قرار است روز ۳۰ ژانویه در عراق انتخابات پارلمان موقت این کشور برگزار شود. همچنانکه میدانیم بعد از سقوط صدام حسین، یکنوع خلا قدرت در این کشور ایجاد شده و انتخابات مذکور به ظاهر گامی است در جهت ایجاد یک ستروکتور قدرت دولتی در این کشور و سپردن امور به دست خود عراقیها.
اما در حالی که فاصله چندانی با روز انتخابات نداریم، صحنه سیاسی عراق با تنشها و بحرانهای عمیقی روبروست، بطوری که هم در سطح منطقه و هم در خود عراق بسیاری را به این ایده رهنمون شده که برگزاری انتخابات کاری غیر عملی است، و در نتیجه خواهان لغو آن شده‌اند.
مهمترین عامل این امر را کماکان همگی وضعیت امنیتی کشور میدانند. همچنانکه شاهد هستیم جنگ و عملیات مسلحانه در این روزها رشد و اعتلای بیشتری از خود نشان داده، بطوری که هر روز اخبار و گزارشات زیادی در مورد عملیات مسلحانه مقاومت و ترور در سطح رسانه‌ها پخش میشود. کار به جایی رسیده است که آمریکا در صدد بررسی مجدد استراتژی نظامی خود در عراق برآمده، و در این راستا یک ژنرال بازنشسته ارتش خود را به این کشور اعزام نموده است. که همین خود به معنای عدم بازدهی و کارایی استراتژی موجود و مشکلات جدی آن است. ازطرف دیگر دولت موقت عراق با رو کردن اسناد و مدارکی دال بر دست داشتن ایران و سوریه در انفجارات این کشور، میخواهد اینطور نشان دهد که جنگ در عراق تنها و تنها علت و عامل خارجی دارد و بار دیگر خود را از این واقعییت برهانند که حضور آمریکا در این کشور به یک مقاومت قوی فرا روئیده است و در کنار آن راه را بیشتر بر روی فعالیت گروههای تروریستی فعال منطقه گشوده است.
واقعیت این است که عملیات مسلحانه آمریکا در فلوجه و آواره کردن صدها هزار تن از مردم این شهر به عیان پتانسیل عملیات مسلحانه بر ضد آمریکا و متحدین وی در عراق را بالا برده، و از این رهگذر فاکتور جدیدی به وضعیت موجود اضافه کرده است.
همچنانکه میدانیم بیش از ۶۰ درصد جمعیت عراق را شیعیان تشکیل میدهند. در صحنه سیاسی کنونی عراق، آنها بیشتر از دیگران میل به اجرا و شرکت در انتخابات را دارند، و اخیرا عبدالعزیز حکیم سردسته لیست ائتلاف عراقی و رهبر قدرتمندترین حزب شیعی یعنی الدعوه ، سعی در تشویق سنیها به شرکت در انتخابات را کرده است. او حتی خواسته که برای سنیها در پارلمان موقت عراق جا پیش بینی شود، تا بدین وسیله حضور آنان تضمین شده و بدین وسیله شرایط اجرای انتخابات تضمین شود.
کردها نیز با ارائه یک لیست مشترک که متشکل از احزاب جورواجور و اقلیتهای قومی داخل کردستان است، به استقبال از انتخابات رفته‌اند. هر چند که رغبت چندانی به اجرای آن ندارند، زیرا به گمان آنها هنوز مسئله کرکوک لاینحل باقی مانده است، و اصل ۵۸ که رژیم موقت مقید به اجرای آن بود، تا کنون به اجرا درنیامده و در نتیجه مشکلات اتنیکی کماکان در آن منطقه به قوت خود باقی است. کردها همچنین معتقدند که کمیسیونهائی که در سطح کشور برای انتخابات تشکیل شده‌اند، بیشتر متشکل از کهنه بعثیها و عربها هستند، و در مناطق کردنشین بدون توجه به تسلط و قدرت کردها دست به ساختن شبکه‌های داخلی جهت سرپرستی انتخابات زده‌اند. چنین فضایی در داخل کردستان به فعالیت بیشتر آن گروهها، افراد و تشکلاتی انجامیده که اعتقاد دارند کردها نباید در انتخابات شرکت کرده، و بر عکس باید در جهت تشکیل دولت مستقل خود گام بردارند.
اما فراتر از هر چیز، بسیاری حتی خود آمریکاییها معتقدند که برگزاری انتخابات به معنای شروعی برای کاهش عملیات مسلحانه در عراق نیست و برعکس شاید شاهد گسترش آن و از طرف دیگر شاهد عمیقتر شدن اختلافات و تناقضات قومی و مذهبی شویم. اما سوال این است که اگر چنین است چرا آمریکاییها این همه در اجرای انتخابات اصرار دارد؟ میتوان پاسخ داد که بهر حال آمریکا در شرایط فشارهای بین المللی و داخلی در عراق، احتیاج به فیگور یک دولت محلی و عراقی دارد تا خود را از تیررس مستقیم شرایط نابهنجار عراق برهاند و خود را به بازیکن پشت صحنه تبدیل کند. اما در شرایطی که عملیات مسلحانه افزایش یافته، عناصر شورشی به داخل ساختار نظامی عراق نفوذ کرده و قدرت تخریبی آنان نیز افزایش یافته، آیا آمریکا میتواند چنین اطمینان خود را روی عراقی ها گذاشته و خود به یک بازیگر پشت صحنه تبدیل شود؟
بیگمان صحنه سیاسی عراق در آینده نیز شاهد جنگ و خشونتهای بیشتر خواهد بود، جنگ و خشونتهای که آینده را تیره ترساخته و مشکلات بیشتری را بر روی دوش این ملت زجر کشیده بار خواهد کرد. زیرا علاوه بر فاجعه دخالت خارجی، با توجه به سنت بسیار ضعیف دمکراسی در این کشور، ساختن آنچنان تناسبی ازتوازن نیروها در هرم قدرت کار بسیار دشواری به نظر میرسد. تناسبی که هر لحظه تنشی سخت در کمین آن نشسته است، و افتراقات آن بر اتحادهایش می چربد.
اما در حالی که فاصله چندانی با روز انتخابات نداریم، صحنه سیاسی عراق با تنشها و بحرانهای عمیقی روبروست، بطوری که هم در سطح منطقه و هم در خود عراق بسیاری را به این ایده رهنمون شده که برگزاری انتخابات کاری غیر عملی است، و در نتیجه خواهان لغو آن شده‌اند.
مهمترین عامل این امر را کماکان همگی وضعیت امنیتی کشور میدانند. همچنانکه شاهد هستیم جنگ و عملیات مسلحانه در این روزها رشد و اعتلای بیشتری از خود نشان داده، بطوری که هر روز اخبار و گزارشات زیادی در مورد عملیات مسلحانه مقاومت و ترور در سطح رسانه‌ها پخش میشود. کار به جایی رسیده است که آمریکا در صدد بررسی مجدد استراتژی نظامی خود در عراق برآمده، و در این راستا یک ژنرال بازنشسته ارتش خود را به این کشور اعزام نموده است. که همین خود به معنای عدم بازدهی و کارایی استراتژی موجود و مشکلات جدی آن است. ازطرف دیگر دولت موقت عراق با رو کردن اسناد و مدارکی دال بر دست داشتن ایران و سوریه در انفجارات این کشور، میخواهد اینطور نشان دهد که جنگ در عراق تنها و تنها علت و عامل خارجی دارد و بار دیگر خود را از این واقعییت برهانند که حضور آمریکا در این کشور به یک مقاومت قوی فرا روئیده است و در کنار آن راه را بیشتر بر روی فعالیت گروههای تروریستی فعال منطقه گشوده است.
واقعیت این است که عملیات مسلحانه آمریکا در فلوجه و آواره کردن صدها هزار تن از مردم این شهر به عیان پتانسیل عملیات مسلحانه بر ضد آمریکا و متحدین وی در عراق را بالا برده، و از این رهگذر فاکتور جدیدی به وضعیت موجود اضافه کرده است.
همچنانکه میدانیم بیش از ۶۰ درصد جمعیت عراق را شیعیان تشکیل میدهند. در صحنه سیاسی کنونی عراق، آنها بیشتر از دیگران میل به اجرا و شرکت در انتخابات را دارند، و اخیرا عبدالعزیز حکیم سردسته لیست ائتلاف عراقی و رهبر قدرتمندترین حزب شیعی یعنی الدعوه ، سعی در تشویق سنیها به شرکت در انتخابات را کرده است. او حتی خواسته که برای سنیها در پارلمان موقت عراق جا پیش بینی شود، تا بدین وسیله حضور آنان تضمین شده و بدین وسیله شرایط اجرای انتخابات تضمین شود.
کردها نیز با ارائه یک لیست مشترک که متشکل از احزاب جورواجور و اقلیتهای قومی داخل کردستان است، به استقبال از انتخابات رفته‌اند. هر چند که رغبت چندانی به اجرای آن ندارند، زیرا به گمان آنها هنوز مسئله کرکوک لاینحل باقی مانده است، و اصل ۵۸ که رژیم موقت مقید به اجرای آن بود، تا کنون به اجرا درنیامده و در نتیجه مشکلات اتنیکی کماکان در آن منطقه به قوت خود باقی است. کردها همچنین معتقدند که کمیسیونهائی که در سطح کشور برای انتخابات تشکیل شده‌اند، بیشتر متشکل از کهنه بعثیها و عربها هستند، و در مناطق کردنشین بدون توجه به تسلط و قدرت کردها دست به ساختن شبکه‌های داخلی جهت سرپرستی انتخابات زده‌اند. چنین فضایی در داخل کردستان به فعالیت بیشتر آن گروهها، افراد و تشکلاتی انجامیده که اعتقاد دارند کردها نباید در انتخابات شرکت کرده، و بر عکس باید در جهت تشکیل دولت مستقل خود گام بردارند.
اما فراتر از هر چیز، بسیاری حتی خود آمریکاییها معتقدند که برگزاری انتخابات به معنای شروعی برای کاهش عملیات مسلحانه در عراق نیست و برعکس شاید شاهد گسترش آن و از طرف دیگر شاهد عمیقتر شدن اختلافات و تناقضات قومی و مذهبی شویم. اما سوال این است که اگر چنین است چرا آمریکاییها این همه در اجرای انتخابات اصرار دارد؟ میتوان پاسخ داد که بهر حال آمریکا در شرایط فشارهای بین المللی و داخلی در عراق، احتیاج به فیگور یک دولت محلی و عراقی دارد تا خود را از تیررس مستقیم شرایط نابهنجار عراق برهاند و خود را به بازیکن پشت صحنه تبدیل کند. اما در شرایطی که عملیات مسلحانه افزایش یافته، عناصر شورشی به داخل ساختار نظامی عراق نفوذ کرده و قدرت تخریبی آنان نیز افزایش یافته، آیا آمریکا میتواند چنین اطمینان خود را روی عراقی ها گذاشته و خود به یک بازیگر پشت صحنه تبدیل شود؟
بیگمان صحنه سیاسی عراق در آینده نیز شاهد جنگ و خشونتهای بیشتر خواهد بود، جنگ و خشونتهای که آینده را تیره ترساخته و مشکلات بیشتری را بر روی دوش این ملت زجر کشیده بار خواهد کرد. زیرا علاوه بر فاجعه دخالت خارجی، با توجه به سنت بسیار ضعیف دمکراسی در این کشور، ساختن آنچنان تناسبی ازتوازن نیروها در هرم قدرت کار بسیار دشواری به نظر میرسد. تناسبی که هر لحظه تنشی سخت در کمین آن نشسته است، و افتراقات آن بر اتحادهایش می چربد.
