کوبانی در چه وضعیتی قرار دارد و خواست رزمندگان کرد از جامعه بین المللی و دولت ترکیه چیست؟
هم چنان نبرد تن به تن در خیابان ها و کوچه های کوبانی بین رزمندگان کرد و نیروهای داعش جریان دارد. داعش از یک هفته پیش توانسته است حصار مقاومت کوبانی را بشکند و به شهر کوبانی وارد شود. اخبار دریافتی حاکی از تصرف ۴٠ درصد شهر توسط داعش و سقوط پایگاه اصلی کردها در مرکز شهر است. مهمات رزمندگان کرد در کوبانی روبه پایان است. در حالی که داعش نیروهای تازه نفسی را وارد میدان جنگ کرده است. رزمندگان کرد نیازمند کمک هستند. خواست آن ها فرستادن سربازان ترکیه به کوبانی نیست، بلکه باز کردن مرز ترکیه برای انتقال تسلیحات نظامی و پیوستن داوطلبین به صفوف مدافعین شهر کوبانی است. صالح مسلم از رهبران حزب اتحادیه دمکراتیک کردهای سوریه چندین بار چنین درخواستی را کرده است. ولی درخواست او از جانب دولت ترکیه بی پاسخ گذاشته شده است.
ترکیه در چند سال گذشته سرمایه گذاری سنگینی روی سرنگونی دولت بشار اسد در سوریه کرده و هزینه زیادی برای آن پرداخته کرده است. به همین خاطر دولت اردوغان موضوع دفاع از کوبانی را با سرنگونی رژیم اسد پیوند زده و در مقابل وارد شدن به مخاطره رویارویی با داعش، از آمریکا علیه اسد می خواهد امتیاز بگیرد.
کوبانی از سه طرف توسط داعش محاصره شده است. تنها امکان کمک رسانی از طریق مرز ترکیه است. از این رو نقش دولت ترکیه در حال حاضر تعیین کننده است. بدون کمک دولت ترکیه نمی توان کوبانی را نجات داد. دولت ترکیه در گذشته بدون شرط به داعش کمک می کرد، فرماندهان زخمی داعش را در بیمارستان های خود بستری و به نیروهای جهادی امکان گذر از مرز ترکیه و پیوستن به داعش را فراهم می نمود. اما امروز نه تنها از کمک به کوبانی ها اجتناب می کند، بلکه تظاهرات کردها در شهرهای ترکیه را به گلوله می بندد.
در چند روز گذشته در خواست از دولت ترکیه از جانب نیروهای صلح دوست جهان برای رفع موانع کمک رسانی به رزمندگان کرد افزایش یافته است. اما دولت ترکیه به درخواست ها پاسخ مثبت نمی دهد. این احتمال وجود دارد که در صورت سقوط کوبانی، فاجعه انسانی رخ دهد. داعش نیروی مرگ آفرین است و از کشتار بی رحمانه مردم واهمه ندارد. نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه اعلام کرده است که ۵۰۰ تا ۷۰۰ نفر در کوبانی در خطر جانی قرار دارند که بیشترشان سالخورده‌اند. بین ۱۰ تا ۱۳ هزار نفر هم پشت مرزهای ترکیه منتظر عبور هستند. باید به دولت ترکیه فشار آورد تا به نیروهای مردمی امکان مشارکت در جنگ علیه داعش را فراهم سازد و راه را برای رساندن تسلیحات نظامی به دست رزمندگان کرد باز کند.
تداوم سیاست های کنونی دولت ترکیه در مورد کوبانی می تواند به پایان یافتن مذاکرات صلح بین دولت و “پ ک ک” بیانجامد. دولت ترکیه نمی خواهد روند صلح با “پ‌ک‌ک” را که سال‌ها طول کشیده و یکی از دستاوردهای اردوغان محسوب می‌شود، به راحتی متوقف کند. اگر “پ‌ک‌ک” و ترکیه دوباره وارد جنگ شوند، ژنرال‌های ترکیه، قدرت بیشتری پیدا خواهند کرد و خطر کودتای نظامی افزایش خواهد یافت. در چند سال اخیر، اردوغان برای بیرون راندن نظامیان از قدرت، تلاش زیادی کرده و امروز نمی خواهد دوباره پای آن ها به عرصه سیاست باز شود.
جمهوری اسلامی چه سیاستی در مورد کوبانی اتخاذ کرده است؟
جمهوری اسلامی هم همانند سایر دولت ها نظاره گر کشتار مردم کوبانی به دست نیروهای داعش است. جمهوری اسلامی به جای کمک به مردم کوبانی به دولت ترکیه هشدار می دهد که نیروهای نظامی خود را وارد خاک سوریه نکند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرده است که اگر دمشق بخواهد برای ارائه کمک عملی به دولت سوریه برای دفاع از جمعیت شهر کوبانی، آماده است. در حالی که دولت سوریه دست روی دست گذاشته و شاهد کشتار شهروندان سوری توسط داعش است.
علیرغم نظاره گری رژیم ایران، نیروهای صلح دوست در شهرهای مختلف ایران (تهران، تبریز، سنندج، مهاباد، بوکان، مریوان، سردشت، کامیاران، …) در خیابان ها راه افتاده و حمایت خود را از مردم کوبانی اعلام کرده اند. در جریان این راهپیمایی ها، نیروهای امنیتی و اطلاعاتی حکومت ایران، شماری از فعالان کردی را بازداشت کرده اند. سازمان های اپوزیسیون، فعالین سیاسی و مدنی و دانشجویان نیز با انتشار اعلامیه و با دست زدن به اعتصاب غذا با مدافعین شهر کوبانی اعلام همبستگی کرده اند.
چرا جمهوری دو سیاست متفاوت نسبت به اقلیم کردستان عراق و کوبانی در پیش گرفته است؟
جمهوری اسلامی متحد استراتژیک دولت اسد است و می خواهد به هر قیمتی شده، دولت مستبد اسد را سراپا نگهدارد و بدون اجازه آن نمی خواهد به کمک کوبانی بشتابد. جمهوری اسلامی تداوم حیات حکومت مستقل در کردستان سوریه را به سود خود نمی بیند. در حالی که در اقلیم کردستان عراق می خواهد بر نفوذ خود بیفزاید. عراق و کردستان عراق جزو منطقه نفوذ رژیم ایران است در حالی که کردستان سوریه جزو منطقه نفوذ رژیم ایران به حساب نمی آید.
چه تغییری در موقعیت رژیم ایران و دولت ترکیه در اقلیم کردستان عراق به وجود آمده است؟
موقعیت و نفوذ ترکیه و جمهوری اسلامی در اقلیم کردستات عراق در ماه های اخیر تغییر کرده است. دولت اردوغان در ماه های گذشته داعش را تقویت کرده و امروز هم نظاره گر کشتار مردم کوبانی است. این امر به موقعیت ترکیه در بین کردها و اقلیم کردستان لطمه زده است. اما جمهوری اسلامی در ماه های گذشته به یاری حکومت اقلیم کردستان عراق شتافته، سلاح های مدرن در اختیار آن گذشته و در دفاع از کردستان عراق در مقابل تهاجم داعش با پیشمرگه ها همراه شده است. این امر به تقویت موقعیت و نفوذ رژیم ایران در اقلیم کردستان انجامیده است. در این فاصله همکاری وسیع نظامی ـ امنیتی بین رژیم ایران و حکومت اقلیم شکل گرفته است. اخبار دریافتی حاکی از ان است که فرماندهان اقلیم کردستان عراق با فرماندهان سپاه قدس و فرماندهان قبلی سپاه در کردستان جلسه مشترکی گذاشته و هماهنگی های لازم را انجام داده اند. در این نشست رژیم ایران پذیرفته است که “نیروی مردمی” برای دفاع از اقلیم اعزام کند. می توان گفت که موقعیت جمهوری اسلامی در اقلیم کردستان تقویت و موقعیت دولت ترکیه تضعیف شده است.
در کوبانی موضوع دیگری هم مطرح است. آنهم سیستمی است که در منطقه کردستان سوریه پیاده شده است. نظر شما در این موضوع چیست؟
در کردستان سوریه از جمله کوبانی تجربه جدیدی در جریان است. تجربه خودگردانی دموکراتیک، تجربه کانتون ها. این تجربه متفاوت از تجربه حکومت اقلیم کردستان عراق است. حکومت اقلیم بر سه ضلع عشیره و قبیله، رانت نفتی و نیروی امنیتی استوار است. عشیره در بوروکراسی حزبی ادغام شده است و رهبری آن نیز هر سه گلوگاه اقتصادی، امنیتی و نفت را از بالا کنترل می کند. در حکومت اقلیم به توسعه جامعه مدنی و حوزه عمومی توجه ای نمی شود. در حالی که در کوبانی شورای خلق تحت رهبری حزب اتحادیه دموکراتیک قدرت را در دست دارد و در آن تمام گروهای ملی و قومی مشارکت دارند و به گسترش جامعه مدنی و حوزه عمومی بهاء لازم داده می شود. هنوز اطلاعات کافی در مورد تجربه کانتون ها در دسترس نیست.
