چهارشنبه ۷ آبان ۱۴۰۴ - ۲۲:۳۸

چهارشنبه ۷ آبان ۱۴۰۴ - ۲۲:۳۸

مارکسیسم و رؤیای رهایی انسان؛ از نقد سرمایه ‌داری تا دموکراتیزاسیون کامل جامعه
محمدرضا شالگونی: نگاهی به تجربه تاریخی نشان می دهد که نخستین گام در مسیر رهایی (طبقه کارگر)، پدید آمدن دولت قانون است: دولتی که در آن فرمانروا مقید به قانون...
۷ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: محمدرضا شالگونی
نویسنده: محمدرضا شالگونی
نگاهی راهبردی به انتخابات پیش‌روی هلند؛ در دفاع از عدالت و همبستگی اجتماعی
مرتضی صادقی: برای ما، شهروندانی با پیشینه‌های مهاجرتی و فرهنگی متنوع، آینده‌ی هلند تنها زمانی امن‌تر و عادلانه‌تر خواهد بود که سیاست‌های مبتنی بر برابری، احترام و گفت‌وگو بر سیاست‌های...
۷ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مرتضی صادقی
نویسنده: مرتضی صادقی
گسترش کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» در نود و دومین هفته
کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام»: از سه‌شنبه گذشته تا کنون ۵۹ اعدام شامل ۲ زن، ثبت شده است. این موج اعدام‌ها با صدور و تأیید احکام جدید علیه زندانیان سیاسی،...
۶ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: کارزار "سه‌شنبه‌های نه به اعدام"
نویسنده: کارزار "سه‌شنبه‌های نه به اعدام"
سقوط ۲۶۱ درصدی دستمزد کارگران در کمتر از ده سال
«هر دولتی که روی کار آمده، سیاست‌های ضدکارگری دولت قبل را تکمیل کرده و هر بار به رکوردهای جدیدی دست یافته‌اند!» این فعال کارگری با تاکید بر این واقعیت می‌افزاید: رکورد...
۶ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: نسرین هزاره مقدم
نویسنده: نسرین هزاره مقدم
پیروزی کاندیدای سوسیالیست در ایرلند: فرصتی برای بازاندیشی چپ اروپا
گروه کار امور بین‌الملل سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت): این تجربه، در سطح اروپایی و جهانی، یادآور آن است که بازسازی اعتماد عمومی به چپ، نیازمند پیوند با مطالبات ملموس...
۶ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گروه کار امور بین‌الملل سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: گروه کار امور بین‌الملل سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
آتش بس در غزه
علی قره جه لو: آتش بس غزه، ظاهرا بر اساس طرح ۲۰ ماده ای صلح ترامپ تحقق پیدا کرد، ولی، شکست اسرائیل چه در میدان جنگ و چه در صحنه...
۶ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: علی قره جه لو
نویسنده: علی قره جه لو
واکنش ایران، چین و روسیه به بازگشت آمریکا به پایگاه هوایی بگرام!
فاطمه امان: جغرافیای بگرام به تنهایی توضیح می‌دهد که چرا اهمیت دارد. این پایگاه حدود ۱۰۰۰ مایل از تهران، تنها ۴۰۰ مایل از استان ناآرام سین کیانگ چین و کمتر...
۶ آبان, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: فاطمه امان
نویسنده: فاطمه امان

اتوپی سعادت و لذت، فردی یا جمعی؟

فلسفه اپیکور را می توان فلسفه سعادت و خوشبختی فردگرایانه نامید، چون به نظر او فقط در حالت لذت می توان احساس سعادت نمود. اپیکور ادامه دهنده ماتریالیسم و اتم گرایی دمکریت، فیلسوف یونانی پیش از خود بود. گرچه او علوم منطق و فیزیک را به زیر سلطه علم اخلاق درآورد. او می گفت بالاترین هدف انسان، زندگی رضایتبخش و شاد است و بر اثر آرامش و رها از ترس مذهبی و ترس از مرگ، انسان احساس خوشبختی می کند.

اپیکور (۲۷۰-۳۴۱ پیش از میلاد Epikur)، فیلسوف یونانی میان سالهای ۲۷۱-۳۴۱ پیش از میلاد زندگی نمود. فلسفه اخلاقی او حدود پنج قرن یعنی تا دو قرن بعد از میلاد مورد توجه اهل نظربود، ولی با آمدن مسیحیت از قرن سوم میلادی به بعد، در غرب تابو و ممنوع گردید و در قرن ۱۷ میلادی با آمدن دوره باروک، فلسفه او مجددا میان روشنفکران هوادارانی یافت. او در سال ۳۰۶ پیش از میلاد در شهر آتن مدرسه “فیلسوفان باغی” را بنا نهاد.

فلسفه اپیکور را می توان فلسفه سعادت و خوشبختی فردگرایانه نامید، چون به نظر او فقط در حالت لذت می توان احساس سعادت نمود. اپیکور ادامه دهنده ماتریالیسم و اتم گرایی دمکریت، فیلسوف یونانی پیش از خود بود. گرچه او علوم منطق و فیزیک را به زیر سلطه علم اخلاق درآورد. او می گفت بالاترین هدف انسان، زندگی رضایتبخش و شاد است و بر اثر آرامش و رها از ترس مذهبی و ترس از مرگ، انسان احساس خوشبختی می کند.

تئوری شناخت اپیکور یک نظریه عینی و تصویری ماتریالیستی است. امروزه اشاره می شود که روسو کتاب “قرارداد اجتماعی” خود را با الهام از نظرات اپیکور نوشت و مارکس پایاننامه دکترای خود یعنی “اختلاف میان فلسفه طبیعی دمکریت و اپیکور” را به او اختصاص داد. شعار فلسفه اپیکور نیل به اموری مانند لذت، رفاقت، آرامش و شادی بود، گرچه فلسفه اش اخلاقی است. در نظر او هدف فلسفه سعادت فرد است چون فلسفه داروی درمان روح و روان است و انسان ایده آل، انسان آگاه و عالم است و فلسفه باید بتواند از شک و یأس و اغتشاش فکری، که موجب درد و رنج و غم می شوند، جلوگیری کند. فلسفه باید نقش مددکار اجتماعی را به عهده بگیرد.

فلسفه لذت، بشاشیت و زیبایی اپیکور عکس العملی بود در مقابل درونگرایی و عرفانی شدن فرهنگ آن زمان. فلسفه وی مخالف نیروهای مافوق طبیعی، آن جهانی و خدایان کینه خو، انتقام گیر و تنبیه کننده بود. در زمان اپیکور بجای بحث شناخت جهان، به وضعیت آزادی، آینده و زندگی روزمره انسان اهمیت داده شد. فلسفه او شامل نظرات و نکاتی بود پیرامون منطق، اخلاق، طبیعت و اصول شناخت. تمرکز بحث های وی بجای شناخت نظری و فلسفه گری، بررسی وضعیت انسان در جامعه بود. او بجای اتحاد در حزب و سازمان، محافل دوستی و رفاقت را توصیه می کرد، چون در نظر او طبیعت، انسان را برای دوستی، رفاقت و همیاری به وجود آورده است.

از نظر اپیکور آرامش و رضایت واقعی زمانی بوجود می آیند که انسان خود را از نیازهای غیرلازم و غلط رها کند؛ چون کوشش برای رسیدن به خواسته ها، ثروت، قدرت، شهرت و پدیده های ظاهری انسان را به اضطراب می اندازد. اپیکور اصطلاح جسم و روح و روان را گویا پیش از ادیان ابراهیمی بکار برد. به نظر او گرسنگی و تشنگی و سرما و گرما موجب رنجهای جسمی، ترس و وحشت و خفقان باعث رنجهای روحی می شوند.

زنون و رواقیان آن زمان، که خویشاوندان فکری مسیحیت اند، در رابطه با افکار اپیکور می گفتند بجای خوشبختی بدون مسئولیت، باید به مسئولیت بدون خوشبختی اهمیت داد. بعضی از مفسران نظرات اپیکور مدعی اند که لذت واقعی، لذت فکری، روشنفکری، روحی و فلسفی است و ازجمله وظایف دولت آن است که آرامش فکری و روانی را در جامعه تضمین کند و مزاحم ها و مزاحمت ها را کنار بزند. انسان باید خود را از زندان سیاست بازی و سودجویی مادی رها کند و به تفکر و فلسفه بپردازد. انسان تا جایی آزاد است که قانون را زیر پا نگذارد. بدون عقلگرایی، لذت و سعادت غیرممکن است.

اپیکور آن زمان حتی زنان و برده ها را هم به جلسات درسی خود دعوت می نمود و می گفت فقط با دوستان و رفقا و در محفل همفکران و در یک فضای آزاد و دوستانه، انسان به آرامش می رسد. از جمله آثار او “در باره طبیعت”، “چنین گفت اپیکور” و نامه های رمانتیک عشقی به کنیزان جلسات فرهنگی اند.

 

                                                               falsaf@web.de

تاریخ انتشار : ۱۵ بهمن, ۱۳۹۵ ۹:۲۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

فلسطین و وجدان بشریت، فراموش نمی‌کنند؛ صلح را فریاد می‌زنند!

می‌توان و باید در شادمانی مردم فلسطین و صلح‌خواهان واقعی در جهان به خاطر احتمال پایان نسل‌کشی تمام عیار در غزه شریک بود و در عین حال، هر گونه توهم در بارۀ نیات مبتکران طرح جدید را زدود. می‌توان و باید طرح ترامپ را به زانو درآمدن بزرگترین ماشین آدم‌کشی تاریخ بشر در برابر مردم مقاوم غزه دانست.

ادامه »

در حسرت عطر و بوی کتاب تازه؛ روایت نابرابری آموزشی در ایران

روند طبقاتی شدن آموزش در هماهنگی با سیاست‌های خصوصی‌سازی بانک جهانی پیش می‌رود. نابرابری آشکار در زمینۀ آموزش، تنها امروزِ زحمتکشان و محرومان را تباه نمی‌کند؛ بلکه آیندۀ جامعه را از نیروهای مؤثر و مفید محروم م خواهد کرد.

مطالعه »

پیمان ابراهیم؛ از نمایش صلح تا استمرار بحران

شهناز قراگزلو: هیچ بخش الزام‌آوری در متن پیمان ابراهیم وجود ندارد که تشکیل کشور مستقل فلسطین را تضمین کند. به همین دلیل، این پیمان بیش از آن‌که زمینه‌ساز صلحی پایدار باشد، به ابزاری برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل بدون حل مسئله‌ی فلسطین تبدیل شد. صلح پایدار در خاورمیانه تنها زمانی ممکن است که بر پایه‌ی به‌رسمیت شناختن دو دولت مستقل و برابر حقوق میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بنا شود

مطالعه »

هیچ انقلابی از تلویزیون پخش نخواهد شد!

گودرز اقتداری: اکنون رییس جمهور ترامپ با حمایت اخلاقی که کمیته نروژی صلح نوبل به رهبر جدید اپوزیسیون ونزوئلا هدیه کرد، نیروی دریایی ایالات متحده را به دریای کارائیب گسیل داشته و حلقه محاصره نظامی حول تنها کشور نفت‌خیز منطقه را تنگ کرده است. در جهان یک قطبی قاره آمریکا نیروهای نظامی ایالات متحده بدنبال پا پس کشیدن اتحاد جماهیر شوروی از کوبا در ۱۹۶۳ هفت دهه است که رقیبی ندارند.

مطالعه »
پادکست هفتگی
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

مارکسیسم و رؤیای رهایی انسان؛ از نقد سرمایه ‌داری تا دموکراتیزاسیون کامل جامعه

نگاهی راهبردی به انتخابات پیش‌روی هلند؛ در دفاع از عدالت و همبستگی اجتماعی

گسترش کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» در نود و دومین هفته

سقوط ۲۶۱ درصدی دستمزد کارگران در کمتر از ده سال

پیروزی کاندیدای سوسیالیست در ایرلند: فرصتی برای بازاندیشی چپ اروپا

آتش بس در غزه