با فرا رسیدن ١۶ آذر، پنجاه و سه سال از این روز تاریخى در ایران مىگذرد. دانشجویان مبارز در آن سالها با تلاش ومقاومت دلیرانه در برابر حکومت استبدادى برآمده از کودتا، حماسهاى پدید آوردند که پس از گذشت بیش از نیم قرن هنوز یاد این روز تاریخى به عنوان سمبل مبارزات دانشجویى علیه استبداد گرامى داشته مىشود.
امسال بزرگداشت ١۶ آذر در شرایطى برگزار مىشود که با قبضه کامل سه قوه توسط جریان بنیادگرا، یورش و تهاجم به دستاوردهاى جنبش دمکراتیک کشور و بهویژه جنبش دانشجوئى شدت یافته است.
امسال جریانها و فعالین دانشجویى ایران بزرگداشت ١۶ آذر را در شرایط بسیار دشوارى برگزار مىکنند. جریانى که امروز قدرت را بهدست گرفته است، همان جریانى است که در سالهاى گذشته برنامه سرکوب جنبش دانشجوئى را پیش برده است و اکنون با قبضه قوه مجریه، برنامه سازمانیافتهاى را پیش مىبرد تا جنبش دانشجوئى را خاموش و خفه کند. جریان حاکم در درون و بیرون دانشگاه به ایجاد تفرقه و انشعاب در بین صفوف دانشجویان و تشکلهاى دانشجوئى، راهاندازى تشکلهاى موازى وابسته به حکومت و سرکوب شدید فعالان دانشجوئى وایجاد تشکلهاى موازى دانشجوئى متشکل از بسیجیان و عوامل سپاه، روى آورده است. با این وجود جریان حاکم نتوانسته است تشکل دانشجوئى سراسرى و فراگیری را که به جریان حاکم وابسته باشد شکل دهد.
امروز براى مقابله با فضاى سنگین حاکم بر دانشگاهها ضرورى است که فعالان دانشجوئى با تکیه بر بدنه دانشجوئى، در مقابل اقدامات جریان حاکم بایستند و از دستآوردهاى جنبش دانشجوئى دفاع کنند. استقلال دانشگاه موضوعى است که به همه دانشجویان و دانشگاهیان برمىگردد و مىتواند شعارى باشد براى مبارزه مشترک دانشجویان و استادان علیه سیاستهاى حاکم بر دانشگاههاى ایران.
حکومت براى تضعیف مقاومت دانشجویان روى اختلافات و تفاوتهاى موجود میان فعالین دانشجویى سرمایهگذارى سنگینى کرده است. هدف از ایجاد تفرقه در بین صفوف دانشجویان ایجاد انشعاب در درون تشکلهاى دانشجوئى و تکهتکه کردن آنها است تا بتوانند با هزینه کمتر به سرکوب جنبش دانشجوئى بپردازند. نیروهاى حاکم مىکوشند از همه وسایل براى کنترل و محدود کردن جنبش دانشجویى بهره گیرند. آنان از طرق مختلف مىکوشند سازمانهاى مستقل سیاسى دانشجویى را پاره پاره، تضعیف و بىاثر سازند. کنترل، ممنوعیت ویا محدود کردن نشریات دانشجویى، زیر سئوال بردن استقلال دانشگاهها، فعال کردن ارگانهاى غیر دانشجویى در محیط دانشگاهها، دشوار نمودن فعالیت آزادانه وبلاگها، حذف نمایندگان دانشجویان در کمیتههاى ناظر بر نشریات، مشکلسازى، ممانعت، محدود کردن و لغو فعالیت آزاد تشکلهاى سیاسى- صنفى دانشجویى و دستگیرىهاى وسیع فعالان دانشجوئى و محکومیتهاى سنگین و ممانعت از ادامه تحصیل از جمله ابزارهایى است که ارگانهاى حکومتى در این راه مورد استفاده قرار مىدهند. هشیارى دانشجویان در مقابل چنین سیاستى از اهمیت برخوردار است. خنثى کردن سیاستى که مىکوشد تشکلهاى دانشجویى را در برابر هم قرار دهد و هریک را جداگانه بىاثر و سرکوب کند، وظیفهایست که در این مرحله در برابر همه تشکلها وگرایشهاى سیاسى دانشجویان قرار دارد.
امروز صدها تشکل متنوع دانشجوئى در سراسر دانشگاههاى ایران وجود دارند. لازم است تشکلهاى دانشجوئى با هم ارتباط و پیوند برقرار کنند تا به مقابله با توطئههاى رنگارنگ دولت و دستگاههاى عریض امنیتى و اطلاعاتى برخیزند و با اقدام مشترک میان نحلههاى مختلف دانشجوئى بتوانند فشارها، محدودیتها و موانعى را که جریان حاکم ایجاد مىکند، کاهش دهند.
اشتراک مساعى برسرخواستههاى حداقل دمکراتیک میتواند از ضربهپذیرى وسیع نیروهاى دانشجوئى جلوگیرى کند. پس دفاع از منافع عمومى دانشجویان باعث ایجاد تلاش در جهت همکارىهاى مشترک و عمومى میشود.
نقد قدرت و استقلالطلبى دانشگاه، دانشجویان را به عنوان یک نیروى تحولطلب و پیشرو شاخص مىکند. بازبینى و بهروز کردن اندیشهها، فرهنگ و رفتار سیاسى و اجتماعى، نوکردن سازماندهى فعالیتهاى دانشجوئى و نیز دسترسى به پیشرفتهترین ابزارهاى اطلاعرسانى از مهمترین ویژگیهاى دانشجویان و متمایزکننده آنها از دیگر گروههاى اجتماعى و جنبشهاى اجتماعى و سیاسى است.
تاریخ جنبش دانشجویى ایران همواره نشانگر این بوده است که آنها مىتوانند بهعنوان یکى از نیروهاى موثر بر روندهاى سیاسى جامعه تاثیر قابل توجه بگذارند. دانشجویان بهویژه در شرایط کنونى که مشخصهء آن نبود آزادى فعالیت گروههاى سیاسى و رسانههاى همگانى دگراندیش است، میتوانند به منزلهء نیروى ارتباطى جنبش تحولطلبى ایران ایفاى نقش کنند. چرا که دانشجویان در سرتاسر ایران پراکندهاند و با رویدادهاى سیاسى و اجتماعى کشور در محیطهاى دانشگاهى و محافل دانشجویى آشنائى دارند. اینها همه وظایفى بس سنگینتر از گذشته در برابر جنبش دانشجویى کشور ما و تشکلهاى سیاسى دانشجویى قرار میدهد. وظایفى که تحقق آنها در پیوند تنگاتنگ با دیگر طیفهاى جنبش دمکراتیک کشور ممکن است. تقویت ارتباط با دیگر نهاد هاى دمکراتیک و مردمى در شرایط حساس کنونى کشور به یک ضرورت مبرم بدل گردیده است.
دانشجویان فعال در فعالیتهاى اجتماعى سیاسى دانشجویى تنها زمانى مىتوانند فشارها را خنثى و به وظایفى که در برابر آنان قرار گرفته عمل کنند که قادر شوند با وسیعترین نیروى دانشجویان همراه باشند. این جنبش در کلیت خود با مشارکت گستردهترین بخشهاى دانشجویان قادر است در جهت تحقق خواستهاى خویش عمل کند. چنین جنبشى تنها در شرایطى مىتواند شکل گیرد که منعکس کننده خواستهاى اکثریت قاطع دانشجویان باشد و سازمانهاى هدایتکننده آن، دانشجویان را نمایندگى کنند. امروز در دانشگاهها و دانشکدهها صدها انجمن صنفى و فرهنگى شکل گرفته که هر یک بخشى از خواستههاى دانشجویان را نمایندگى مىکنند. جنبش دانشجویى نیازمند تشکلى است که بتواند ارتباط همه این نهادها را ممکن سازد و از طرف همه دانشجویان نمایندگى شود. ایده تشکل سراسرى یا نشریه اینترنتى و پخش آن به اشکال گوناگون در میان دانشجویان سراسر کشور در صورت تحقق، نقش بسیار زیادى در سازماندهى و ساماندهى خواستههاى گرایشهاى مختلف دانشجوئى و نیز عقلانیت دمکراتیک، پلورال و سکولار در فعالیتهاى دانشجویان خواهد داشت. در واقع تشکیل این ارگانهاى دانشجوئى در تداوم حیات خود، مىتواند مقدمهاى بر حرکت بهسوى استقلال دانشگاهها و تمرین دمکراسى در سطحى گسترده براى دانشجویان در دانشگاهها باشد. جنبش دانشجوئى براى گسترش مقاومت و اعتراضات در دانشگاهها نیاز به یک استراتژى مشترک در جهت پایین آوردن هزینههاى فعالیتهاى متشکل دارد. در واقع در برابر سرکوب شدید و سیستماتیک ارگانهاى امنیتى و قضائى رژیم، راهى براى فعالان دانشجوئى جز اتحاد و اتحاد باقى نمانده است.
باید برسراشتراکات موجود براى همکارىها به توافق رسید. امروز نشانههاى این تفاهمها و نزدیکىها میان دانشجویان با هویت متنوع به وجود آمده است. جنبش دانشجوئى براى تقویت حوزه عمومى و جامعه مدنى هنگامى مىتواند بر پایه نفوذ و مقبولیت اجتماعى عمل کند که به صورت متحد وارد عمل و سازماندهى در جهت زدن یک تشکل وسیع دانشجویى همچون اتحادیه سراسرى، سندیکا یا کنفدراسیون بر آید. تشکیل و تقویت تشکلهاى سراسرى صنفى، سیاسى- صنفى، سیاسى، هنرى، اجتماعى و تخصصى باید بتواند به ایجاد تمرکز در فعالیتهاى دانشجوئى در دانشگاههاى ایران، منجر شود. تنها در چنین صورتى است که جنبش دانشجویى مىتواند گفتمانهاى دمکراتیک خود را در دانشگاه و جامعه گسترش دهد و نیروى بزرگى را در برابر استبداد سازمان دهد.
ما نیز همانند همهی نیروهاى آزادیخواه کشور در سالگرد ١۶ آذر یاد همه دانشجویانى که طى سالها و دههها با فداکارى، با تحمل شدیدترین فشارها و سرکوبها پرچم آزادى و آزاداندیشى را افراشته نگاه داشتهاند گرامى مىداریم.
هیئت سیاسى-اجرائى سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
آذر ١٣٨۵