جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۴۶

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۴۶

انتخابات ریاست جمهوری و شکافهای درون جناح محافظه کار

فعال شدن شکاف دولت ـ ملت و بحران مشروعيت جمهوری اسلامی و ديگر بحرانهای اجتماعی از يکسو و از سوی ديگر تشديد فشارهای بين المللی موجب شده است که شکافهای موجود در ساخت قدرت عمق يابد و هر چه بيشتر فعال شود، بگونه ای که محافظه کاران قادر نشده اند روی کانديدای واحد توافق کنند.

با وجود اینکه فرصت چندانی برای زمان اعلام کاندیداهای ریاست جمهوری باقی نمانده، جناح محافظه کار قادر نشده است کاندیدای خود را برگزیند. اختلافات و کشاکشها آنچنان در درون جناح حاکم دامن گسترده است که تلاش های سران آن برای ایجاد هماهنگی به سرانجام نمی رسد و به پراکندگی بیشتر می انجامد. “شورای هماهنگی نیروهای انقلاب” که از ماهها قبل بدین منظور تشکیل شده و در آن نمایندگان دستجات مختلف جناح محافظه کار حضور دارند، قادر نشده است که بین آنها هماهنگی بوجود آورد. آنزمان که این “شورا” بعد از ماهها تلاش، علی لاریجانی را برگزید، با موج مخالفت دیگر کانیداها و تشکل هایى همچون آبادگران و جمعیت ایثارگران روبرو گردید، بگونه ای که هیچیک از اعضای شورای هماهنگی شجاعت آن را نیافتند که خبر نامزد نهائی را اعلام کنند. 
بدنبال آن کاندیداهائی که در “شورای هماهنگی” مطرح بودند، بتدریج از آن فاصله گرفتند و به فعالیت مستقل پرداختند. 
در این بین غلامعلى حدادعادل رئیس مجلس هفتم جهت ایجاد تفاهم در بین کاندیداهاى محافظه کار وارد میدان شد و از آنها دعوت نمود در دفترش حضور رسانند تا:” با ریش سفیدى و استفاده از دوستى هاى دیرینه با نامزدها، یک کاندیداى واحد براى انتخابات برگزیند” ( روزنامه شرق ). او در مصاحبه با خبرگزارى فارس میگوید: “من علاقه اى به تکثر و تعدد در میان نامزدهاى انتخاباتى اصولگرایان ندارم.” اما تلاشهای او هم تا کنون به نتیجه نرسیده است. 
ناتوانی جناح محافظه کار در انتخاب کاندیدای واحد به اوج رسیده است. جناح محافظه کار در تمام دوره های انتخاباتی این چنین سرگشته و ناتوان از اعلام کاندیدای واحد نبود. در حالیکه این بار محافظه کاران نه در بازی با رقیب اصلاح طلب، بلکه در میدان بدون رقیب قرار دارند. و بالفرض اگر نظرسنجی ها نشان دهد که کاندیدای اصلاح طلبان حکومتی از رای بالا برخوردار است، چماق شورای نگهبان بر سر او فرود آمده و او رد صلاحیت خواهد شد. 
محافظه کاران با وجود اینکه سالها است در موقعیت برتر در ساخت سیاسی قرار دارند، ولی نتوانسته اند بر قوه مجریه چنگ بیاندازد. آنها تا چند قدمی قبضه قوه مجریه پیش رفته اند، ولی ناکام برگشته اند. در سال ۷۶ همه شواهد دال بر دستیابی آنها به مقام ریاست جمهوری اسلامی بود، اما ناطق نوری از خاتمی شکست خورد و پروسه یکدست کردن حکومت هشت سال عقب افتاد. اکنون که بعد از هشت سال مجددا محافظه کاران در صدد تکمیل چرخه قدرت برآمده اند، با موانع جدیدی روبرو گشته اند:
ـ موانع درونی . نبود کاندیدای “اصلح” در میان محافظه کاران از یکسو و از سوی دیگر تعدد کاندیداهای “صالح” که به دستجات متعدد محافظه کاران تعلق دارند و حاضر نیستند بنفع دیگری کنار بروند. تعدد کاندیداها زهر مهلکی برای محافظه کاران است چرا که آرای ده تا بیست درصدی آنها با وجود کاندیداهای متعدد خواهد شکست و رای ها بین کاندیداهای مختلف پخش خواهد شد و کاندیدای پیروز با رای قلیل در مقام ریاست جمهوری اسلامی قرار خواهد گرفت. 
ـ کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی. کانداتوری او در انتخابات میتواند تمام رشته های محافظه کاران را پنبه کند. باین دلیل که حضور او در انتخابات، محافظه کاران را دو شقه نموده و به کشاکشهای آنها خواهد افزود. بخشی به حمایت از او برخواهند خواست و بخش دیگر به مخالفت. هاشمی در بین کاندیداها از موقعیت برتری برخوردار است و احتمال پیروزی آن بر کاندیداهای محافظه کاران بالا است. 

شکافهای درون جناح حاکم
انتخابات موقعیت مناسبی است تا آنچه در درون محافظه کاران جاری است و گاه از چشمها پوشیده میماند، آشکار شود و همگان بر آن آگاهی یابند. آنچه در جریان انتخابات به عجز و ناتوانی محافظه کاران و کشاکش در درون آن منجر شده است، براثر فعال شدن سه شکاف زیر است:
ـ جناح محافظه کار یکدست نیست و از دو جریان تشکیل شده است. جریان بنیادگرا و محافظه کار سنتی. این دو جریان در دوره اصلاحات حکومتی در یک صف قرار داشتند. بنیادگرایان توانستند بر شورای شهر تهران چنگ بیاندازند و در مجلس شورا در موقعیت برتر قرار گیرند. در دو انتخابات قبلی محافظه کاران سنتی تضعیف شدند. آنها در این دوره مصمم شده اند که مقام ریاست جمهوری را به بنیادگرایان نسپارند. از چند ماه قبل این تقابل در رابطه با کاندیداها نمود آشکار یافته است.
ـ تضعیف محافظه کاران سنتی، در حقیقت تضعیف موقعیت روحانیت و بازار در ساخت قدرت است و تقویت بنیادگرایان، تقویت موقعیت سپاه پاسداران و تمرکز هر چه بیشتر قدرت در دست ولی فقیه. بخشی از روحانیون و نهادهای سنتی از جمله جمعیت موتلفه نگران از قدرت گیری نیروهای نظامی و تمرکز قدرت گیری در دست ولی فقیه هستند. بهمین خاطر آنها بدنبال کاندیدائی میگردند که وزنه ای در مقابل ولی فقیه بحساب آید، در مقابل او بایستد و موقعیت روحانیت را در ساخت قدرت تحکیم بخشد. تنها رفسنجانی در جمهوری اسلامی از چنین موقعیتی برخوردار است.
ـ در جمهوری اسلامی گروهها، دستجات و باندهای مختلفی وجود دارد که لزوما نمیتوان آنها را در چارچوب جناحها تبیین کرد. حتی در درون جناحها هم چنین پدیده ای مشاهده میشود. آنها در پی منافع اقتصادی یا تقویت موقعیت باند خود در قدرت هستند. آنها هم در این دوره وارد میدان انتخابات شده اند.

شکاف دولت ـ ملت و شکافهای درون جناح حاکم
فعال شدن شکاف دولت ـ ملت و بحران مشروعیت جمهوری اسلامی و دیگر بحرانهای اجتماعی از یکسو و از سوی دیگر تشدید فشارهای بین المللی موجب شده است که شکافهای موجود در ساخت قدرت عمق یابد و هر چه بیشتر فعال شود، بگونه ای که محافظه کاران قادر نشده اند روی کاندیدای واحد توافق کنند.
این احتمال وجود دارد که یا با کاندیداتوری رفسنجانی صحنه انتخابات تغییر پیدا کند و برخی از کانیداهای محافظه کاران بنفع او کنار بروند و بقیه در برابر او صف آرائی نمایند و یا اینکه ولی فقیه وارد میدان شود و جناحها و دستجات مختلف محافظه کار را برای توافق روی کاندیدای واحد تحت فشار بگذارد. ولی آنچه مسلم است انتخابات گسست در صفوف محافظه کاران را به آشکارترین وجه نمایان نموده است. 
تا انتخابات مجلس شورا گرایشها و دستجات درون محافظه کاران در یک صف و در تقابل با اصلاح طلبان حکومتی قرار داشتند. اما با حذف اصلاح طلبان از قدرت، شکاف بین آنها سرباز نمود. متحدین دیروز به رقیبان امروز تبدیل شدند. بنیادگرایان در موضع تهاجمی قرار گرفتند و نیروی خود را برای تکمیل حلقه قدرت متمرکز نمودند و محافظه کاران سنتی در موضع تدافعی. کوشش محافظه کاران سنتی بر این است که بیش از این عقب ننشینند و مراکز قدرت را به بنیادگرایان تقدیم نکنند.
اکنون شکاف در جناح حاکم و در بالاترین سطوح قدرت در جمهوری اسلامی شکل گرفته است. شکاف در مراکز اصلی قدرت با گسترش حرکات اعتراضی در سطح جامعه و با تشدید فشارهای بین المللی میتواند عمق بیشتری یابد و جمهوری اسلامی را تضعیف و نهایتا به فلج بکشاند. ماههای آتی نشان خواهد داد که جمهوری اسلامی تا چه میزان قادر خواهد شد که جلوی گسترش و تعمیق شکاف را بگیرد و یا اینکه انتخابات ریاست جمهوری خود گسست را و جمهوری اسلامی را بسوی سراشیبی سوق خواهد داد.

تاریخ انتشار : ۲۳ اسفند, ۱۳۸۳ ۲:۳۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!