چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۹:۱۹

چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۹:۱۹

مصاحبهٔ اکبرگنجی دربارهٔ شرایط پس از جنگ
طبق گزارش‌ها یک روزنامهٔ داخل ایران با آقای اکبر گنجی مصاحبه‌ای مفصل انجام داده است با این قول که مصاحبه را دقیقا و بدون سانسور منتشر کند. ولی مصاحبه سانسور...
۲۲ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: میز خبر
نویسنده: میز خبر
چرا افلاتون پیامبر نشد؟
گرچه اقشاری از یونانیان باستان در دوره های کوتاهی به نظرات و سخنان هومر و افلاتون نیز مانند یک پیامبر اهمیت میدادند. غربی ها فیلسوف ساختند، ولی شرقی ها، پیامبر...
۲۲ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: آرام بختیاری
نویسنده: آرام بختیاری
ضرورت پیروزی انقلاب دمکراتیک در مقطع کنونی.
با وجودِ تداومِ خفقان سیاسی و مذهبی، اکثریتِ مردم بطور مسالمت آمیز و پیوسته در جهت احقاق حقوق اولیه خود مانند دسترسی به آزادی هایِ بیان، تشکل یابی، پوشش و...
۲۲ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: فرامرز دادور
نویسنده: فرامرز دادور
سومین سالروز درگذشت امیر هوشنگ ابتهاج برگزار شد
سومین سال‌روز درگذشت امیر هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعر و ادیب برجستهٔ کشور باحضور جمع پرشمار علاقه‌مندان به شعر و ادب فارسی در باغ محتشم شهرستان رشت برگزار شد. سایه نه...
۲۱ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بازنشر از: خبرگزاری ایلنا
نویسنده: بازنشر از: خبرگزاری ایلنا
جغرافیای استانی «فقر مسکن»
دو میلیون مستاجر در کشور به‌دلیل «درآمد پایین» و «هزینه بالای مسکن»، دچار فقر شده‌اند. این وضعیت از یک‌سو «امکان پس‌انداز برای خانه‌دار شدن» را از آنها سلب کرده و...
۲۱ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گزارش
نویسنده: گزارش
روایت یک صحنه‌آرائی برای سرکوب وحشیانه
آقای قدیانی با ۸۲ سال سن توسط چند سرباز ۱۸ ساله به زمین زده شد؛ آقای بختیار و سعید احمدی هم به زمین زده شدند. آقای بختیار چندین بار از...
۲۱ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: ابوالفضل قدیانی، مصطفی تاجزاده، مهدی محمودیان
نویسنده: ابوالفضل قدیانی، مصطفی تاجزاده، مهدی محمودیان
«بررسی ظرفیت نهادهای مدنی برای تقویت همبستگی ملی»
گزارش پیش رو در تاریخ ۲ مرداد ۱۴۰۴ در پایگاه اطلاع‌رسانی شورای حامیان جامعه مدنی (حجم) انتشار یافته و دربرگیرندۀ فشردۀ سخنان ۱۴ نفر از «نمایندگان نهادهای مدنی و سمن‌ها»...
۲۱ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گروه کار نهادهای شهروندی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: گروه کار نهادهای شهروندی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
آبخوان‌های ایران هرگز احیا نمی‌شوند

شبیخون به آب‌های زیرزمینی/ ۴۰ درصد آبخوان‌های ایران هرگز احیا نمی‌شوند

کارشناس حوزه آب گفت: بارگذاری‌ها باید برداشته شوند تا آبخوان‌ها حفظ شوند، یعنی بخش کشاورزی باید حذف و صنعت و گردشگری که آب کمتری مصرف می‌کنند، توسعه داده شود و در کنار آن واردات مواد غذایی انجام شود تا بتوان تاحدی بخشی از مشکلات آبخوان‌ها را رفع کرد ولی در هر حال به طور خوشبینانه ۴۰ درصد آسیبی که به جغرافیای ایران وارد شده قابل بازگشت ...

داریوش مختاری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره حفر چاه و تاثیر آن بر تشدید مشکلات آب‌های زیرزمینی اظهار داشت: تا سال ۱۲۹۹ فناوری‌های ما بیشتر در حد برداشت آب از قنات بوده است و آب شهرها، روستاها و کشاورزی؛ از قنات، چشمه و رودخانه‌ها تامین می‌شد یعنی انتقال آب ثقلی بود و در حد محلی بندهایی می‌ساختند و آب را انتقال می‌دادند. مثلا روی رود کر ۱۲ بند سنتی داریم، به این ترتیب که سطح آب را بالا می‌آوردند و به داخل شبکه آبیاری سنتی منحرف می‌کردند، یعنی در تامین آب کشاورزی، شهرها و روستاها فناوری پمپ نداشتیم و همه چیز بر اساس نیروی ثقلی و وزنی بود؛ تا اینکه فناوری پمپ در دهه ۱۳۱۰ وارد کشور شد و دهه ۳۰ و ۴۰ تا دهه ۵۰ نیز گسترش یافت و در این سه دهه تعداد چاه‌های حفاری شده به ۲۰۰ هزار حلقه رسید.

وی ادامه داد: در دهه ۶۰ و ۷۰ سالانه به طور میانگین تقریبا هر سال ۱۰۰ هزار حلقه و اکنون به یک میلیون حلقه چاه رسیده‌ایم که از این تعداد حدود ۴۰۰ هزار حلقه کم‌بازده و غیرمجاز و ۶۰۰ هزار حلقه چاه هم فعال اعم از عمیق، نیمه‌عمیق و سطحی هستند.

این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: زمانی که فناوری پمپ از دهه ۳۰ وارد کشور شد روستاها با فناوری پمپ آبرسانی می‌شدند، این چاه‌های دیزلی باعث خرسندی مردم بود زیرا آبخوان‌ها هم پرآب بودند، در شمال کشور و حتی در بخش شرقی مرودشت چاه‌های آرتزین را داشتیم یعنی آب چاه فوران می‌کرد و به سطح زمین می‌رسید و نیاز به حفاری نداشت، مکمل این مسئله در همان برهه اصلاحات ارضی رخ داد یعنی با دید عدالت اجتماعی توزیع زمین انجام شد و اراضی را از مالکان گرفتند و در قطعات کوچک‌تر به خرده‌مالکان دادند و به این ترتیب کشاورزان خرد هر کدام متقاضی حفر چاه شدند، بعبارت دیگر بخشی از آمار کنونی چاه‌های کشور محصول سیاست اصلاحات ارضی بود که درواقع به تعداد تقاضاها اضافه کرد، پراکندگی اراضی هم به این ماجرا اضافه و هدررفت منابع آب گسترده شد، در حالی که زمان ارباب‌رعیتی مالک چاه را حفر می‌کرد و آب را به صورت ساعتی توزیع می‌کرد ولی وقتی اراضی خرد شد هر صاحب زمینی خود چاه حفر کرد، بعبارت دیگر بخشی از تعداد زیاد چاه مربوط به این قانون در کنار فناوری پمپ بوده است.

وی گفت: در سال ۱۳۴۲ قانون آب و نحوه ملی شدن آن را داشتیم این قانون درواقع علیرغم نامش آب را دولتی کرد یعنی به سمت برنامه اعطای مجوز رفتیم در حالی که تا ۱۳۴۲ آب ملی بود در پی این اقدام هر کسی تلاش می‌کرد برای دسترسی به این منبع تجدیدپذیر داخل زمین و آبخوان‌ها نفر اول باشد چون بر اساس قاعده هرکس قدیمی‌تر است مجوزش از اعتبار بالاتری برخوردار بوده و بر نفرات بعدی مقدم است، به این ترتیب با این مسابقه‌ای که ترتیب دادیم به یک میلیون حلقه چاه رسیدیم که نتیجه آن تباهی و نابودی آبخوان‌های ایران است.

مختاری خاطرنشان کرد: اکنون اگر اقدامات یاد شده را به صورت بسته سیاستی در ظرف توسعه نگاه کنیم از دهه ۶۰ نیز به کشاورزی متکی شدیم و اتکا به کشاورزی به معنای بهره‌برداری بیشتر از آبخوان‌ها بوده است و نگاه خودکفایی و تشویق به کشت گندم به افزایش تقاضا برای حفر چاه دامن زد، یعنی این گفتمان در دهه ۶۰ حاکم شد و در دوره احمدی‌نژاد نیز شدت یافت یعنی تولید ۱۴ میلیون تن گندم در کشور جزء افتخارات و عملکرد مثبت دولت مطرح شد و این در حالی است که با وجود اضافه شدن این کشت همچنان هر سال به طور میانگین ۷ میلیون تن وارد می‌شود.

وی بیان داشت: ما برای اهدافی کوتاه و گذرا به آبخوان‌ها فشار وارد کردیم و اکنون نیز با احداث سدهای زیاد تعادل در آبخوان‌ها را هم بهم می‌زنیم یعنی در پایین‌دست ایجاد معضل می‌کنیم، هم رودخانه‌ها را خشکاندیم و هم اینکه سطح آب چاه‌ها را که با منابع آب رودخانه‌ها ارتباط داشته کاهش دادیم و ناچار شدیم چاه‌ها را عمیق‌تر حفر کنیم که نمونه آن در مثلا اصفهان و مرودشت که از جمله بحرانی‌ترین دشت‌ها از نظر فرونشست هستند و به این ترتیب در نتیجه انبوهی از سیاست‌های نادرست شتابزده کاری با آبخوان‌ها کردیم که امروز درمان سخت شده است.

این کارشناس حوزه آب گفت: اکنون به اینجا رسیدیم که تعداد چاه‌ها را مرتب افزایش و ۳۰ درصد جامعه کشاورزی را به چاه وابسته کردیم و امروز اگر از دید واقع‌گرایانه به ماجرا نگاه کنیم اینکه در برخی مناطق مثل اصفهان و فلات مرکزی بارگذاری سنگینی داشته‌ایم که مستعد بیابان شدن هستند و درواقع حوضه آبریز فلات مرکزی بحرانی‌ترین وضعیت را در کل کشور دارد.

وی تصریح کرد: اکنون یک راهکار بازنگری در مدیریت منابع آب سطحی است یعنی از این طریق می‌توانیم رودخانه‌ها را به شادابی پیشین بازگردانیم، در حال حاضر از دید فیزیکی سفره‌ها و آبخوان‌هایی که آسیب دیده‌اند و با فرونشست مواجه می‌شوند زیرا وقتی سفره افت کرد به این معناست که آبخوان را تخریب و از دست داده‌ایم و تنها در گذر زمان با بارش‌ها و طی چند صد سال و با کنترل سیلاب می‌توانیم درمان کنیم.

مختاری بیان داشت: اکنون دشت‌ها مانند بیماری هستند که سرطان در تار و پود آن حرکت کرده و باید شیمی‌درمانی شوند تا رودخانه‌ها برقرار و دشت‌ها احیا شوند، امکان درمان بسیار کم است ولی تاحدی جا دارد که بخشی از آبخوان و جریان رودخانه‌ها به زمان ۳۰ و ۴۰ و یا ۱۰۰ سال پیش برگردند اما در کل ۴۰ درصد آبخوان‌های ایران هرگز باز نخواهند گشت. به طوری که شاهدیم مثلا در دشت قره‌باغ فسا که افت سطح آبخوان بسیار شدید است و یا کبودرآهنگ همدان بازگشتی وجود ندارد و درمانی برای آنها پیش‌بینی نشده است.

این کارشناس حوزه آب تاکید کرد: یکی از راهکارها اینکه بارگذاری‌ها باید برداشته شوند تا آبخوان‌ها حفظ شوند، یعنی بخش کشاورزی باید حذف و صنعت و گردشگری که آب کمتری مصرف می‌کنند، توسعه داده شود و در کنار آن واردات مواد غذایی انجام شود تا بتوان تاحدی بخشی از مشکلات آبخوان‌ها را رفع کرد ولی در هر حال به طور خوشبینانه ۴۰ درصد آسیبی که به جغرافیای ایران وارد شده قابل بازگشت نیست.

  • داریوش مختاری

**************

داریوش مختاری

مشاور امور آب و کشاورزی

سوابق کاری:

  • پژوهشگر و کُنشگر حوزه مدیریت آب، کشاورزی و منابع طبیعی
  • نویسنده کتاب مدیریت مشارکتی منابع آب کشاورزی
  • صاحب امتیاز و مدیرمسئول نشریه‌ی (آموزشی-پژوهشی) “مدیریت آب”
  • کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی از دانشگاه شیراز (۱۳۷۸)
  • کارشناس مسائل حوزه آب در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی صداوسیمای مرکز فارس
  • مشاور مدیرمسئول پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی ایران در امور آب
تاریخ انتشار : ۲۴ دی, ۱۴۰۲ ۵:۱۶ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

هم‌سو با تمام جهان، مخالفت قاطع خود با اشغال غزه از سوی جنایت‌کاران اسراییل را اعلام می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان، ضمن محکوم کردن مصوبۀ دولت نتانیاهو برای اشغال غزه، از سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهیم هرآن‌چه در توان دارند را به کار گیرند تا راه کشتار بیشتر مردم فلسطین را سد کنند. ما باور داریم که جنبش پرقدرت صلح قادر خواهد شد ماشین جنگی دولت اسراییل و حامیان قدرقدرت آن، نسل‌کشی و جنایات وحشیانهٔ آنان در حق فلسطینی‌ها را متوقف کند.

ادامه »

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »

بازگشت لاریجانی؛ تناقض یا توازن؟

مسئله فقط به شخص لاریجانی محدود نمی‌شود؛ بلکه به الگویی تکراری در سیاست ایران بازمی‌گردد: حذف و بازگرداندن چهره‌ها، بر اساس ملاحظاتی که نه شفاف‌اند و نه برای افکار عمومی قابل درک. جامعه وقتی می‌بیند فردی بدون تغییر در مواضع یا عملکرد، در یک موقعیت رد و در موقعیتی دیگر تأیید می‌شود، به‌درستی نسبت به منطق تصمیم‌گیری‌ها دچار تردید می‌شود. این فرآیندهای مبهم، زمینه‌ساز بی‌اعتمادی عمومی به نهادهای تصمیم‌گیرنده است.

مطالعه »

مشروطه، روایتی از رؤیای ناتمام مردم‌سالاری در چنبره سلطنت و شریعت

تجربه مشروطه در ایران، برخلاف مدل‌های غربی که با تفکیک نهاد دین از دولت و نهادینه‌سازی حقوق شهروندی همراه بود، نتوانست به الگویی برای تحقق سکولاریسم، پاسخ‌گویی و دموکراسی بدل شود. ساختار قدرت در ایران، به‌جای گذار به مردم‌سالاری، با مقاومت سنت‌های استبدادی و مذهبی، مسیر را به سوی تثبیت دوباره قدرت در شکل جدید هموار کرد.

مطالعه »
بیانیه ها

هم‌سو با تمام جهان، مخالفت قاطع خود با اشغال غزه از سوی جنایت‌کاران اسراییل را اعلام می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان، ضمن محکوم کردن مصوبۀ دولت نتانیاهو برای اشغال غزه، از سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهیم هرآن‌چه در توان دارند را به کار گیرند تا راه کشتار بیشتر مردم فلسطین را سد کنند. ما باور داریم که جنبش پرقدرت صلح قادر خواهد شد ماشین جنگی دولت اسراییل و حامیان قدرقدرت آن، نسل‌کشی و جنایات وحشیانهٔ آنان در حق فلسطینی‌ها را متوقف کند.

مطالعه »
پيام ها

«مرا بلند کن و بر شانه‌ات بنشان» رفیق حسن صانعی درگذشت!

حسن چهل سال پس از فاجعۀ پرپر شدن گل نورسیدۀ دخترش میترا به دست کوردلان، از دخترش، از گل دوست‌داشتنی زندگی‌اش، در پیوند با سرود انترناسیونال یاد می‌کند. آری فلسفۀ زندگی شخصی و سیاسی حسن در یک راستا قرار داشتند.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

مصاحبهٔ اکبرگنجی دربارهٔ شرایط پس از جنگ

چرا افلاتون پیامبر نشد؟

ضرورت پیروزی انقلاب دمکراتیک در مقطع کنونی.

سومین سالروز درگذشت امیر هوشنگ ابتهاج برگزار شد

جغرافیای استانی «فقر مسکن»

روایت یک صحنه‌آرائی برای سرکوب وحشیانه