همزمان با یکصدمین سالگرد تأسیس جمهوری در ترکیه، اکثر تشکلات کارگری و دولتهای سرمایهداری نگاهاشان به نتیجهٔ انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه است.
تشکلات حزب دموکراتیک خلقها و رهبران میز ششگانه، شامل احزاب چپ و اتحادیهٔ کارگری توانستهاند نقش مؤثری در این انتخابات داشته باشند و با خواست مطالبات جوانان و زنان توجه جامعه را جلب کرده اند و از کاندیداتوری کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق حمایت میکنند.
نقش ترکیه و نتیجهٔ این انتخابات در امنیت خاورمیانه – اروپا و به طور کلی نقش ناتو در این کشور به خصوص در اشغال اوکراین توسط روسیه برای دولتهای سرمایهداری مهم است.
برای دستمزدبگیران اقتصاد ترکیه، که با بحران روبرو است، دارای اهمیت و مهم میباشد که در چند ماه گذشته تورم به پنجاهونیم درصد رسیده است و تا ۵۸ درصد هم اعلام شده است. در سه سال گذشته نرخ بیکاری بین ده تا سیزده درصد در نوسان بوده است.
جریانات کارگری، چپ و ملیتی ترکیه مسئلهٔ حقوق بشر را دارند که از سال ۲۰۰۵ به این سو هر ساله بر تعداد زندانیان افزوده شده است و هم اکنون ترکیه بیش از ۳۲۰ هزار زندانی دارد و یکی از بزرگترین زندانهای جهان شده است و دو رهبر مهم جامعه در زندان هستند و آزادی آنها و دیگر زندانیان نقش مهمی در تحول دموکراتیک جامعه دارد.
برای تشکلات کارگری وضعیت حقوق پایهای کارگری مهم است، بسیاری از رهبران سیاسی و فعالین کارگری ترکیه در زندان هستند و هر روز شاهد دستگیری نمایندگان نمایندههایشان هستند. مکان و محل اتحادیه (سندیکاها) بسته میشود. دارایی آنها ضبط میشود. حق سازماندهی کارگری بسیار محدود است و قوانین ضدکارگری بسیاری تصویب شده است.
بدون شک نظام سرمایهداری برای موجه جلوه دادن خود ظاهراً انتخابات آزاد را در برخی مناطق حفظ میکند. این حفظ ظاهر انتخابات هر چند برای تحکیم این نظام است، اما موردی است که نهادهای کارگری و احزاب چپ میتوانند از یک سو افشای حقهبازیها و کلکهای سرمایهداری را برای مردم روشن کنند و از سوی دیگر نشان دهند که نهادهای کارگری به هیچ وجه در کفهٔ ترازویی مساوی با احزاب سرمایهداری قرار ندارند. علت آن هم همان است که احزاب سرمایهداری با تمام امکانات، رسانهها و پولهایی که در اختیار دارند، در مقابل کارگران قرار میگیرند. احزاب سرمایهداری با هم اختلاف دارند اما همواره در مقابل کارگران با هم متحدانه عمل میکنند.
جنبش کارگری از زمان چارتیستها به این سو با شرکت در انتخاباتها وزن و اهمیت خود و خواستههایش را روشن میکند، گاه بنفعاش بوده و در شرایطی با شرکت در انتخاباتها تا سالها زیر ضرب بوده است.
در سالهای اخیر زحمتکشان و کارگران هر گاه در انتخابات شرکت کردهاند، با تقلبها و دوروییهایی که نظام سرمایهداری به خرج داده است روبهرو بودهاند، ولی توانستهاند مشکلات را نشان دهند و مهمتر این که میزان طرفداران و قدرتش خود را محک بزنند که تا چه میزان حرفهایشان در میان مردم رواج داشته است.
اینکه بسیاری از احزاب سرمایهداری با ربودن شعارها و مشکلات کارگران هوادارانی برای خود جمع بکنند، برای ما اهمیت ندارد، این امر برای ما مهم است که در چنین شرایطی که به نفع خواستههای عدالت اجتماعی نیست، حرف خودمان را بزنیم، شعارها و اهداف خودمان را به میان مردم ببریم و ثابت کنیم که نهادها، تشکلات کارگری و احزاب چپ قادر هستند دستمزدبگیران را جذب کنند. قادر هستیم که اتحاد و همبستگی نیروی فروشندهٔ کار را حفظ کنیم. قادر هستیم جنبش مشارکتی را پیش ببریم و در مجموع به نفع کارگران، صدای کارگران، هر چند پژواک کمی هم داشته باشد را به گوش جامعه برسانیم. خواستههای کارگران را روشنتر اعلام کنیم. در این میان مردم و زحمتکشان بنیادهای عملی، افق تشکلات و احزاب کارگری در مقابل احزاب سرمایه را تشخیص میدهند و توهم برخی نیروها که به احزاب سرمایهداری گرایش دارند را روشن میکند، باید در این شرایط به هم نزدیکتر شوند و جبههای متحدتر را تشکیل دهند. این نقطهٔ مثبت فعالیت جنبش ما است
در چند سال اخیر همین نوع انتخابات و مسائل در کشورهایی مانند برزیل، شیلی، آرژانتین و کلمبیا توانست کارگران را متحد کند و موفقیتهایی به دست بیاورد. شاید کامل نباشد، ولی بهتر از جهنمهای قبلی است.
انتخابات ترکیه از این زاویه مهم است و به خصوص برای جنبش کارگری، عدالتخواهی اقتصادی و سیاسی، آزادی رهبران سیاسی و کارگری باید وارد عرصهٔ عمل شد.
شرایط پیشاروی جنبش کارگری ترکیه نشان میدهد که شرکت دستمزدبگیران و ملتها امکان تغییر را به وجود آورده و زحمتکشان از شر یک بنیادیگرایی خلاص میشوند. از این جهت شرکت دستمزدبگیران و دیگر نیروها در این انتخابات را به فال نیک میگیریم و امیدواریم حق تشکل، حق اعتصاب، حق آزادیهای اجتماعی در جهت درست قرار بگیرد.
در دل شرایط است که کانون مدافعان با حمایت از تشکلات کارگری، احزاب چپ و حزب دموکراتیک خلقها شرکت در این انتخابات را مثبت ارزیابی میکند و امید و آرزوی موفقیت برای آنها دارد.
کانون مدافعان حقوق کارگر
اردیبهشت ۱۴۰۲