دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بعد از اعلام خروج کشورش از برجام، دستور بازگشت تحریم‌های ایران را نیز صادر کرد. تحریم‌های نفتی و دادوستد با بانک مرکزی ایران پس از یک دورە زمانی نود و صد و هشتاد روزه دوباره وضع می‌شوند.
از جانبی دیگر، از هم اکنون خروج شرکتهای بزرگی چون توتال، انی، زیمنس، ایرباس، بویینگ، دنیلی، مرسک و… از ایران خبرهایی بودند که قدرت ایالات متحدە را در خنثی کردن تلاشهای سیاسی اروپا به رخ جهانیان کشید.
اما اروپا هم بیکار ننشستە. ژان کلاد یانکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در یک پاسخ شفاف اعلام کرد این اتحادیه قصد دارد مقرراتی مشابه قانون ۱۹۹۶ را اجرائی کند که مانع از همکاری شرکتهای اروپایی با تحریم‌هائی که آمریکا قرار است علیه ایران وضع کند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز در نشست سران اتحادیه اروپا با بیان اینکه نمی‌توان شرکت‌ها را ملزم به تجارت با ایران کرد، گفت: ما نمی‌خواهیم یک جنگ تجاری استراتژیک با آمریکا بر سر توافق هسته‌ای با ایران راه بیندازیم.
از طرفی دیگر، ایران یک شریک تجاری و اقتصادی خوب با اروپا است. به گزارش رویتر، اروپا به عنوان دومین خریدار بزرگ نفت ایران پس از اجرای توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی و رفع تحریم‌های این کشور صدها میلیارد یورو در جمهوری اسلامی سرمایه‌گذاری کرده است از اینرو صادرات نفت و دیگر محصولات انرژی ایران به اروپا در سال ۲۰۱۶ در مقایسه با سال گذشته آن رشدی ۳۴۴درصدی داشته و به ۵.۵ میلیارد یورو رسیدەبود.
پس چنانکە می بینیم وضعیت بسیار متناقضی در جریان است، و بهیچ وجە نمی توان از موفقیت تلاشهای اروپا برای بە عقب راندن آمریکا در این خصوص اطمینان صد در صدی داشت.
از داخل کشور نیز تحلیلهای ضد و نقیض می رسند. در حالیکە عدەای بشدت هشدار می دهند و از عدم توانائی کافی اروپا و پتانسیلهای این قارە برای مقابلە با ترامپ می گویند و از بازگشت تورم دو رقمی، شرایط بدتر برای بخش تولیدی کشور می گویند، عدەای دیگر نیز با توجە بە اینکە ترامپ بر خلاف دوران قبل از برجام تنهاست و جامعە جهانی را با خود ندارد، توانائی اروپا در حفظ حضور شرکت های کوچک و متوسط در ایران و امکان ایجاد یک سیستم بانکی بر اساس یورو میان ایران و اروپا، نسبت بە آیندە، آن سیەبینی گذشتە را ندارند. شاید بتوان گفت کە صعود قیمت نفت در این مدت هم کە بە بالای هشتاد دلار رسید، خود بعنوان عامل دلگرم کنندەای برای این طیف عمل کند.
اما از یاد نبریم کە هنوز اصل ماجرا شروع نشدە و رویای اقتصاد ایران برای سرمایەگذاری خارجی کە خود را سالانە در دهها میلیارد دلار برآورد می کند، با خروج شرکت های بزرگ تقریبا ناکام می ماند و اقتصاد شکنندە ایران بدتر از آنی خواهد شد کە هم اکنون هست. با سرمایە کوچک نمی توان اقتصاد کشور را چرخاند.
درست است کە جهان غرب حال در مقابل ایران دو شقە شدە است و از برندگی سابق خود برخوردار نیست، اما آمریکا با تسلط عظیمش بر اقتصاد جهان و شاهراههای بانکی، می تواند مشکلات بسیار بزرگی برای کشور ایجاد کند. جمهوری اسلامی حتی اگر بر سر مسائل منطقەای و موشکی خود با اروپا در ماههای پیش رو هم بە تفاهماتی برسد، اما در غیاب آمریکا تاثیرات چندانی نخواهد داشت و حتی آمریکا را در تشدید سیاست کنونی خود مصرتر هم خواهد کرد.
البتە شاید استراتژیستهای جمهورری اسلامی بخواهند کجدار و مریض شرایط کنونی را تا انتخابات بعدی ریاست جمهوری آمریکا ادامە بدهند بە این امید کە با حذف ترامپ گشایشی حاصل آید، سیاستی کە نمی توان بر موفقیت آن حساب ویژە بازکرد، زیرا هم اکنون اقتصاد آمریکا دوران رونق خود را بازیافتە، سطح بیکاری در آن کاهش یافتە و این در کنار عملی کردن یک بە یک وعدەهای انتخاباتی توسط ترامپ می تواند برای او آورندە اطمینانی باشد در جهت کسب دوبارە رای دهندگان آمریکائی در انتخاب مجدداش.
بنابراین بهترین استراتژی در جهت خنثی سازی سیاست کنونی آمریکا کە اتحادی است از ناسیونالیستها و نئوکانهای جنگ طلب، تحول در نگاە سیاست خارجی کشور و فرم قدرت در داخل ایران است.
