پاییز از راه میرسد، مهر آغاز میشود، دیگر بار زنگ‌های مدارس به صدا درمی آیند و میلیونها کودک و نوجوان مشتاق تحصیل و فراگیری علم و دانش، شادمانه راهی مدارس میشوند. فضای مدارس و محیطهای آموزشی سرشار از شور و هیجان نوباوگان و میلونها کودک و نوجوانی میشود که با شادمانی آغاز سال تحصیلی را جشن میگیرند. ما این روزخجسته را به همه دانش آموزان، خانوادهها و معلمین تبریک میگوئیم و سال تحصیلی موفق را برای این عزیزان آرزو میکنیم.
اول مهر از سوئی نوید بخش سواد آموزی و شکوفائی کودکان کشور و از سوی دیگر یادآور محرومیت بخش بزرگی از هموطنان از حق تحصیل و آموزش است. در آنسوی دیوار مدارس هزاران کودک آرزومند تحصیل با حسرت و با چشمانی گریان، هم چنان در چهارراه ها و کارگاه ها، برای لقمه نانی به اجبار از دنیای کودکی جدا شده و بسیار زود و نابهنگام وارد بازار کار شده و مورد استثمار قرار می گیرند. کودکان کار و خیابانی بیپناه ترین و آسیب پذیرترین گروه اجتمائی را تشکیل می دهند.
دریغا که امسال نیز میلیونها کودک و نوجوان میهن ما از رفتن به مدرسه و استفاده از حق مسلم و اولیه تحصیل باز میمانند. ما بر این باوریم که بازماندن کودکان و نوجوانان از تحصیل مشکل و دردی بزرگ در میهن ما میباشد.
آمار واقعی از کودکان بازمانده از تحصیل در کشور وجود ندارد. اما طبق آخرین سرشمارى مرکز آمار ایران ـ سال ۱۳۸۵ ـ تعداد سه و نیم میلیون کودک بازمانده از تحصیل در ایران وجود دارد. این در حالى است که دو سال پیش نهضت سوادآموزى اعلام کرد که از سال ۸۵ تاکنون بیش از یک میلیون کودک دیگر به این آمار افزوده شده‌اند. مراکز دیگر ارقام نگران‌کننده‌تری عرضه میکنند. به گزارش مرکز آمار ایران از جمعیت ۱۹میلیون و ۴۳۵ هزار نفری در سنین هفت تا ۱۹ سال بیش از هفت میلیون و صد هزار تن در سال تحصیلی ۹۰-۹۱ به دلایل اقتصادی و غیره قادر به ادامه تحصیل نبوده‌اند و در حقیقت، بیش از ۳۷ درصد دانش‌آموزان ایرانی در همان سال مجبور به ترک تحصیل شد‌ند. علاوه براین ارقام، براساس پژوهشهای انجام گرفته بیش از ۲۵ درصد از دانش آموزان، سالانه ترک تحصیل میکنند که این آمار بسیار نگران کنندهای است. این آمار مربوط به شش سال دوره ابتدایی است. روند ترک تحصیل در دوره راهنمایی (دوره اول متوسطه) شتاب بیشتری می‌گیرد و در دوره دوم متوسطه به اوج میرسد.
بازماندن از تحصیل کودکان در درجه نخست به سیستم آموزشی و سیاستهای حاکم بر سیستم آموزشی و مسئولین ناکارآمد آموزش برمیگردد. فقر را میتوان به مثابه یکی از عوامل اصلی بازماندن از تحصیل و ترک تحصیل دانش آموزان به حساب آورد. اساسا کودکان و نوجوانان بازمانده از تحصیل یا متعلق به خانواده های فقیر و کم درآمد هستند و یا به خانواده هائی تعلق دارند که پدر و گاهی پدر و مادر معتادند. بخش عمده اوقات این گروه از کودکان و نوجوانان به جستجوی کار و تامین معاش خانواده می گذرد. برخی از این کودکان خواسته یا ناخواسته به کارهای خلاف مانند توزیع مواد مخدر و دزدی کشیده میشوند. به علاوه ناآگاهی والدین، نگاه‌های جنسیتی و عدم اهمیت به تحصیل دختران، طلاق و بی‌مسئولیتی والدین در قبال فرزند، بیکاری، مهاجرت و کار کودکان، از عوامل موثر در بازماندن کودکان از تحصیل هستند.
سال گذشته در چنین روزهائی علی‌اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش دولت حسن روحانی درجمع رؤسای آموزش و پرورش کشور گفت: “امسال حتی یک دانش‌آموز ۶ تا ۱۰ ساله نباید خارج از مدرسه بماند، از مهر بی‌سواد تولید نخواهیم کرد”. اکنون و با آغاز سال تحصیلی جدید باید از روحانی و فانی پرسید: کدام اقدامات عملی را در جهت معضل بزرگ جداماندن از تحصیل کودکان و نوجوانان در سالی که گذشت انجام دادهاید و نتایج آنها کدامند؟
ما با تاکید بر حق استفاده از تحصیل رایگان برای همه کودکان و نوجوانان میهن، تداوم این سیاستهای تبعیض آمیز را نادرست و ناعادلانه دانسته و معتقدیم که علیرغم وعدههای انتخاباتی حسن روحانی و سخنان فانی در آغاز سال تحصیلی گذشته، ظلم و بیعدالتی بر سیستم آموزشی کشور همچنان سایه انداخته است.
ما برتامین خطوط زیر تاکید داریم:
ـ بهره مند شدن همگانی از حق تحصیل رایگان؛
ـ لغو کار کودکان و تامین تحصیل آنها؛
ـ استقلال مدارس و نظام آموزشی از حوزه ها و مراکز دینی؛
ـ توجه ویژه به امر آموزش، حذف امر پرورش از وزارت آموزش و پرورش، اختصاص بودجه لازم برای مراکز آموزشی؛
ـ بازنویسی کتاب های درسی و حذف نگرش واپسگرا و خرافاتی از کتاب ها؛
ـ ایجاد فضای سالم و امن برای تحصیل و اندیشیدن در مدارس و محیط های آموزشی؛
ـ حق آموزش به زبان مادری برای همه مردم ایران. به باور ما تنوع و تکثر زبانی و فرهنگی موجود در کشور فرصتی برای پیشرفت و همگرایی است.
ما با آرزوی موفقیت برای دانش آموزان میهن درسال تحصیلی جدید، امیدواریم که سال آینده شاهد حضور همه کودکان و مشتاقان به تحصیل در مدارس و رخت بربستن بیعدالتی و ستم از سیستم آموزشی میهن باشیم.
گروه کار جوانان سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
۳۰ شهریور ماه ۱۳۹۴ (۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵ )
