روز جهانی محو خشونت علیه زنان هر سال نه تنها فرصتی است برای گرامی‌داشت مقاومت خواهران میرابال در برابر دیکتاتوری جمهوری دومینیکن، بلکه یادآور این حقیقت است که خشونت علیه زنان رویدادی فردی و پراکنده نیست؛ بلکه ساختاری‌ترین و فراگیرترین شکل نقض حقوق بشر در جهان امروز به شمار می‌آید. امسال، هم‌زمان با آغاز «۱۶ روز کنشگری»، سازمان ملل با انتخاب شعار «پایان‌دادن به خشونت دیجیتال علیه همه زنان و دختران» بر یکی از سریع‌ترین پنهان‌ترین و پیچیده‌ترین اشکال خشونت تأکید کرده است؛ خشونتی که مرز میان زندگی واقعی و فضای دیجیتال را از میان برده و امنیت روانی، جسمی و اجتماعی میلیون‌ها زن را تهدید می‌کند.
خشونت دیجیتال، با اتکا به ابزارهای فناورانه، در اشکالی چون تهدید و تعقیب آنلاین، انتشار بدون رضایت تصاویر خصوصی، آزار و استثمار جنسی، جعل هویت و دست‌کاری حساب‌های کاربری، باج‌گیری، داکسینگ و افشای داده‌های شخصی، نفرت‌پراکنی جنسیت‌زده و تولید دیپ‌فیک‌های جنسی با کمک هوش مصنوعی (ساخت تصاویر و ویدئوهای جعلی با استفاده از عکس‌ها و داده‌های فضای مجازی)، ردیابی و نظارت دیجیتال بروز می‌کند. این اعمال پیامدهایی فراتر از صفحه‌های مجازی دارند و می‌توانند به تهدید فیزیکی، آسیب روانی شدید و حتی زن‌کشی منجر شوند. آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد از هر سه زن فعال آنلاین، یک نفر تجربه مستقیم خشونت دیجیتال دارد؛ آماری که بیانگر نبود قوانین حمایتی کافی و مسئولیت‌پذیری ناکافی پلتفرم‌هاست.
در ایران نیز این پدیده، در امتداد خشونت‌های ریشه‌دار و ساختاری علیه زنان، ابعادی نگران‌کننده یافته است. زنان و دختران ایرانی نه تنها با خشونت خانگی، قتل‌های ناموسی و تبعیض‌های قانونی در حوزه‌هایی چون طلاق، حضانت فرزند، حق پوشش، سقط جنین و ازدواج کودکان روبه‌رو هستند، بلکه در فضای دیجیتال نیز با تهدیدها و سوءاستفاده‌های گسترده مواجه‌اند. انتشار تصاویر بدون رضایت، پیام‌های جنسی ناخواسته، باج‌گیری آنلاین و تولید دیپ‌فیک‌های جنسی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، فضای مجازی را به بستری ناامن بدل کرده است؛ فضایی که باید امکان حضور، بیان و توانمندسازی را فراهم آورد. نبود قوانین کارآمد و سازوکارهای حمایت فوری، بسیاری از زنان را ناگزیر به عقب‌نشینی از عرصه عمومی و اجتماعی می‌سازد؛ عقب‌نشینی‌ای که خود شکلی از خشونت ساختاری است.
در سطح جهانی، خشونت علیه زنان همچنان چهره‌ای بحران‌زا دارد. نزدیک به یک‌سوم زنان جهان در طول زندگی خود خشونت جسمی یا جنسی را تجربه کرده‌اند؛ و در سال‌های اخیر، جنگ‌ها، نابرابری‌های اقتصادی و ساختارهای مردسالار بیش از پیش آزادی و امنیت آنان را محدود ساخته است. با این حال، شبکه‌های اجتماعی به بستری تازه برای مقاومت و روایتگری زنان بدل شده‌اند؛ فضایی که جنبش‌هایی چون «می‌تو» و «تایمز آپ» توانسته‌اند سکوت تاریخی پیرامون خشونت را درهم بشکنند. اما همین فضاهای توانمندساز، در نبود چارچوب‌های حمایتی، می‌توانند به میدان تازه‌ای برای آزار و حملات سازمان‌یافته علیه زنان تبدیل شوند.
کارزار «یونایت ۲۰۲۵» از دولت‌ها و شرکت‌های فناوری می‌خواهد برای جرم‌انگاری خشونت دیجیتال، حفاظت از داده‌های شخصی، افزایش شفافیت پلتفرم‌ها و حمایت از بازماندگان اقدام جدی و فوری انجام دهند. پایان‌دادن به خشونت علیه زنان مستلزم دگرگونی ساختارهای نابرابر، قانون‌گذاری مؤثر، آموزش عمومی و ایجاد فضاهای امن، اعم از خانه، خیابان و فضای دیجیتال،است. خشونت علیه زنان بحرانی اجتماعی و سیاسی است که بی‌توجهی به آن، جان زنان و آینده جامعه را تهدید می‌کند.
پایان‌دادن به خشونت علیه زنان زمانی ممکن می‌شود که قانون بر برابری تأکید کند، حمایت‌ها واقعی و در دسترس باشد، فرهنگ شرم‌سازی و مالکیت‌پنداری فروبپاشد و فضای آنلاین همان‌قدر امن شود که خانه و محل کار باید باشند. هر روز تأخیر در رسیدگی به این بحران می‌تواند جان زنی را بگیرد و آینده دختری را تباه کند.
در چنین روزی باید با صدایی روشن یادآور شد: هیچ جامعه‌ای تا زمانی که زنان در خانه، خیابان و فضای دیجیتال امنیت نداشته باشند، مسیر آزادی، عدالت و توسعه را طی نخواهد کرد.
https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/unite/theme
