دوشنبه ۵ آبان ۱۴۰۴ - ۰۰:۴۰

دوشنبه ۵ آبان ۱۴۰۴ - ۰۰:۴۰

آن نجار پیر
در همان عوالم کودکی شنیده بودم از بزرگ‌ترها که تابوت را برای آدم‌های ناصبور می‌سازند! و در قبرستان دیده بودم که پارچه سیاهی روی آن می‌کشند و اینگونه بود که...
۴ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: پهلوان
نویسنده: پهلوان
دعوت به شرکت در سمينار سيزدهم اتاق فکر چپ سبز | کمال اطهاری؛ اقتصاددان و پژوهشگر توسعه
دعوت به شرکت در سمينار سيزدهم اتاق فکر چپ سبز | کمال اطهاری؛ اقتصاددان و پژوهشگر توسعه سمينار سيزدهم اتاق فکر چپ سبز؛ دولت دموکراتیک توسعه‌بخش، به‌مثابه گام آغازین انکشاف...
۴ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
پایان انحصار، آغاز سیاست نو
علی جنوبی: اگر قرار است ایران از تاریکی بیرون آید، راهی جز عبور از منطق حذف وجود ندارد.قدرت باید از چنگ انحصار رها شود و به دست نهادهای پاسخ‌گو و...
۴ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: علی جنوبی
نویسنده: علی جنوبی
صلح بدون نقد امپریالیسم، صلح نیست
مهرزاد وطن‌آبادی: رفیق فرخ می‌گوید «طرح دو کشوری» راه نجات است، اما نمی‌پرسد کدام نیرو باید آن را تحقق بخشد. دولت‌های عربی که با اسرائیل پیمان امنیتی بسته‌اند؟ یا حاکمیت...
۴ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مهرزاد وطن‌آبادی
نویسنده: مهرزاد وطن‌آبادی
سیاست‌های جمعی برای عصر اشتراک
آیا دوران فراسیاست به پایان رسیده است؟ حداقل، این چیزی است که راس بارکان مقاله‌نویس آمریکایی، در مقاله‌ای برای نیویورک تایمز در اوایل امسال ادعا کرد. به نظر او، سال...
۳ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: برگردان: رضا کاويانی
نویسنده: برگردان: رضا کاويانی
چپ در برابر مرگ: استدلال سوسیالیستی علیه مجازات اعدام
مجازات اعدام (مانند سرمایه‌داری) به واسطه مردمی که به شکل سیستماتیک در برابر ابتدایی‌ترین ترس‌ها و خواسته‌هایشان تسلیم می‌شوند و آنها را در قانون می‌گنجانند، پایدار مانده است. ما باید...
۳ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: برایان ویلیام اسکولُس؛ برگردان: پارسا شامحمدی
نویسنده: برایان ویلیام اسکولُس؛ برگردان: پارسا شامحمدی
بانک آینده؛ میراث الیگارشی مالی و نئولیبرالیسم
بهروز شوقی: هدف از ادغام بانک آینده در بانک ملی چیست؟ در واقع، هدف الیگارش‌های بانکی از این ادغام، انتقال حدود پانصد هزار میلیارد تومان بدهی و زیان انباشته‌ی بانک...
۳ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز شوقی
نویسنده: بهروز شوقی

در حسرت عطر و بوی کتاب تازه؛ روایت نابرابری آموزشی در ایران

روند طبقاتی شدن آموزش در هماهنگی با سیاست‌های خصوصی‌سازی بانک جهانی پیش می‌رود. نابرابری آشکار در زمینۀ آموزش، تنها امروزِ زحمتکشان و محرومان را تباه نمی‌کند؛ بلکه آیندۀ جامعه را از نیروهای مؤثر و مفید محروم م خواهد کرد.

اول مهرماه، در فرهنگ و خاطره‌ جمعی مردم ایران، یادآور آغاز سال تحصیلی، بوی کتاب‌های تازه، صف‌های صبحگاهی، شادی‌های کودکانه و دوستی‌های مدرسه‌ای است. این روز برای بسیاری از کودکان همچون آغاز بهاری نو در پاییز است؛ شبیه نوروز که با لباس نو، دید و بازدید و عیدی گرفتن همراه می‌شود. اما برای شمار زیادی از کودکان کشور، اول مهر معنایی متفاوت دارد؛ نه خبری از کیف و کتاب نو است، نه شور و شوق نشستن پشت نیمکت‌ها. بسیاری از آنان در حسرت عطر و بوی کتاب تازه می‌مانند و به دلیل فقر، نابرابری و بی‌توجهی حکومت، از ابتدایی‌ترین حق خود یعنی حق تحصیل رایگان محروم می‌شوند. بسیاری از کودکان کارگران و زحمت‌کشان به جای نشستن پشت نیمکت‌ها، ناچارند در خیابان‌ها، کارگاه‌ها و بازارها کار کنند تا چرخ زندگی خانواده‌شان بچرخد.

اصل سی‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به روشنی تصریح می‌کند که «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌صورت رایگان گسترش دهد.» با این حال، فاصله میان آنچه در قانون نوشته شده و آنچه در واقعیت اجرا می‌شود، بسیار عمیق است. امروز هزاران کودک از تحصیل بازمانده‌اند و بخش بزرگی از آنان فرزندان طبقه کارگرند؛ همان کسانی که با عرق جبین و جان‌فشانی، بار سنگین اقتصاد کشور را به دوش می‌کشند.

آمارهای منتشر شده توسط مسئولان وزارت آموزش و پرورش نیز گواه همین تناقض است. طی یک سال گذشته، مقامات مختلف آماری متفاوت و حتی متناقض از تعداد کودکان بازمانده از تحصیل ارائه داده‌اند. در حالی که یک مقام وزارت آموزش و پرورش تعداد این کودکان را حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر اعلام کرده، کمتر از یک سال پیش علیرضا کاظمی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش رقم بازماندگان از تحصیل را نزدیک به یک میلیون نفر دانسته بود. این در شرایطی است که با توجه به تورم بالای ۴۵ درصدی و افزایش فقر عمومی، هیچ تغییری که بتواند کاهش آمار محرومان از تحصیل را توجیه کند، رخ نداده است.

کارشناسان آموزشی دلایل متعددی را برای بازماندن کودکان از تحصیل ذکر می‌کنند؛ از جمله:

– هزینه‌های بالای ثبت‌نام و تهیه لوازم آموزشی

– نداشتن اینترنت و عدم دسترسی به آموزش از راه دور

– اجبار کودکان به کار برای کمک به معیشت خانواده

– کمبود مدارس استاندارد در مناطق محروم و روستایی.

محمد حبیبی، کارشناس آموزشی، معتقد است که سیاست‌گذاری‌های کلان در حوزۀ آموزش نه تنها در بهبود کیفیت آموزش بلکه در افزایش نرخ سوادآموزی نیز شکست خورده است. او بر این باور است که افزایش فقر و نابرابری در دهه اخیر باعث شده بخش بزرگی از کودکان، به‌ویژه از طبقات فرودست، از ابتدایی‌ترین امکانات آموزشی محروم شوند.

کاظم سلامت، روان‌شناس، بر جنبه‌های روانی این شکاف آموزشی تأکید می‌کند. او می‌گوید حضور کودکان محروم در کنار دانش‌آموزانی که از امکانات مالی مناسب برخوردارند، احساس سرخوردگی و حقارت را در آن‌ها تقویت می‌کند. در حالی که خانواده‌های طبقات بالا با تأمین بهترین امکانات آموزشی، فرزندان خود را برای ورود به دانشگاه‌های معتبر آماده می‌کنند، خانواده‌های محروم غالباً تنها آرزوی باسواد شدن فرزندان خود را دارند. نتیجه این نابرابری، بازتولید فقر و تثبیت موقعیت‌های اجتماعی پایین برای نسل‌های آینده است.

از سوی دیگر، زیرساخت‌های آموزشی در مناطق محروم به شدت فرسوده و ناکافی است. مدارس کپری، کلاس‌های چندپایه، نبود معلمان مُجرّب و امکانات آموزشی حداقلی، واقعیت تلخ زندگی کودکان در مناطق روستایی و حاشیه‌نشین است. این وضعیت نه تنها بر کیفیت آموزش اثر منفی می‌گذارد، بلکه آسیب‌های روانی و اجتماعی سنگینی به کودکان تحمیل می‌کند. در حال حاضر بیش از ۵۱ نوع مدرسه مختلف در کشور وجود دارد که بخش عمده‌ای از آن‌ها خصوصی هستند. دسترسی به این مدارس تنها برای طبقات بالای اقتصادی ممکن است. در نتیجه، نظام آموزشی کشور عملاً به ابزاری برای بازتولید نابرابری طبقاتی تبدیل شده است.

روند طبقاتی شدن آموزش در هماهنگی با سیاست‌های خصوصی‌سازی بانک جهانی پیش می‌رود و آموزش را از یک حق عمومی به یک کالای طبقاتی بدل کرده است. نابرابری آشکار در زمینۀ آموزش، تنها امروزِ زحمتکشان و محرومان را تباه نمی‌کند؛ بلکه آیندۀ جامعه را از نیروهای مؤثر و مفید محروم خواهد کرد. حکومتی که آموزش را کالایی کرده، نه تنها خواسته و ناخواسته فقر و محرومیت را نسل به نسل میان کارگران و زحمت‌کشان بازتولید می‌کند، بلکه آیندۀ کشور را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد.

بر مبنای آمارهای رسمی تعداد کودکان بازمانده از تحصیل به بیش از ۹۷۰ هزار نفر می‌رسد. حدود یک‌میلیون کودک بازمانده از تحصیل، نشان از سیاست ورشکستۀ حکومتی دارد که نه‌تنها به وظیفۀ قانونی و اخلاقی خود در قبال کودکان عمل نکرده، بلکه با سیاست‌های غلط، نابرابری آموزشی را تشدید کرده است. آغاز سال تحصیلی در چنین شرایطی، برای بسیاری از کودکان ایرانی یادآور حسرت و محرومیت است، نه شادی و امید.

برای این‌که اول مهر دوباره بوی خوش کتاب‌های نو را برای همۀ کودکان به ارمغان بیاورد، باید تغییری اساسی و بنیادین در سیاست‌های آموزشی و اجتماعی کشور صورت گیرد. این تغییر تنها با ارادۀ  سیاسی جدی، اختصاص منابع عادلانه، بازگشت به اصل آموزش رایگان و همگانی و پایان دادن به روند خصوصی‌سازی افسارگسیخته ممکن است. آموزش نه یک امتیاز طبقاتی برای ثروتمندان ، بلکه حقی جهان‌شمول برای همه کودکان است.

علاوه بر اصلاح ساختارها، نیاز به تغییر نگرش فرهنگی و اجتماعی نیز وجود دارد. جامعه باید بپذیرد که سرمایه‌گذاری در آموزش، سرمایه‌گذاری برای آینده کشور است..بازماندن هر کودک از تحصیل، نه تنها به زندگی فردی آن کودک آسیب می‌زند، بلکه یک فرصت ملی برای پیشرفت و توسعه از دست می‌رود.

در نهایت، تحقق رؤیای عطر و بوی کتاب تازه برای همۀ کودکان ایران، مستلزم آن است که دولت، خانواده‌ها، جامعۀ مدنی و نهادهای بین‌المللی در کنار یکدیگر بایستند تا آموزش به مثابه یک حق بنیادین انسانی تضمین شود. در غیر این صورت، شکاف طبقاتی و آموزشی هر سال گسترده‌تر خواهد شد و نه تنها نسل‌های آینده همچنان در حسرت ساده‌ترین آرزوی کودکانه، یعنی رفتن به مدرسه و ورق زدن کتاب‌های نو باقی خواهند ماند، بلکه تاثیرات منفی جبران‌ناپذیری بر آیندۀ کشوراز نظر فرهنگی، اجتماعی، توسعه و استقلال خواهد گذاشت..

 

گروه کار کارگری سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)

 

تاریخ انتشار : ۱۱ مهر, ۱۴۰۴ ۱۲:۵۹ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

فلسطین و وجدان بشریت، فراموش نمی‌کنند؛ صلح را فریاد می‌زنند!

می‌توان و باید در شادمانی مردم فلسطین و صلح‌خواهان واقعی در جهان به خاطر احتمال پایان نسل‌کشی تمام عیار در غزه شریک بود و در عین حال، هر گونه توهم در بارۀ نیات مبتکران طرح جدید را زدود. می‌توان و باید طرح ترامپ را به زانو درآمدن بزرگترین ماشین آدم‌کشی تاریخ بشر در برابر مردم مقاوم غزه دانست.

ادامه »

در حسرت عطر و بوی کتاب تازه؛ روایت نابرابری آموزشی در ایران

روند طبقاتی شدن آموزش در هماهنگی با سیاست‌های خصوصی‌سازی بانک جهانی پیش می‌رود. نابرابری آشکار در زمینۀ آموزش، تنها امروزِ زحمتکشان و محرومان را تباه نمی‌کند؛ بلکه آیندۀ جامعه را از نیروهای مؤثر و مفید محروم م خواهد کرد.

مطالعه »

پیمان ابراهیم؛ از نمایش صلح تا استمرار بحران

شهناز قراگزلو: هیچ بخش الزام‌آوری در متن پیمان ابراهیم وجود ندارد که تشکیل کشور مستقل فلسطین را تضمین کند. به همین دلیل، این پیمان بیش از آن‌که زمینه‌ساز صلحی پایدار باشد، به ابزاری برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل بدون حل مسئله‌ی فلسطین تبدیل شد. صلح پایدار در خاورمیانه تنها زمانی ممکن است که بر پایه‌ی به‌رسمیت شناختن دو دولت مستقل و برابر حقوق میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بنا شود

مطالعه »

مصونیت اسرائیل از مجازات برای جنایات جنگی، قتل روزنامه‌نگاران بیشتری را دامن می‌زند…

گرچه من و سایر هم‌کارانم در شورای سردبیری سامانه کار به هیچ عنوان خود را خبرنگار یا ژورنالیست حرفه ای نمی دانیم ولی نمی‌توانیم درد و نگرانی عمیقمان را از آنچه بر سر راویان تاریخی این دوران منحوس وسیله دولت اسراییل و رژیم نسل کش نتانیاهو آمده است را پنهان کنیم. ما به همه روزنامه نگاران و عکاسان شریفی که در تمامی این دو سال از میدان جنایات غزه گزارش فرستاده اند درود می‌فرستیم و یاد قربانیان این نبرد نابرابر را گرامی می‌داریم.

مطالعه »
پادکست هفتگی
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

آن نجار پیر

دعوت به شرکت در سمینار سیزدهم اتاق فکر چپ سبز | کمال اطهاری؛ اقتصاددان و پژوهشگر توسعه

پایان انحصار، آغاز سیاست نو

صلح بدون نقد امپریالیسم، صلح نیست

سیاست‌های جمعی برای عصر اشتراک

چپ در برابر مرگ: استدلال سوسیالیستی علیه مجازات اعدام