
معروفترین آلمانی جهادی در سوریه
این سوال مطرح است که آیا از میان این همه جوان جهادی، یک جنگنده یا مبارز واقعی بوجود می آید؟ خیلی از این مسافران سوریه بیشتر از اینکه در جبهه باشند بنظر میرسد که زمان زیادی را با تویتر، بلوگ و تماشای فیلم میگذرانند. معروفترین آلمانی جهادی در سوریه “دنیس کاسپرت” است که آشکار شد که در جنگ زخمی نشده است بلکه در یک حمله هوایی به مردم غیرنظامی زخمی شده بود. برای افراد امنیتی حضور این جهادی های غربی در سوریه یک کابوس است. آنها در برابر سخت ترین وضعیت قرار گرفته اند و باید بررسی و تحلیل کنند که آیا کسی از این جهادی ها پس از بازگشت به کشورش، فکر انجام عملیات نظامی در کشور محل زندگیش دارد یا نه؟!
اداره جنائی آلمان در اطلاعیه های خود از نقش “دنیس کاسپرت” و دیگر جهادگران به مردم اخطار داده است. در بلژیک جوان ١٩ ساله یی بنام “بونتینک” به دلیل شرکت در گروههای جهادی و اقامت در سوریه باید پاسخگوی دادگاه این کشور باشد، اما او ادعا میکند که به خاطر کمک های انسانی به سوریه رفته است نه برای شرکت در جنگ. و در این زمینه ارائه مدارک و ثابت کردن آن نیز بسیار دشوار است. در بریتانیا بعضی از مسافران جهادی سوریه که دارای پاسپورتهای مختلفی بودند، اقامت شان در انگلیس از آنها گرفته شد.
“فردریک میلدا” سخنگوی امنیت داخلی سوئد میگوید:”ما با استفاده از تجارب بین المللی خود میدانیم که هر چند بعضی از این افراد خطر آشکاری برای کشور خود نیستند، اما بعضی ها از آنها هنگامی که به کشورشان بر میگردند بطور آشکاری به عنوان یک تهدید مطرح میشوند و حتی می توانند موجب جنایت شوند”.
“توماس هگا هامر” متخصص نروژی می گوید:”حملات فردی جهادی های برگشته از سوریه این نگرانی را بوجود می آورد که آیا ممکن است یک سازمان جهادی در سوریه این تصمیم را بگیرد که جهادی های اروپایی را در کشور های غربی فعال و هدایت نماید”؟
منبع: اشپیگل
