امروز، دوشنبه ۲۷ اوت، دادگاه یا دیوان بینالمللی دادگستری (دادگاه لاهه) کار خود را برای رسیدگی به شکایت دولت ایران از دولت آمریکا، بابت وضع مجدد تحریمها علیه ایران، آغاز کرد. جمهوری اسلامی ایران خواهان لغو تحریمهای آمریکا شده است، که با خروج این کشور از برجام علیه ایران وضع شده و خواهند شد. کار امروز دادگاه، استماع دلایل وکلای دولت ایران در دفاع از شکایت ایران بود. فردا وکلای امریکا دلایل خود را دربارۀ عدم صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به شکایت اقامه خواهند کرد. چهارشنبه و پنجشنبه صرف ارائۀ توضیحات تکمیلی طرفین خواهد شد و سپس دادگاه ظرف یک ماه رأی خود را صادر خواهد کرد.
پیشتر از این دادگاه از امریکا خواسته است که حکم آن را بپذیرد. این نشانۀ روشنی از آن است که احتمال رأی دادگاه به نفع دولت امریکا، یعنی رأی به عدم صلاحیت خود، بسیار اندک است. البته رد ادعای امریکا دایر بر عدم صلاحیت دادگاه، به خودی خود به معنای تأئید شکایت ایران نیست، با این حال منتفی هم نیست که دادگاه علیه تحریمهای امریکا نیز رأی دهد. روشن است که در این صورت جمهوری اسلامی در مسیر ویرانگر و پرخطری که اکنون طی می کند، جری تر خواهد شد. با این حال امیدوار باشیم دادگاه علیه تحریمهای امریکا رأی دهد. بدون تردید دولت امریکا وقعی به چنین رأئی نخواهد گذاشت. اما رأی معتبرترین مرجع حقوقی بین المللی وابسته به سازمان ملل برای رسیدگی به منازعات بین دولتها، علیه ترامپ قطعاً وزنۀ مثبتی در مبارزه با ترامپ، در راه ویرانگرتر و پرخطرتری است که او طی می کند.
عبرت آور اما، اولاً دلایل وکلای دولت ایران در دفاع از شکایت اند، و دیگری مبنائی که شکایت بر آن استوار شده است. چکیدۀ دلایل مورد نظر، دریک جمله، همانا لطماتی است که تحریمهای امریکا به اقتصاد ایران وارد خواهند آورد و مبنای شکایت، “عهدنامۀ مودت” بین ایران و امریکا: عهدنامه ای که در سال ۱۳۳۴، به دنبال کودتای امریکا-انگلیس علیه دولت مصدق، بین دولتهای ایران و امریکا عقد شد و هدف آن تأمین حمایتهای دولت امریکا از شاه بود.