اعلام انتخابات زود هنگام در ترکیه از سوی دولت ترکیه و آن هم در روزهای پس از جنگ در عفرین از یک سو و دستگیری گستردهی مخالفان اردوغان از سوی دیگر نشان از زمینهسازی اردوغان برای یک پیروزی بیدردسر در انتخابات ترکیه داشت.
حزب ِ در قدرت، از نظر قانونی نمیتواند درخواست انتخابات زودهنگام کند. از اینرو این درخواست از سوی ‘م ه پ’ (حزب حرکت ملی)، رقیب سیاسی سابق و شریک سیاسی فعلی حزب عدالت و توسعه ارائه شد. این درخواست در روزهایی وارد میدان سیاست ترکیه شد که اردوغان به تازگی از جنگ عفرین خارج شده بود و توانسته بود خود را به عنوان یک قهرمان ملی در سپهر سیاسی ترکیه معرفی کند و از سوی دیگر مخالفان سیاسی اردوغان با توجه به وضعیت بحرانی جنگ دستگیر شده بودند.
دو ماه پیش وقتی مسالهی انتخابات زودهنگام مطرح شد هیچکدام از احزاب مخالف دولت ترکیه آمادگی انتخابات را نداشتند و حتی کاندیدای خود را معرفی نکرده بودند. صلاح الدین دمیرتاش کاندیدای بالقوهی ‘ه د پ’ (حزب دموکراتیک خلقها) در زندان بود و ج ه پ (حزب جمهوری خواه خلق) به عنوان مخالف سنتی حزب عدالت و توسعه، نه تنها کاندیدای ریاست جمهوری خود را معرفی نکرده بود، بلکه ارادهای برای تغییر مناسبات سیاسی جاری نیز نداشت و ترجیح میداد حداقل تعداد کرسیهای مجلسش را ثابت نگه دارد. مرال آکشنر لیدر حزب جدید التاسیس حزب خوب (İYİ Parti) تنها رقیب اردوغان در آن دوره بود که به نظر میرسید توانایی جذب رای نداشته باشد و بدنهی رای مد نظرش که ناسیونالیستهای ترک و بخشی از طبقه ی متوسط شهری بودند به دلیل ائتلاف ‘م ه پ’ و ‘آ ک پ’ یارای تقابل با رای گستردهی اردوغان را نداشته باشد.
این سیمای کلی از وضعیت ترکیه در کنار پروپاگاندای مدیای تحت امر اردوغان موجب شده بود ناکارآمدی اقتصادی، فساد و جنگافروزی حزب حاکم، از نظرها دور بماند و هیچ روزنهی امیدی برای تغییر در وضعیت موجود در انتخابات آتی ترکیه در نظر نباشد.
اما با ورود محرم اینجه به صحنهی انتخابات، ورق میدان سیاست به سرعت برگشت. یک سیاستمدار سوسیال دموکرات کارکشته با سابقهی سالها نمایندگی در پارلمان ترکیه. محرم اینجه در چهارم ماه می رسماً از سوی حزب جمهوریخواه خلق ترکیه (ج ه پ) به عنوان کاندیدای این حزب برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی شد.
اینجه با شعار تغییر بنیادین در سیاستهای اقتصادی ترکیه وارد میدان انتخابات شده است. طبق توافق اردوغان با غرب، کالاهای استراتژیک غذایی اعم از گندم و شکر در ترکیه بسیار کم تولید میشوند و بخش عمدهی مصرف این کشور از طریق واردات از غرب تامین میگردد. اما اینجه با شعار حمایت از بورژوازی ملی و رونق در تولید در یک برنامهی اقتصادی طولانی مدت میگوید این وضعیت را تغییر خواهد داد. همچنین پس از کودتای ۱۵ جولای ۲۰۱۶ در ترکیه از سوی دولت «وضعیت فوقالعاده» اعلام شده بود که تا به امروز هم ادامه دارد. قانون وضعیت فوقالعاده هرگونه تجمع، اعتصاب و اعتراض را تا اطلاع ثانوی ممنوع میکند و مخالفان این قانون اعم از وکلا و روزنامهنگاران به صورت گسترده دستگیر شدهاند. اینجه قول داده است در صورت کسب قدرت به وضعیت فوق العاده پایان دهد و زندانیان سیاسی قربانی این قانون را آزاد کند. بازگشت به اصول دموکراسی و پایان دادن به حکومت یک نفره نیز از وعدههای انتخاباتی اینجه است.
برنامهی اینجه در سیاست خارجی، «تنشزدایی» از روابط ترکیه با سایر کشورهاست. دولت اردوغان با رویای تکرار عصر عثمانی وارد چند جنگ در خاورمیانه شده است و در بزنگاههای سیاسی برای حفظ کاریزمای خود به تهدید اسرائیل و دولتهای غربی پرداخته است. اینجه با مردود دانستن این روندها خواهان پایان جنگها و عادیسازی روابط ترکیه با سایر کشورها شده است.
رشد چشمگیر سبد رای اینجه و متقابلاً افت رای حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم را مجبور کرده است که آنچه در توان دارد برای حفظ قدرت انجام دهد. تمام امکانات تمام شهرداریهای کشور به خدمت گرفته شدهاند. در روزهای رمضان بیش از هر سال سفرههای افطار دولتی در خیابانهای ترکیه باز شدند. همچنین اردوغان در اظهاراتی عوامفریبانه گفته است در صورت انتخاب مجدد، در هر شهر مکانهایی برای پخش چایی و کیک رایگان باز خواهد کرد! این وعدهی انتخاباتی او به سوژهی طنز روزنامهنگاران ترکیه بدل شده است. محرم اینجه در یک میتینگ انتخاباتی گفته است هر کس رشد اقتصادی و کار و رفاه میخواهد به من رای بدهد و هرکس چایی و کیک میخواهد اردوغان را انتخاب کند.
در شرایط فعلی محرم اینجه یک امکان تاریخی پیشاروی ترکیه گشوده است. پانزده سال حکومت اردوغان، هیچگاه یک مخالف جدی و سازماندهی شده در مقابل خود نداشته است. حتی حوادث پارک گزی استانبول و اعتراضات به سیاستهای اردوغان به دلیل نبود سازماندهی منسجم در مدت کوتاهی سرکوب شد. حال حضور محرم اینجه در سپهر سیاسی ترکیه با برنامهی سیاسی و اقتصادی مدون، این نوید را میدهد که حتی در صورت شکست او در انتخابات، در فردای انتخابات دست اردوغان مانند پیش باز نخواهد بود. طبق آخرین نظرسنجیها اردوغان غرب ترکیه که مرکز اقتصادی این کشور است را در انتخابات باخته است. در نتیجه حتی امکان شکلگیری نافرمانی مدنی و اعتراض در صورت انتخاب مجدد اردوغان وجود دارد.
وجود یک بدیل واقعی و جدی در سپهر سیاسی ترکیه در یک مدت کوتاه دو ماهه توانست برنامهریزی چند سالهی حزب حاکم را با چالش جدی مواجه کند. در حقیقت در نظامهای توتالیتر آنچه موجب تداوم حکومت میشود نه رضایت عمومی که نبود بدیل جدی برای قدرت حاکم است.
کمتر از یک هفته به انتخابات ترکیه باقی مانده است. در این انتخابات سرنوشتساز مردم ترکیه یا اردوغان جنگطلب و اسلامگرا را انتخاب خواهند کرد و یا محرم اینجهی سوسیال دموکرات را. نتایج این انتخابات هرچه که باشد در سیاست تمام خاورمیانه موثر خواهد بود. ادامه یا توقف حضور نظامی ترکیه در سوریه و عراق به نتایج این انتخابات بستگی دارد. در نتیجه تمام چشمهای خاورمیانه در روزهای آتی به صندوقهای رای در ترکیه دوخته شده است.