تصویب اسناد پایه ای امید و فراتر رفتن را در سازمان تقویت می کند

کنگره سیزدهم سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
کنگره سیزدهم سازمان در هفته آینده برگزار می شود. هر دو سال یکبار، کنگره سازمان فرصت و فضای مناسبی را برای گفتگو و تبادل نظر پیرامون مسائل مهم مربوط به سرنوشت سازمان را فراهم می کند. البته ماه ها پیش از کنگره، کمیسیون اسناد پایه ای سازمان و دیگر ارگان های رهبری، اسناد بسیاری را از طریق انجام بحث های جدی، تهیه کردند. ظرف چند ماه گذشته در میان اعضای سازمان شش اجلاس پیش کنگره ای برگزار شده است. هر چند که این جلسات می توانست وسیعتر و خیلی زودتر برگزار گردد اما برگزاری شش اجلاس پیش کنگره ای برای اعضای سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) بسیار خوب و موثر در فهم هر چه بهتر اسناد ارائه شده به کنگره سیزدهم بوده است. اگر کنگره سازمان ما بتواند از طریق گفتگو و توافق، اسناد پایه ای سازمان را تصویب کند می توان امیدوار بود که در ادامه با انتخاب مسئولین جدید فضای مناسبی را برای استفاده بهینه از مجموعه پتانسیل و ظرفیت هایی که در درون و پیرامون سازمان به اشکال متفاوت وجود دارد، فراهم سازد و نتیجه چنین فضایی در عرصه درونی تقویت و افزایش نیروی سازمان و انسجام آن با وجود پلورالیسم موجود می شود و در عرصه بیرونی  با کار هماهنگ و مشترک ارتباط ها میان نیروهای دمکرات جمهوریخواه برای پیشبرد همکاری ها افزایش می یابد و این امر اعتماد بیشتری را نسبت به مواضع سازمان در سطح جنیش دمکراتیک مردم ایران و نیز در میان اپوزیسیون دمکرات ایجاد می کند.

اهمیت شرکت سازمان در رقابت های سیاسی
باید امیدوار بود که کنگره سیزدهم در تصویب اسناد پایه ای و اولیه سازمان تلاش زیادی را سازمان دهد. و  اگر این کار صورت گیرد در آینده از کنگره دوازدهم و سیزدهم سازمان به عنوان کنگره های اسناد پایه ای سازمان، یاد خواهند کرد. البته روشن است و نیز همه می دانیم که با مجهز شدن سازمان به این اسناد، تمام مشکلات موجود سازمان حل نخواهد شد و نیز در اینجا قابل تاکید است که منظور از تصویب اسناد نهائی این نیست که ما در کنگره های بعدی نتوانیم به تصحیح و اصلاح آنها رو نیاوریم. در واقع ما با تصویب این اسناد، حداقل می توانیم در بیرون مسائلی جدی، قابل طرح و اتکا، برای ایده های خود داشته باشیم. ما باید از یک دستگاه نظری مشخص و شفاف برخوردار باشیم که بتوانیم با توسل به آن مسائل، از ابزارهای تحلیلی برخوردار شویم و بدین طریق دست به تحلیل مسائل سیاسی و برنامه ای بزنیم و مشاهده کنیم که کدام سیاست یا برنامه ما دقیق یا نادقیق یا غلط بوده است. بدون چنین ابزار تحلیلی و دستگاه نظری، ما با مشکلات بسیاری مواجه خواهیم بود.
در اینجا لازم به تکرار نیست که در این سال های تبعید ما همواره با نپرداختن همه جانبه به اسناد پایه ای، خود را از رقابت های سیاسی که در داخل و خارج از ایران و در میدان مبارزه میان احزاب و سازمان های سیاسی صورت گرفته است، دور نگه داشته ایم. نداشتن این اسناد باعث گردیده که ما در این رقابت ها نتوانیم بصورت برابر در متن مبارزه درون جامعه شرکت کنیم. در واقع مردم، احزاب و تشکل های سیاسی کشور از هویت جدید و برنامه ای ما بی خبرند. نداشتن این مجموعه باعث ایجاد فضای پریشانی، پراکندگی، بی هویتی، هرج و مرج و ضعف سیاسی – اجتماعی در درون و بیرون سازمان شده است. در ایران اگر بخشی از فعالین جنبش های اجتماعی و مدنی، ما را بشناسند فقط با شعارهای کلی یا سیاسی ما تا حدودی آشنا هستند و این را هم می دانند که در حال حاضر ما برای زمینی کردن شعارهایمان برنامه یا طرح مشخصی نداریم. و قابل فهم است که ادامه چنین وضعیتی هیچگونه جذابیتی را برای مطرح شدن سازمان در میان آنان ایجاد نکند. نمونه جنبش سبز تجربه بسیار خوبی است. در اروپا بسیاری از اعضای سازمان در رهبری مشترک حرکات اعتراضی سبزها شرکت موثر و همه جانبه داشتند اما با این حال ما نتوانستیم نیرویی قابل توجهی را بسمت خود جلب کنیم. با وجود اینکه فضایی سمپاتی میان برخی نیروهای داخل و خارج از کشور نسبت به سازمان وجود دارد. در واقع موضوع نداشتن برنامه یکی از موارد ضعف سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) و دیگر جریانات دمکرات جمهوریخواه و فعالین جنبش های اجتماعی و نیز در کل در میان جامعه ایرانیان خارج از کشور، محسوب می شود.

نگاه به قدرت در یک سازمان سیاسی 
نباید فراموش کرد که کسب قدرت جزو سرشت و ذات یک سازمان سیاسی است. در واقع بدون اسناد پایه ای، ما نمی توانیم همراه با جریانات رقیب، خود را به صورت برابر در جامعه مطرح کنیم. کنگره سازمان باید به این پرسش اساسی پاسخ دهد که آیا ما می خواهیم به عنوان یک حزب سیاسی جدی چپ در جامعه ایرانیان مطرح باشیم وعمل کنیم؟ یا نه می خواهیم در همین سطح از فعالیت موجود باقی بمانیم؟ در سازمان ما دو بار برای داشتن برنامه خیز برداشته شده است. بار اول در مقطع سال ۶۰-۶۱ به تقلید از برنامه احزاب جهانی کمونیستی و حزب توده ایران به برنامه شکوفائی جمهوری اسلامی رسیدیم و شکست سختی را تهیه کنندگان برنامه مذکور به سازمان وارد کردند و خوشبختانه کنگره اول آن برنامه را مورد نقد و انتقاد سخت خود قرار داد. از آن دوره نزدیک به سی سال می گذرد و مشخصاً از ۸ سال پیش تلاش مهم و همه جانبه ای در میان اعضای سازمان صورت گرفته است که مقدمات تهیه یک برنامه نسبتاً همه جانبه ای را آماده کنند و برای انجام اینکار مهم و اساسی، کمیسیون های کاری مختلفی تشکیل و ساختمان چنین برنامه ای را نه با تقلید از اسناد و مدارک این یا آن حزب بلکه از طریق مطالعه، تجربه و استفاده از منابع علوم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … با فکر خود از طریق بحث و گفتگو فراهم کردند. در واقع تجربه سی ساله گذشته گویای این واقعیت است که فدائیان نیاز به فراتر رفتن را دارند و اینکه ما امروز حزبی با تجربه ای هستیم و بی توجهی به این موضوع می تواند آینده فعالیت سازمان را با خطرات جدی مواجه سازد! در اصل با ایجاد امید در درون و بیرون از سازمان، فعالیت فدائیان جدی تر می شود و این امر می تواند اعتبار فعالیت فدائیان را در جنبش بیشتر کند.
در ضمن من بر این اعتقادم که کسب قدرت و از آن طریق ایجاد تغییرات بنیادین در جامعه چنانچه پیشتر متذکر شدم می بایست به عنوان یکی از مشخصه های بارز و اصلی یک جریان سیاسی جدی، چون سازمان ما تبدیل شود. «گرامشی» در کتاب “دولت و جامعه مدنی” می نویسد:” در دنیای مدرن، حزب زمانی واقعاً حزب است که شکل بندی، سازماندهی و عمل آن چنان باشد که بتواند به یک دولت کامل تبدیل شود”. ما نیاز و حق داریم که با بیش از چهل سال سابقه و تجربه به چنین سازمان سیاسی تبدیل شویم! در واقع یک سازمان سیاسی جدی با مجهز شدن به برنامه می تواند درعرصه سیاسی ایران و در میان کنشگران سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، پیشنهادات برنامه ای خود را برای مهار تورم، گرانی و بیکاری در وضعیت کنونی بحران اقتصادی و اوضاع رو به وخامت و اسفناک زندگی مردم و گسترش فقر، به جامعه ارائه دهد. چنین سازمانی باید بتواند پیشنهادات کوتاه مدت و بلند مدت خود را برای کاهش اختلافات طبقاتی به جامعه معرفی کند و بگوید که چگونه می خواهد برای غلبه برعقب ماندگی های جامعه و نیز بی فرهنگی های موجود در آن مبارزه اش را پیش برد. و اینکه کلاً با چه طرح های مشخصی می تواند به مسائل و مشکلات زنان، جوانان، حقوق شهروندی، محیط زیست، تبعیضات شدید قومی و مذهبی، توزیع نا برابر ثروت های اجتماعی، گسترش  فقر و مواد مخدر و … در جامعه بپردازد؟
ما در کنگره سیزدهم با بررسی و تصویب نهائی طرح های پایه ای موجود، شهامت این را خواهیم یافت که راه حل های عملی و مناسب خود را برای غلبه بر مشکلات و بحران های موجود در جامعه مطرح کنیم. ما فدائیان  با داشتن سیمایی نسبتاً روشن و شفاف از خود می توانیم در جامعه و در میان فعالین جنبش های اجتماعی جایگاهی نسبتاً روشنی بوجود آوریم. اگر سازمان بخواهد برای ایجاد تحولات بنیادین و عمیق در جامعه حرکت و تلاش کند باید صریح و شفاف، دیدگاه ها و نقطه نظرات خود را در ارتباط با مسائل اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی به جامعه اعلام کند و برای آن موارد به اشکال گوناگون و با توجه به امکانات و شرایطی که در آن بسر می برد تبلیغ و اقدام کند. در این حالت است که می شود به عنوان یک نیرو جدی مورد توجه دیگران واقع شد. 

کنگره های دوازدهم و سیزدهم سازمان برای تصویب اسناد پایه ای 
وظیفه اصلی و مبرم یک جریان حزبی چون سازمان فدائیان خلق ایران اکثریت، می بایست برای ایجاد تغییرات جدی وعمیق در ساختار اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران متمرکز شود و بدیهی است که ما باید هر چه بیشتر در چنین مسیری گام های روشنتری برداریم. کنگره دوازدهم سازمان با تعیین و تصویب اولویت های برنامه ای، اساسنامه ای و سیاسی توانست به نوبه خود در راستای تقویت حزبیت، ایجاد رابطه با بخشی از فعالین جنبش های اجتماعی (زنان و جوانان) و احزاب سیاسی داخل و خارج از کشور گام هایی را بردارد. ما در ادبیات سیاسی خود در سال های گذشته تلاش کردیم که نشان دهیم که می خواهیم یک حزب مدرن و امروزی باشیم و امروز برای تقویت چنین فضایی می بایست علاوه بر برنامه، اساسنامه، خط مشی سیاسی به هویت سازمان بعنوان یک جریان چپ دمکرات و اینکه در دوران جهانی شدن ما در کجای آن و در کدام جبهه و با کدام نیروها و با چه سیاستی مشخصی قرار داریم می تواند از مهمترین تصمیمات کنگره سیزدهم سازمان تلقی شود. در واقع ایجاد چنین فضا، پتانسیل و ظرفیتی برای اتخاذ تصمیمات روشن در عمل می تواند هویت و سیمای ما را به عنوان یک جریان سیاسی که دارای پروژه مشخص برنامه ای و سیاسی است را در برابر چشم دیگران قرار دهد. ما فدائیان خلق برای ایجاد و تقویت اعتماد به نفس در میان خود حتماً می بایست در رسیدن به چنین مسیری تلاش هایمان را با وجود تفاوت ها، مشترک کنیم.
ما باید بتوانیم با بررسی و تصویب اسناد پایه ای در کنگره، طرح نسبتاً روشنی را در اختیار شورای مرکزی بعد از کنگره برای سازماندهی، اتخاذ موضعگیری و تعیین سیاست برنامه ای مشخص در خصوص عرصه های مختلف جامعه قرار دهیم و روشن است که این همه منجر به تقویت نقش سازمان در میان اپوزیسیون و نیز در جامعه و در میان جنبش های اعتراضی و بویژه جنبش سبز می شود. اگر کنگره به این موضوع توجه لازم را نکند در اصل ما بار دیگر شورای مرکزی خود را از داشتن چنین اسناد پایه ای محروم خواهیم کرد و باز باید بدون اتکا به اسناد مربوطه، و تنها با تکیه به سیاست به تحلیل قضایا بپردازیم و خودمان و دیگران را با کلی گویی مشغول کنیم. ما حتماً باید از وضعیت موجود خارج شویم. مجهز شدن به برنامه، اساسنامه و اسناد دیگر از اولیه ترین و بدیهی ترین اصول پایه ای یک سازمان سیاسی است و اگر یک جریان سیاسی جدی چون سازمان ما، این موارد گفته شده را با خود نداشته باشد در میدان مبارزه و سیاست نمی تواند به صورت برابر به رقابت با دیگران بپردازد.

اگر امروز یا فردا از مسئولین سازمان ما بپرسند که برنامه اش برای امروز و فردای ایران یا برای کسب قدرت و حل انواع مشکلات پیچیده جامعه ایران چیست؟ براستی چه جوابی به آنها خواهیم داد؟ آیا باز خودمان را با سیاست تعریف خواهیم کرد؟ آیا باز خواهیم گفت که هنوز زمان دادن برنامه بنا به دلایل مختلف فرا نرسیده است؟ از نظر من، کنگره پیش رو با تکیه به شش سال کار فشرده کمیسیونی می تواند و باید به تصویب نهائی اسناد موجود خود بپردازد و از این طریق به امر مهم و اولیه سازمان در مجهز شدن هر چه بیشتر، به یک جریان سیاسی جدی که دارای پروژه مشخص برای امروز ایران است، یاری رساند.

این واقعیتی است انکار ناپذیر که ما در یک دوره درعملی کردن سیاست برنامه ای خود به سختی شکست خوردیم و از آن هنگام تا امروز بیش از سی سال می گذرد. امروز دیگر شرایط برای بیرون آمدن از این فضا و تجربه تلخ گذشته، فرا رسیده است و با امیدواری، همبستگی و اتحاد میان نیروهای جمهوریخواه با سیمایی جدید از چپ دمکرات و همراهی با جنبش های اجتماعی می توان مجدداً خود را در عرصه بیرونی به عنوان سازمانی مدرن و امروزی مطرح کرد که برای رشد، ترقی و پیشرفت جامعه به سوی آزادی، دمکراسی، حقوق بشر، توسعه و عدالت اجتماعی، حرفی برای گفتن و طرحی مشخص برای ایجاد این تغییرات دارد.
با مجهز شدن سازمان به اسناد پایه ای ما می توانیم هم در داخل و هم در خارج از کشور در راستای چگونگی فعالیت و سازماندهی نیروهایمان حرکت و تلاش کنیم. ما برای ماندن در میدان مبارزه زنان، جوانان و زحمتکشان کشورمان باید همواره بدنبال برنامه ریزی برای هدف گزاری جدید و اجرای پروژه های مشخص در چارچوب یک حزب مدرن سیاسی چپ حرکت کنیم و این شایسته سازمان ما با بیش از چهل سال فعالیت و تجربه سیاسی است.

حفظ و تقویت حزبیت با وجود تفاوت ها
هنوز این روحیه در میان تعدادی از اعضای سازمان وجود دارد که پرداختن سازمان و یا کنگره به موضوعات پایه ای چون اسناد برنامه ای، هویتی و … نادرست و پرداختن به سیاست جوابگوی لحظه کنونی فعالیت ها و سیاست های سازمان است. آنها بر این اعتقادند که پرداختن به مسائل برنامه ای منجر به تفرقه در سازمان می شود و از نظر آنها این در وضعیت کنونی به نفع سازمان نیست و از طرفی دیگر متذکر می شوند که هنوز فضای استبدادی و سرکوب شدید مانع از فعالیت و مشارکت سازنده و آزاد سازمان در داخل کشور می شود پس در چنین شرایطی بهتر است که از ایجاد اختلافات مربوط به برنامه و هویت پرهیز کنیم و به آنها نپردازیم. در ضمن برخی دیگر از همین دوستان علاقمندند سازمان را “جبهه” یا “اتحاد” و … تعریف کنند و فکر می کنند در سازمان طرح و حفظ چنین تصویری با توجه به تفاوت های موجود به نفع تشکیلات سازمان تمام می شود. البته من با جرات می توانم بگویم بسیاری از رفقای سازمان وجود این تفاوت ها را برسمیت می شناسند و شکل حزبی یافتن سازمان را مانعی برای وجود این تفاوت ها نمی بینند. تبلیغ سیمای “جبهه ای” یا “اتحادی” در درون و بیرون سازمان فدائیان خلق ایران اکثریت، ما را در میدان سیاست و جامعه ایرانیان تقویت نمی کند بلکه حتی اتوریته و نفوذ سازمان را در میان فعالین سیاسی، اجتماعی و مدنی کاهش می دهد. در واقع سازمان ما با توجه به تمام تفاوت هایی که در درونش وجود دارد اگر نتواند میان مجموعه نیروهایش یک اراده سیاسی مشخص را تعیین و تصویب کند پس دیگر از کدام جایگاه و با چه پروژه ای می خواهد به میدان رقابت با دیگران وارد شود؟ در تمام این سال های گذشته، حفظ چنین وضعیتی در درون و مشخصاً در بیرون – در جامعه- ما را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. من بر این اعتقادم که امروز سازمان باید هر چه مصمم تر و جدی تر از قبل، در تقویت حزبیت مدرن در درون و بیرون سازمان بکوشد و از این طریق امکان و فرصت رساندن صدای مشترک خود را به گوش آنهایی که دوست دارند صدای سازمان را بشنوند، بیشتر فراهم کند.
در آخر شاید گفتن مکرر این نکته روشن مهم باشد که با مجهز شدن سازمان به برنامه، هویت و سیمای جدید و اساسنامه، همه مشکلات سازمان حل نخواهند شد و امکان دارد رفقایی این سوال را بکنند که احزابی در اپوزیسیون از چپ تا راست وجود دارند که دارای برنامه، اساسنامه، ایدئولوژی، پول، ساختار مشخص، کادرهای حقوق بگیر، امکانات رادیوئی و تلویزیونی و غیره هستند ولی با وجود تمام این موارد آنها نتوانسته اند موفق به جذب مردم یا فعالین سیاسی – اجتماعی در ایران و خارج از کشور شوند. پس با این حساب آنها به این نتیجه ۳۰ ساله می رسند که مشکل ما داشتن برنامه و پرداختن به امر هویت و سیمای جدید سازمان نیست! البته من می توانم با این حرف دوستان موافق یا مخالف باشم. اما این ربطی به بحث من ندارد. بحث من این است که مجهز شدن به اسناد پایه ای از اولیه ترین و بدیهی ترین اصول یک سازمان سیاسی است و اگر یک جریان سیاسی جدی این موارد گفته شده را با خود نداشته باشد در میدان مبارزه و سیاست نمی تواند به صورت برابر به رقابت با دیگران بپردازد. پس منطقاً پرداختن به این اصول اولیه ضروری و حیاتی است و در واقع تلاش شش ساله کمیسیون اسناد سازمان نیز توجه و اهمیت قائل شدن به چنین امر خطیری بوده است و مناسب است که اعضا یا نمایندگان کنگره با اقدام خود چنین روندی را در سازمان تقویت و تحکیم کنند.

 علی صمد

 آوریل ۲۰۱۳