کنگرۀ نوزدهم سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) نقطۀ عطف دیگری است در زندگی سازمان. کنگره به پنج سال کنشگری حداقلی پایان داد و تصمیم به بازیافت کنشگری همه‌جانبۀ سازمان گرفت. چرایی کاهش کنشگری و چرایی پایان‌یابی آن در پیام کنگره “به فداییان خلق، یاران، رفقا، دوستان و دوستداران سازمان” توضیح داده شده است.
کنگره افزون بر پیام نام‌برده در بالا دو سند دیگر نیز به تصویب رساند. این سه سند مصوب کنگره مکمل هم‌اند.
ارزیابی فشرده‌ای از اوضاع کشور در “پیام به مردم ایران” ارائه شده است. در این سند از منظومۀ به‌هم پیچیده‌ای از بحران‌های ناشی از بی‌مسئولیتی و ناکارآمدی جمهوری اسلامی، همچنین از سیاست‌های امپریالیستی و سلطه‌گرانۀ و اِعمال تحریم‌های آمریکا علیه مردم، که فشار اقتصادی بر مردم را افزون‌تر و سفرۀ بسیاری از محروم‌ترین اقشار جامعه را کوچک‌تر کرده، سخن رفته و راهکارهای مبارزه و مقابله با آن‌ها با هم‌میهنان در میان گذاشته شده است.
معمولا فراهم آوری چارچوبی برای سیاست‌گذاری جاری سازمان در کنگره‌های سازمان تا کنگرۀ چهاردهم صورت می‌گرفت و گاهی مصوب کنگرۀ پیشین هنوز صائب تشخیص داده می‌شد. از کنگرۀ چهاردهم تا کنگرۀ هژدهم این کار صورت نگرفت. سمت‌گیری برای بازیافت کنشگری همه‌جانبۀ سازمان در کنگرۀ نوزدهم اهمیت این کار را چندین برابر کرد و سازمان با حساسیتی ویژه و آمادگی بیشتر به تدارک آن پرداخت. شورای مرکزی هژدهم پرشمارترین گروه تدارک سند سیاسی برای کنگرۀ نوزدهم را به‌کار گمارد. دستاورد کار سه‌ماهۀ این گروه مبنای کار دوماه‌ونیمۀ کمیسیون برگزیدۀ کنگرۀ نوزدهم برای تدوین و تدقیق سندی شد که با نام “در خدمت مردم و میهن! در راستای تحقق منافع کارگران و زحمت‌کشان!” به تصویب کنگره رسید. این سند چارچوب بسیار روشنی برای سیاست‌گذاری برپایۀ برنامۀ مصوب سازمان و با پایبندی به آن فراهم آورده است.
در آغاز کنشگری همه‌جانبه پس از وقفه‌ای پنج‌ساله، بسیار لازم بود سیمای شفافی از سازمان و اصول حاکم بر کنش‌گری‌اش در عرصه‌های گوناگون نیز ترسیم شود. این امر را سه سند مکمل هم نام‌برده در بالا، کوتاه ولی گویا و به‌خوبی انجام داده‌اند.
این نوشته می‌کوشد اشاره‌ای داشته باشد سامانمند بر محورهای سه سند مکمل هم و فشرده‌ای از نکته‌های مهم آن‌ها!
سازمان چپ سوسیالیستی سازمان‌گر مبارزه
سازمان یک سازمان سیاسی مردمی، میهن‌دوست، و باورمند به سوسیالیسم دموکراتیک است که در راه آرمان‌های والای استقلال، آزادی، عدالت اجتماعی و تامین منافع مردم و کشور (منافع ملی) مبارزه می‌کند و قاطعانه مخالف حکومت‌های غیرانتخابی، دینی، موروثی و ایدئولوژیک است. سازمان اعتقاد عمیق به شیوهٔ مبارزهٔ مسالمت‌محور و ثمردهی آن دارد.
سازمان بخشی از مجموعهٔ نیروهای چپ سوسیالیستی ایران است که در تاریخ بیش از یک قرنی خود بیش از هر چیز به عنوان نیرویی بیدارگر، نواندیش، گفتمان‌ساز و سازمان‌گر، خدمات بی‌جای‌گزین و بسیار ارزنده‌ای به مردم و میهن ارائه داده است.
سازمان از بیش از ۶۰ سال پیش، از دوران شکل‌گیری هسته‌های نخستین پراکنده تا امروز، باور به درهم‌آمیزی آگاهی و مبارزه داشته و پایبند مانده به اینکه لازم است در وهلۀ نخست خود باورمندان آرمان‌ها و آماج‌های والا و انسانی در راه تحقق آن‌ها مبارزه کنند.
سازمان با باور به اینکه مبارزۀ سیاسی امری اجتماعی و مستلزم بسیج نیرواست، همواره هم در راستای جذب افراد به مبارزۀ سازمان‌یافته کوشیده و هم در راستای اشکال گوناگون همگرایی و اتحاد سازمان‌های سیاسی. و این‌چنین است که ما هنوز و همواره بر آن‌سریم که در جنگل‌های میهن آفتاب بکاریم.
ارزیابی کنگره از اوضاع کشور
سه فراز اصلی ارزیابی کنگره از اوضاع کشور را می‌توان چنین فشرده کرد:
کنگرۀ نوزدهم سازمان ما در شرایطی برگزار می‌شود که بر میهن ما کماکان نظامی مبتنی بر ولایت مطلقۀ فقیه حکومت می‌کند، نظامی که از بدو استقرار سرکوب بلافصل مردم و تحدید آزادی و تهدید و پیگرد آزادی‌خواهان را آغاز نمود و استبدادی سخت و سنگین را بر میهن ما تحمیل کرد. دیری نپایید که شوق ناشی از سرنگونی حکومت کودتایی محمدرضا پهلوی جای خود را به اندوه ناشی از استقرار نظام استبداد دینی جمهوری اسلامی داد.
امروز کشور ما با منظومه‌ای به هم مرتبط از بحران‌های ناشی از ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی روبروست. بی‌مسئولیتی حکومت در قبال خواسته‌های به‌حق مردم، نفوذ و دخالت نیروهای نظامی و امنیتی در همۀ امور کشور، وجود نهادهای موازی و فساد در ساختار اقتصادی و سیاسی کشور، باعث گسترش یاس و نومیدی، بخصوص در طبقات فرودست جامعه، شده است. کوشش حاکمیت برای “یکپارچه” کردن جمهوری اسلامی بر وخامت اوضاع افزوده است.
گذشته از حکومت ولایی جمهوری اسلامی، سیاست‌های امپریالیستی و سلطه‌گرانۀ آمریکا، که پس از فروپاشی بلوک شرق رو به تزاید گذاشته، از تحمیل جنگ به کشورهای همسایۀ ما تا اِعمال تحریم‌های ظالمانه، پیمان‌شکنانه و غیرقانونی علیه مردم ما، بار سنگین فشار اقتصادی بر مردم را افزون‌تر و سفرۀ بسیاری از محروم‌ترین اقشار، گروه‌های اجتماعی و طبقات جامعۀ ما را هر چه کوچک‌تر کرده است.
هدف سیاسی مبرم و راهکارهای مبارزه و سازمان‌یابی
کنگره، با پایبندی به برنامهٔ مصوب سازمان، یکی از مبرم‌ترین اهداف سیاسی سازمان را تحقق جمهوری عرفیِ غیردینی و متعهّد به مبانی حقوق بشر و اصول دموکراسی و مبتنی بر اراده و آرای آزاد، برابرحقوق و دموکراتیک مردم میهن‌مان می‌داند که سازمان در راه آن مبارزه می‌کند.
کنگره بر این باور است که راه دستیابی مردم ایران به آزادی، آبادی، رفاه و بهروزی، ادامۀ کنشگری جاری و بی وقفه برای رفع تبعیض‌های اجتماعی در میهن‌مان تا رسیدن به یک جمهوری عرفی غیردینی است. به سخن دیگر کنگره سازمان را فرا می‌خواند دو مبارزه را در کنار هم پیش ببرد و هیچ‌یک را به‌خاطر دیگری کنار نگذارد: هم مبارزۀ فعّالانه در راه تحقق حکومت مورد نظر سازمان برای کشور و هم در عین حال مبارزۀ فعّالانه برای تحقق اصلاحات دموکراتیک و خواست‌های برحقّ مردم و تحمیل آن‌ها به حکومت.
کنگره سازمان را فرا می‌خواند برای پیش‌برد هر دو مبارزه از مبارزات مسالمت‌آمیز و مطالبات برحق و عدالت‌خواهانۀ مردم پشتیبانی، با جنبش‌های شهروندی همراهی، و بر هم‌پوشانی و درهم‌تنیدگی جنبش‌ها و خواست‌های اقشار و گروه‌های شغلی و اجتماعی و طبقات گوناگون، و همچنین بر همکاری و همیاری آن‌ها با یکدیگر تاکید کند.
کنگره تنها تکیه‌گاه سازمان را مردم ایران می‌داند و پای‌می‌فشارد بر اینکه سازمان در مبارزهٔ سیاسی خود و در مخالفت با جمهوری اسلامی تنها به مردم ایران اتکاء دارد، با هرگونه مداخلهٔ نیروهای بیگانه در امور سیاسی ایران مقابله و توسل به هرگونه کمک حکومت‌ها و محافل خارجی و مشارکت در ائتلاف‌ها و آلترناتیوهای ساخته و پرداختهٔ بیگانگان را قاطعانه رد می‌کند. سازمان نه برای رسیدن به جمهوری عرفی غیردینی مورد نظرش به حکومت‌های بیگانه اتکاء می‌کند، نه در مقابله با سیاست‌ها و برنامه‌های امپریالیستی به توهم همگرایی محتمل با نظام ولایی حاکم بر میهن متوسل می‌شود و نه جهت نیل به نظامی مبتنی بر مردم‌سالاری به توهم همکاری با وارثان نظام سلطنتی درمی‌غلطد.
مبارزه برای تحمیل به حکومت
کنگره فهرستی از خواست‌های برحق مردم را برای مبارزۀ سازمان در راه تحمیل آن‌ها به حکومت ارائه کرده است. نگاهی به این فهرست نشان می‌دهد که سازمان از موضع یک سازمان سیاسی چپ سوسیالیستی برای تامین و تضمین منافع مردم و کشور (منافع ملی) مبارزه می‌کند و در عین حال به اولویت‌های عدالت‌خواهانه و طبقاتی خود پایبند است.
دفاع از حقوق و منافع کارگران، معلمان، کارمندان، کشاورزان، زحمت‌کشان، مزدوحقوق‌بگیران دیگر و اقشار کم‌درآمد و مبارزه در راستای تامین آزادی تشکل‌های صنفی آن‌ها، مبارزه برای برابرحقوقی زنان و مردان در همۀ عرصه‌ها، تاکید بر آموزش رایگان، مبارزه در راه رعایت حقوق بشر توسط حکومت و ارتقا سطح برخورداری شهروندان از آزادی‌های جهان‌شمول مندرج در بیانیهٔ جهانی حقوق بشر، تاکید بر احترام به شان خدشه‌ناپذیر هر انسان و حق او برای داشتن زندگی در شان انسان، ایستادگی در مقابل تخریب و آلوده‌سازی محیط زیست و استفادۀ بی‌رویه از منابع طبیعی. مخالفت با خصوصی‌سازی و پولی کردن خدمات دولتی و موسسه‌های آموزش و پرورش عمومی، تاکید بر لزوم جدایی دین از حکومت، آزادی باورهای عقیدتی، تاکید بر احترام به ادیان و مذاهب گوناگون، دفاع از آزادی‌های سیاسی و اجتماعی، مخالفت و مقابله با استبداد، سرکوب، حصر، دستگیری فعالان مدنی و سیاسی، شکنجه و اعدام، همراهی با مبارزات مردم در راستای آزادی بیان و آزادی پس از بیان؛ مبارزه برای آزادی زندانیان سیاسی و حذف جرم سیاسی و …
در فهرست این خواست‌ها چند مورد مشخص است که در وضعیت کنونی کشور بیشتر موضوع مبارزه‌اند، از جمله تامین امکانات برای زنان جهت ایستادگی در برابر زورگویی و خشونت، تامین و تضمین قانونی حقوق کودک و منع کار کودک، پافشاری بر لزوم تبدیل سامانۀ یارانۀ نقدی به پرداخت حق تامین معاش به خانوارهایی که درآمد آن‌ها زیر خط فقر قرار دارند، واگذاری نهادهای اقتصادی که قرار است خصوصی شوند به تعاونی‌ها و شوراهای کارکنان همان نهادها، پافشاری بر ضرورت اصلاح روند خصوصی‌سازی کنونی که بر اساس دیدگاه‌های نولیبرالی صورت می‌گیرد.
مناسبات با نیروهای سیاسی
کنگره بر پایۀ نگاه یک سازمان چپ سوسیالیست، و تکیه بر اصولی که بالاتر آمدند، سه نوع مناسبات را با نیروهای سیاسی مشخص کرده است.
نزدیک‌ترین مناسباتِ همکاری، همگرایی، ائتلاف و اتحاد با احزاب، سازمان‌ها و نیروهای چپ و عدالت‌خواه خواهد بود و این دسته از اولویت نخست برخوردار است. در بین این دسته حزب چپ ایران (فداییان خلق) نزدیک‌ترین جریان سیاسی به سازمان در راه رزم سترگ تاریخی شمرده می‌شود و کنگره از سازمان می‌خواهد که همۀ کوشش خود را برای همسویی، همکاری و هماهنگی با حزب به کار گیرد. در همین راستا قابل ذکر است که کنگره بنیان‌گذاری حزب چپ ایران (فداییان خلق) را دستاوردی ارزنده در راستای همگرایی نیروهای فدایی، چپ و عدالت‌خواه تلقی می‌کند.
همکاری، اتحاد عمل و ائتلاف با نیروهای “ملی”، “ملی- مذهبی” و جمهوری‌خواهان باورمند به دموکراسی، در راستای منافع مردم و میهن (منافع ملی) و مردم‌سالاری در ایران برای سازمان از اهمیت بسیار برخوردار است.
کنگره همچنین از سازمان می‌خواهد برای گفت‌وگوی علنی با همۀٔ نیروهای سیاسی ایران اعلام آمادگی کرده و از آن استقبال کند.
سیاست خارجی
نخستین پاراگراف مصوب کنگره در زمینۀ سیاست خارجی خود گویاتر و فشرده‌تر از هر توضیحی است «نگاه صلح‌آمیز به جهان و باور به حق زندگی همۀ انسان‌ها در صلح، امنیت، آرامش و رفاه؛ مخالفت و مقابله با سیاست‌های تجاوزکارانه، سلطه‌جویانه و امپریالیستی؛ استقبال از رقابت مسالمت آمیز و همکاری اقتصادی به‌ویژه بر پایۀ تغییرات دوران‌ساز جاری و تحول مثبت جهان از آرایش تک‌قطبی به چندقطبی».
کنگره گذر جهان از آرایش تک‌قطبی به چندقطبی را تغییرات دوران‌ساز جاری و تحول مثبت عبور ارزیابی می‌کند. کنگره خواستار برچیده شدن پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) و دیگر پیمان‌های نظامی می‌شود. کنگره خواهان عاری‌سازی جهان (به‌شمول منطقه) از سلاح‌های کشتار جمعی و در راس آن‌ها سلاح‌های هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیک است.
کنگره خواهان برقراری روابط سیاسی و عادلانۀ ایران با همۀ کشورها بر پایۀ منافع مردم و کشور (منافع ملی) و مناسبات برابرحقوق و بر پایۀ احترام متقابل است و ضرورت حل و فصل دیپلماتیک مسایل کشور ما با همه کشورهای منطقه را توصیه می‌کند و بر ضرورت انعقاد پیمان امنیت دسته‌جمعی بین کشورهای منطقه به‌مثابۀ جای‌گزین معاهدات فراهم‌آورندۀ بهانۀ حضور نظامی نیروهای غیرمنطقه‌ای تاکید می‌کند و خواستار گسترش رفاه، صلح و بهروزی برای همۀ مردم منطقه است. کنگره در رابطه با معضل دیرین وخون‌بار اسراییل و فلسطین، خواستار محکومیت نقض حقوق فلسطینیان توسط دولت اسرائیل و حمایت از پایان دادن به معضل با پذیرش و شناسایی موجودیت دو کشور فلسطین و اسرائیل است.
چپ و امروز کشور
کنگره مجموعهٔ نیروهای چپ ایران را در تاریخ بیش از یک قرنی خود به عنوان نیرویی بیدارگر، نواندیش، گفتمان‌ساز و سازمان‌گر می‌داند که خدمات بی‌جای‌گزین و بسیار ارزنده‌ای به مردم و میهن ما ارائه داده است و میهن ما را نیازمند به وجود و حضور نیروی چپ و عدالت‌خواه می‌داند. کنگره همهٔ نیروهای چپ سوسیالیستی ایران را به نزدیکی هرچه‌بیشتر، به تنگاتنگ کردن صفوف خود و نهادینه کردن پیوندهای خود برای اشاعه سوسیالیسم و کاربست راه‌حل‌های سوسیالیستی در عرصه‌های گوناگون حیات اجتماعی در میهن‌مان ایران فرامی‌خواند و خواستار گسترش هرچه‌بیشتر همکاری، نزدیکی، همگرایی، ائتلاف و اتحاد پایدار آن‌ها با یکدیگر و در صفوف خود است. کنگره از سازمان می‌خواهد در جامعیت و با مجموعهٔ نیروهای خود و با درس‌گیری از پست‌وبلند تاریخ خود، با عزمی راسخ و به‌جدّ در این راه بکوشد.
کنگره بر این باور است که چپ ایران از آغاز کنشگری خود مبادی نظام جمهوری عرفیِ غیردینی در میهن‌مان در تقابل با حکومت‌های غیرانتخابی، موروثی و دینی بوده و پیکار در این راه هنوز هم یکی از اهداف مشترک چپ سوسیالیستی ایران و دارای اهمّیتی بنیادین برای تأمین بهروزی برای مردم و آینده‌ای سرفراز برای میهن است. این مهم بدون ایفای نقش یکپارچه و همسوی همهٔ نیروهای چپ میسر نخواهد شد.
مهم‌ترین پیام کنگره
مهم‌ترین پیام کنگرۀ نوزدهم سازمان و بازتاب و پژواک رویکرد ما عزم راسخ و خدشه ناپذیر برای افزایش همگرایی، نزدیکی، اتحاد عمل و ائتلاف با مجموعۀ نیروهای جمهوری‌خواه باورمند به مردم‌سالاری و عدالت‌خواه در راستای تحقق جمهوری مورد نظر ماست.
دوشنبه، ۶ تیر ۱۴۰۱
