ایران با بحران عمیق روانی، اجتماعی و اقتصادی روبه‌رو است که یکی از پیامدهای نگران‌کننده آن، افزایش نرخ خودکشی است. زنان خانه‌دار، کارگران، دانش‌آموزان و دانشجویان بیشترین آسیب‌پذیری را در این بحران دارند. در سه تا چهار سال اخیر، نرخ خودکشی در ایران سالانه ۱۰ درصد افزایش یافته و روانپزشکان هشدار می‌دهند که این روند، ایران را در شرایطی بحرانی قرار داده است.
در سال ۱۴۰۱، زنان خانه‌دار (۳۲.۸٪) و کارگران (۳۲٪) بیشترین آمار اقدام به خودکشی را داشتند که نشان‌دهنده فشارهای روانی و اقتصادی بر این گروه‌هاست. همچنین، افزایش خودکشی و مرگ‌ومیر ناشی از سکته و ایست قلبی در میان پزشکان جوان و رزیدنت‌ها، ناشی از فرسودگی شغلی، اضطراب و کمبود حمایت‌های روانی، نگرانی‌ها را درباره سلامت روانی جامعه تشدید کرده است. بدون حمایت‌های لازم، این بحران می‌تواند تشدید شده و پیامدهای جبران‌ناپذیری برای جامعه داشته باشد.
نابرابری‌های اجتماعی و بحران سلامت روان
بحران سلامت روان در کشور تحت تأثیر عواملی مانند نابرابری اجتماعی، تورم، بیکاری و کاهش ارزش پول ملی در حال تشدید است. مصطفی معین، رئیس چهاردهمین همایش سلامت روان و رسانه، تأکید دارد که این عوامل منجر به افزایش اختلالات روانی از جمله افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی شده است. به‌ویژه زنان، که تنها ۱۷ درصد از آنان شاغل هستند، به دلیل موانع ساختاری و فرهنگی بیش از سایر گروه‌ها در معرض افسردگی قرار دارند.
افزایش خودکشی و عدم انتشار آمار جدید
حمید یعقوبی، رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران، اعلام کرد که از سال ۱۴۰۱ به بعد، آمار خودکشی دیگر منتشر نمی‌شود. او با استناد به آخرین آمار موجود گفت که سالانه بیش از ۷۶۰۰ نفر در ایران بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند و در میان جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله، خودکشی سومین علت مرگ‌ومیر است. یعقوبی هشدار داد که این روند رو به افزایش بوده و اقدامات فوری و پیشگیرانه ضروری است.
نقش شبکه‌های اجتماعی در سلامت روان
کارشناسان همچنین نسبت به تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر افزایش خطر خودکشی هشدار داده‌اند. استفاده بیش از ۵ ساعت در روز از این شبکه‌ها می‌تواند خطر خودکشی را دو برابر کند. با این حال، حذف کامل این شبکه‌ها نیز ممکن است اثرات منفی بر سلامت روان داشته باشد.
هشدار درباره فروپاشی اجتماعی
سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران، نسبت به وخامت وضعیت اجتماعی کشور هشدار داده و گفته است که ناامیدی، بی‌آیندگی و فشارهای اقتصادی باعث افزایش خودکشی شده و نشانه‌ای از بحران بی‌هنجاری اجتماعی است. او پیش‌بینی می‌کند که اگر این شرایط ادامه یابد، میزان خودکشی در سال‌های آینده با سرعت بیشتری افزایش خواهد یافت.
منبع
افزایش نگران‌کننده خودکشی در ایران: زنان خانه‌دار و کارگران در صدر آمار
