نوشته کریستوف گورک – Christoph Gurk
مبارزه قدرت در آمریکای جنوبی
تلاش برای کودتا در بولیوی: ژنرال خوان خوزه زونیگا دستگیر شد در بولیوی، سربازان برای مدت کوتاهی میدان مرکزی لاپاز را اشغال کردند و از ورودی کاخ ریاست جمهوری عبور کردند. فرمانده اخراجی ارتش پشت سر این اقدام است, او اکنون تحت بازجویی است.
یش از این, صحنه های پر هرج و مرجی در لاپاز، مقر دولت، رخ داده بود. اوایل بعدازظهر چهارشنبه، سربازان مسلح با سر و صدای زیادی در میدان موریلو در مرکز شهر, در اطراف میدان کلیسای جامع و کنگره، و همچنین ساختمان جدید دولتی و کاخ دولتی سابق، به اصطلاح Palacio Quemado، راهپیمایی کردند. رئیس جمهور بولیوی، لوئیس آرس Luis Arce سپس در پروفایل خود در سرویس پیام کوتاه X در مورد “بسیج نامنظم برخی از واحدهای ارتش بولیوی” هشدار داد، او به شدت آن را محکوم کرد. رئیس جمهور گفت: باید به دموکراسی احترام گذاشت.
تقریباً در همان زمان، در میدان موریلو روبروی ساختمان دولت، ژنرال خوان خوزه زونیگا، ژنرال عالی رتبه ارتش بولیوی که طبق گزارش های مطبوعات محلی اخیراً از کار برکنار شده بود، در جمع مطبوعات سخنرانی کرد. زونیگا گفت: ” کشور ما نمی تواند به همین منوال ادامه دهد.” فقیر شدن میهن ما بس است، تحقیر ارتش بس است. ما آمده ایم تا نارضایتی خود را ابراز کنیم.»
حکم بازداشت ژنرال زونیگا
سپس وضعیت به طور کامل تشدید شد: یک خودروی زرهی به دروازه‌های کاخ دولت هجوم آورد و در پی آن , سربازان وارد ساختمان شدند. در آنجا، رئیس جمهور آرس در سالن ورودی با آنها روبرو شد. ویدیوها نشان می‌دهد که رئیس جمهور مستقیماً با ژنرال زونیگا روبرو می‌شود:” من رهبر شما هستم و به شما دستور می‌دهم سربازانتان را بیرون بکشید“، شنیده می‌شود که رئیس جمهور آرس می‌گوید. او اجازه این “نافرمانی” را نخواهد داد.
در واقع، سربازان پس از مدت کوتاهی از ساختمان عقب نشینی کردند و سپس، رئیس جمهور آرس در یک سخنرانی زنده تلویزیونی گفت که: ارتش با حمله به قانون اساسی, لباس های خود را کثیف کرده است. با این حال، هنوز بخش هایی از ارتش وجود دارند که به نظم قانونی احترام می گذارند. وی طی مراسمی فرماندهان جدید نیروی دریایی، ارتش و نیروی هوایی را منصوب کرد. سپس بلافاصله به نیروها دستور داد تا به واحدهای خود بازگردند. و بنابراین ترس به همان سرعتی که شروع شده بود به پایان رسید. سربازان همچنین میدان اصلی را در مرکز لاپاز پاکسازی کردند، ژنرال خوان خوزه زونیگا دستگیر شد و رئیس جمهور آرس برای هواداران تشویق کننده خود در پلازا موریلو دست تکان داد و گفت: از مردم بولیوی متشکرم. اجازه دهید دموکراسی زنده بماند، نیروهای امنیتی حدود ده افسر را دستگیر کردند. ادواردو دل کاستیو، وزیر کشور گفت که این اقدامات ممکن است آنها را با ۳۰ سال زندان روبرو کند. پس از یک شوک اولیه، مردم بولیوی اکنون در تعجب هستند که چگونه ممکن است اوضاع تا این حد پیش برود و مهمتر از همه، چگونه می توان کل حادثه را تفسیر کرد.
ماه هاست که اوضاع کشور متشنج است. زمانی بولیوی یکی از کشورهایی بود که سریع‌ترین رشد را در منطقه داشت، اما اکنون اقتصاد در حال ضعیف شدن است، ذخایر ارز خارجی کاهش یافته و صادرات گاز که زمانی قوی بود، به شدت کاهش می‌یابد. اعتصابات و اعتراضات روز به روز بیشتر می شود.
جنگ قدرت در بالاترین سطح آغاز شده است: رئیس جمهور لوئیس آرس در تلاش است تا کنترل حزب دولتی در حال انشعاب Movimiento al Socialismo )MAS(را حفظ کند. بزرگترین رقیب او نزدیکترین متحد سابق او، اوو مورالس، نماد چپ آمریکای لاتین و خود رئیس دولت بولیوی از سال۲۰۰۶ تا استعفای اجباری او در سال ۲۰۱۹ است. قبل از انتخابات سال آینده، که هر دو نفر می خواهند در آن شرکت کنند، اختلافات همچنان تشدید می شود. چند روز پیش، خوان خوزه زونیگا، همان ژنرال که ظاهراً رهبر حمله روز چهارشنبه به ساختمان دولت بود، نیز گفت که می‌خواهد مانع از کاندیداتوری مجدد اوو مورالس، رئیس‌جمهور سابق شود. هنوز مشخص نیست که آیا این امر دلیل حوادث روز چهارشنبه بوده است یا خیر و در مورد اینکه آیا واقعاً یک کودتا بوده است یا خیر اختلاف نظر وجود دارد. در حالی که خود ژنرال زونیگا از کودتا صحبت نکرد، رئیس جمهور آرس بارها این حمله را دقیقاً به همین صورت توصیف کرد. در رسانه های بولیوی شامگاه چهارشنبه مکرراً صحبت از “شورش” و “شورش بخشی از نیروهای مسلح” شد.
بولیوی یکی از کم ثبات ترین کشورهای آمریکای لاتین از نظر سیاسی است. از زمان استقلال از اسپانیا در حدود ۲۰۰ سال پیش، چندین تحول و انقلاب رخ داده است. اخیراً، اوو مورالس، رئیس‌جمهور سابق، پس از بی‌نظمی در انتخابات ۲۰۱۹، توسط ارتش از سمت خود برکنار شد. سران کشورها و دولت‌ها در سراسر جهان اقدامات سربازان را در روز چهارشنبه محکوم کردند. گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا در اواخر عصر چهارشنبه در X نوشت: رد کامل کودتای نظامی در بولیوی.
منبع:
Süddeutsche Zeitung
