آقای اسانلو،ممنون از این‌کە بە دعوت ما برای مصاحبە پاسخ مثبت دادید. ضمن تبریک روز جهانی کارگر بە شما کە برای بهتر شدن حقوق کارگران سال‌ها فعالیت و مبارزە کردەاید و تاوان زیادی هم در این راه پرداختەاید، روز کارگر ۹۳ در حالی فرا می‌رسد کە هشت ماە از روی کار آمدن دولت روحانی می‌گذرد. چنان کە مطلع هستید، هم روحانی و هم وزیرکار دولت در ابتدا با دادن وعدە‌هایی مانند افزایش دستمزد، ایجاد اشتغال، آزاد گذاشتن فعالیت انجمن‌های صنفی، پذیرش مقاولە‌نامە های ۹۸ و ۸۷ و… بە کارگران، کارشان را شروع کردند. بە نظر شما دولت روحانی در این مدت، دراین سمت حرکت کردە است یا خیر؟
با سپاس از شما و یادآوری روز پیکار زحمت‌کشان و کارگران برای ایجاد زندگی بهتر.
اگر به سیر حوادث و اتفاقاتی که افتاده است، توجه کنیم می‌بینیم که هیچ‌کدام از این قول‌هایی که شما گفتید انجام نشده است. علاوه بر آن، افزایش ۲۵درصدی حداقل دستمزد (حداقل دستمزد ماهیانه ۶۰۸هزار و ۹۰۶ تومان تعیین شده است) برای کارگرانی که مشمول قانون کار و بیمه‌های تامین اجتماعی هستند، در حالی که خود حکومتی‌ها حداقل هزینه‌ها برای گذران زندگی را بین ماهیانه یک‌ونیم میلیون تا دوونیم میلیون تومان اعلام کرده‌اند، بیانگرروش این دولت نسبت به قول‌هایش می باشد.
با وعدە‌هایی کە روحانی درمورد رعایت حقوق مردم وباز کردن فضای اختناق‌زدە‌ی جامعە دادە بود، انتظار می‌رفت پس از چند دهە ممانعت از برگزاری مراسم و راهپیما‌یی، امسال کارگران بتوانند، بە مناسبت روز کارگر راهپیما‌یی کنند. ولی وزیر کار با راهپیما‌یی کارگران، حتی راهپیما‌یی تشکل‌های دولتی مخالفت کردە و وزارت کشور نیز جواب رد دادە است. در مورد برآوردە نشدن این انتظار چە فکر می‌کنید؟
همان‌طور که در مصاحبه‌های قبلی گفته‌ام، من این دولت را زیرمجموعه‌ی حکومت ولایت‌فقیه می‌دانم و فکر می‌کنم اجزای جدا از هم ندارد. شما دیدید که امسال علاوه برآن‌که مجوز راهپیما‌یی ندادند، کارگرانی هم که برای گردهم‌آیی آمده بودند و یا گل و شیرینی بین خودشان پخش می‌کردند مورد حمله، ضرب و شتم، توهین ودستگیری قرار گرفتند و در میتینگ‌هایی که خود نهادهای دولتی و حکومتی مثل خانه‌ی کارگر و شوراهای اسلامی بر گزار کردند نهایت کنترل و بازدید را کردند تا اعتراض‌ها و در خواست‌های اساسی کارگران مطرح نشود. اما با این حال در شهرها‌یی مثل بروجرد ، شهرکرد و کرج کارگران فریاد اعتراض خود را سر دادند .
امسال از طرف تشکل‌های مستقل موجود، از کارگران دعوت بە گردهم‌آیی در مقابل وزارت کار شدە است. علاوە بر آن در شهرهای دیگر نیز از طرف فعالان و تشکل‌های کارگری قرار است مراسم‌هایی بە این مناسبت برگزار شود، فکر می‌کنید عکس العمل دولت بە این فراخوان‌ها چگونە خواهد بود؟
دیدیم که دولت اقدام به سرکوب کرد: از روز قبل نیروهای امنیتی و انتظامی و اطلاعاتی و لباس شخصی‌ها در خیابان آزادی مستقر شدند، دور تا دور وزارت کار را محاصره کرده، و به کارگران حمله کردند. هم‌چنین آقایان جعفر عظیم‌زاده و جمیل محمدی را قبل از اول ماه می در منزل‌شان بازداشت کردند. پنج کارگر عضو اتحادیه‌ی آزاد کارگری ایران را در سنندج احضار کردند و تهدید به دستگیری کردند تا از اتحادیه‌ی آزاد کارگری استعفا دهند و در مراسم اول ماه می شرکت نکنند، که آنها قبول نکردند. در اهواز نیز به تجمع ۵۰۰ نفره‌ی کارگران که جلوی فرمانداری شکل گرفت، حمله کردند. در سقز و سنندج هم به همین ترتیب، ۲۳ نفر کارگر سندیکای شرکت واحد را دستگیر کردند که البته غروب آزاد شدند.
عدەای از فعالین کارگری، معتقدند، کە بە رغم جو اختناق و انواع فشارها، آمادگی سازمان‌یابی در میان تودە‌ی کارگر بە نحو کم‌سابقەای بالا رفتە و می‌توان با استفادە از فضای موجود، بدون توجە بە موافقت و مخالفت دولت در تعداد زیادی از واحدهای صنعتی و خدماتی، سندیکاها و اتحادیەها را سازمان داد. فکر می‌کنید این ارزیابی چقدر با واقعیات هم‌خوانی دارد؟ و رهنمود شما بە عنوان کسی که در این زمینە تجربە‌ی عملی دارد چیست؟
به نظر من، این تحلیل نسبتاً درست است. کارگران زیادی تمایل به حضور در کارهای جمعی دارند و با توجه به واقعیت فشار روز‌افزون اقتصادی به همه‌ی حقوق‌بگیران -کارگران یدی و فکری، فعالین سندیکالیست و اتحادگر در حد توان در جهت رشد و سازماندهی تشکل‌های کارگری کوشش می‌کنند . بهترین تلاش ایجاد پیوند بین سندیکالیست‌های قدیمی و جوا نان و آموزش کارگران می‌باشد. در این میان نقش رسانه‌ها و استفاده از تلویزیون‌ها برای اطلاع‌رسانی و آموزش مهم است.
بسیاری از فعالین جنبش کارگری، افزایش دستمزد را مهم‌ترین مطالبە‌ی کارگران درروز کارگر امسال می‌دانند. نظر شما چیست؟
آری، یکی از مهم‌ترین خواست‌های کارگران افزایش دستمزد است. اما برای رسیدن به این خواست، باید تشکل‌های مستقل کارگری و کارمندی و سندیکا‌یی را داشته باشیم. مجبوریم در جهت تشکیل سندیکاهای کارگری ، گسترش کانون‌های صنفی، مثل کانون صنفی معلمان و سازمان معلمان و انجمن‌های صنفی و ایجاد پیوند و ارتباط در بین آنها تلاش کنیم تا با یک درخواست در سطح ملی بتوانیم افزایش دستمزد و دیگر خواسته‌های صنفی و سیاسی کارگران و حقوق‌بگیران را مطرح کنیم تا به نتیجه برسانیم.
متاسفانە پراکندگی و تفرقە و تک‌رویی، بە رغم این‌کە به تدریج در میان تشکل‌ها و سازمان‌های کارگری رو بە تقلیل نهادە، ولی همچنان بخشاً باقی ماندە و جان‌سختی می‌کند، ومانع همکاری‌های مشترک میان سازمان‌ها و فعالین کارگری می‌شود. چه راە‌هایی را برای مقابلە با این معضل مؤثر می‌دانید؟
اساس این فاصله به پیش‌ذهنیت‌های برخی از فعالین در این عرصه مربوط می‌شود؛ که دیدگاه سیاسی خاص در ته فکر این دوستان، بر واقعیت کنش مشترک کارگری می‌چربد و مانع تشکیل اتحادیه‌ها و فدراسیون و یا انجمن‌های متحد کارگری می‌گردد. داشتن یک نگاه خاص سیاسی و گاه خودخواهی، حسادت، تنگ‌نظری، سطح آگاهی پا‌یین تشکیلاتی و مطالعه در برخی دیگر از دوستان، و از همه مهم‌تر نفوذ اطلاعاتی‌ها و اثراتی که آنها بر افکار افراد می‌گذارند و تخم تفرقه و اتهام‌زنی و عدم اعتماد را در بین افراد می‌کارند (که در شرایط سرکوب و اختناق بیشتر اثر می‌گذارد)،جلوی اتحادگرایی را هنوز سد می‌کند.
بسیاری از سازمان‌ها و تشکل‌ها و فعالین کارگری شعار همکاری با جنبش‌های اجتماعی ترقی‌خواە و دمکراتیک، نهادهای حقوق بشری و غیرە را می‌دهند، اما در عمل ما چنین همکاری‌هایی را کم‌تر مشاهدە می‌کنیم، آیا این بە دلیل عدم تمایل جنبش‌های غیرکارگری بە همکاری با جنبش کارگری است، یا به خاطر نداشتن نقشە و برنامە و ابتکار عمل؟
این عدم همکاری کم‌تر به نخواستن‌ها مربوط است. یک تجربه در این زمینه، مربوط به سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه است، که زمانی که سندیکای ما به سوی مجمع عمومی پیش رفت، پس از آن بسیاری از وکلا ، دانشجویان ، جوانان ، روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر و افرادی از جنبش زنان و کمپین یک میلیون امضا برای حقوق برابر زنان، کاملا از کارگران و سندیکا حمایت کردند و همکاری‌های عملی داشتند و کارگران هم به تدریج به این همکاری‌ها و پشتیبانی‌ها می‌پیوستند. اما تجربه در این امور کم است و بسیاری هم نقشه و برنامه و ابتکار عمل ندارند.
در پایان، لازم می‌دانم به این نکته اشاره کنم که به دلیل فشردگی کارها و کمبود وقت، پاسخ‌ها بسیار کوتاه شد. امیدوارم در فرصتی نزدیک‌تر به این مهم برسیم و اگر موافق باشید، بخش‌هایی از موارد موجود و امکانات در حال شکل‌گیری یک اتحاد گسترده‌تر و هم‌بستگی کارگران و حقوق‌بگیران را مورد بررسی قرار دهیم.
منصور اسانلو
سوم ماه می ۲۰۱۴ در فرزنو
