دشمنی چیزی فراتر از رقابت است. یعنی هم در خود عنصر رقابت را دارد و هم حذف را، اما رقابت فراتر از عنصر حذف فقط دارای خصلت مسابقە است. طرفین در تلاش اند یکی بر دیگری تفوق یابد و یا پیشی بگیرد.
از بدو انقلاب بهمن، رژیم برآمدە از انقلاب بە جای رقابت با آمریکا بە سوی دشمنی با آن شتافت. و اگر در مقطعی دشمنی می توانست توجیە شود، اما در ادامە خود و بە علت سر برآوردن جهان بشدت گلوبالیستی، منطق خود را کاملا از دست داد. رژیم جدید بعلت خصلت غیر مدرن و سنتی خود علاقە وافری بە درونگرائی داشت.
و درست در همان دهە هفتاد میلادی کە انقلاب در ایران اتفاق افتاد، چین بعلت درک شرایط نوین جهانی از دشمنی با آمریکا بە رقابت با آن روی آورد کە لازمە آن ایجاد ارتباط وسیع سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی با این کشور بود، و در دهە نود هم بعلت فروپاشی بلوک شرق ما باز شاهد تعمیق بیشتر روند رقابت در سطح جهانی بودیم.
اما در ایران با وجود گذشت دهەها از آن مقاطع تاریخی، باز عنصر دشمنی بر رقابت در تعریف روابط خود با ایالات متحدە تفوق دارد. پدیدەای عجیب کە نە تنها با منافع ملی کشور، حتی با خود منافع نظام هم تعارض دارد.
در حالیکە کشورهای جهان، از اسرائیل و کشورهای اروپائی گرفتە تا چین و روسیە سعی می کنند از قدرت آمریکا در زمینە منافع خود بهرەبرداری کنند و این کار را با اجرای شبکە پیچیدەای از برنامەهای کوتاەمدت و بلندمدت سیاسی و دیپلماتیک انجام می دهند، اما جمهوری اسلامی با ستاندن این امکان از خود، اتفاقا بە همان اسرائیلی یاری می رساند کە ادعای مبارزە با آن را دارد! جمهوری اسلامی بە جای اینکە بە آمریکا بە عنوان یک امکان در عرصە بین المللی نگاە کند خود را بطور کامل در مقابل آن قرار دادەاست.
در این رابطە بگذارید نگاهی بە وضعیت برجام بیاندازیم! چنانکە می دانیم یکی از علل خروج ترامپ از برجام بهرەوری دولتهای دیگر از جملە اروپائی ها از این قرارداد بود در حالیکە آمریکا اساسا از آن استفادە اقتصادی نمی برد. و اگر برجام بازی برد بردی بود کە قرار بود طرفین از آن بهرە ببرند، بی گمان خللی این چنین بزرگ می توانست بە آن ضربات غیرقابل انتظاری در آیندە بزند. اگر ایران نگاە رقابتی با آمریکا و نە نگاە دشمنی می داشت، بی گمان برجام می توانست آغاز تغییر استراتژیک در نگاە کشور بە ایالات متحدە شود.
چنانکە خود جمهوری اسلامی همیشە ادعا کردەاست، افتخار آن حفظ استقلال کشور بودەاست؛ اما تجربە چهل و اندی سالە تسلط نظام جمهوری اسلامی بر کشور و حفظ استقلال از طریق دشمنی، آن هم با بزرگترین اقتصاد و قدرت نظامی دنیا، نشان دادەاست کە دشمنی بدترین راە ممکن برای مستقل ماندن در دنیای درهم تنیدە کنونی است.
البتە دشمنی، در عین نشان دادن صلابت ظاهری طرف معتقد بە آن، نشان از ترس و واهمە حامل آن هم دارد. زیرا آنانی کە نفسا ضعیف اند همیشە دوست دارند با فاصلە با حریف خود روبرو شدە و از درهم آمیزی روزانە بشدت واهمە دارند.
در شرایطی کە ما دوبارە با آغاز مذاکرات حول برجام روبرو هستیم، امید است تغییر قابل توجهی در نگاە کلان نظام نسبت بە آمریکا ایجاد شدە و با ورود بە آن مانند همە کشورهای مدعی جهان، رویاها از طریق رقابت پیش بردەشوند نە از طریق دشمنی.
