نویسنده: جابر حسینی

مارکوزه ذهنگرایی “فلسفه زتدگی” را فلسفه “مشخص” نامید و از آن طریق به مخالفت و انتقاد از مارکسیسم، پرولتاریا، و حزبش پرداخت، وی بحران کاپیتالیسم را مقوله ای از “هستی” معرفی نمود و با رفرم و انقلاب، رابطه ای غیردیالکتیکی گرفت، و مبلغ “انقلاب و شورش” فاجعه آمیز جنبش آنارشیستی دانشجویان چپ و هیپی گردید. وی نماینده نوعی راه سوم میان کاپیتالیسم و سوسیالیسم بود. فلسفه التقاطی مارکوزه مخلوطی از: هگل ایسم، مارکسیسم، اگزیستنسیالیسم، و قرویدیسم است.

پیرمرد می‌گوید دیگر آن چشمِ نافذِ گذشته، آن شم، آن حساسیت تُند و تیز کودکی را نداریم ولی می‌دانیم که در این زندگی سراسر مصیبت، در عین آن که ضعیف و پیر می‌شویم؛ با نیرو و تب و تابِ خاصی در کمین آنیم .این چیز را که به‌رغم ناملایمات در ما زنده می‌شود اگرچه بسیار گُنگ و سنگین است می‌توان میل به بزرگ‌منشی، عطشِ خردمندی، عشق و حقیقت نامید. این کلمات بیانگر چیزهایی متفاوتند که از برابرمان می‌گذرند بدون آن که آنرا ببینیم.

باید چشم ها را از نو شست، باید زیر باران رفت، و نترسید از خیسی … ، باید چشم از پنجره بر گرفت، باید افق را دید……