مادین الاحمد النعیمی, قدم به قدم در میان آوارها می جنگید. او تقریباً ۱۳ سال پس از فرار از جنگ سوریه و پناه آوردن به لبنان، در ماه دسامبر پس از سقوط دیکتاتور بشار اسد به روستای زادگاهش النهریه در نزدیکی شهر حمص در غرب سوریه بازگشت. نعیمی برای ورود دوباره به خانه اش هیجان زده بود. او در یک صحبت تلفنی گفت “چیزی نمانده بود. شبه نظامیان حزب الله، متحدان اسد، النهریه و سایر نقاط منطقه را اشغال کرده و همه چیز را غارت کرده بودند, آنها همه چیز را دزدیده و با خود برده اند.
بازسازی دشوار
نعیمی، ۴۸ ساله، اکنون بار دیگر به لبنان بازگشته و با همسر و شش فرزندش در چادر پناهندگان زندگی می کند. او برای آژانس پناهندگان سازمان ملل و سایر سازمان های امدادی کار می کند. می خواهد پول پس انداز کند تا بتواند برای همیشه در سوریه زندگی کند. ولی در حال حاضر در النهریه نه برق وجود دارد و نه آب. اما نعیمی می گوید که به آینده خوشبین است.
بسیاری از سوری ها در وضعیتی مشابه نعیمی هستند. یک ماه است که از سرنگونی اسد می گذرد. برای بسیاری از مردم هنوز باور کردنی نیست که رژیم اسد واقعاً به پایان رسیده است. در عین حال، آنها به طور فزاینده ای متوجه هستند که بازسازی کشور پس از تقریبا ۱۴ سال جنگ داخلی کار بزرگی است.
بیش از نیم میلیون نفر در جنگ کشته شدند. بیشتر آنها توسط اسد و متحدانش به ویژه روسیه و ایران کشته شدند. حدود شش میلیون سوری به خارج از کشور گریخته اند و تعداد بیشتری نیز در داخل کشور آواره شده اند. در شهرهایی مانند دمشق، حلب، حمص و حماه خانه های بی شماری ویران شده است. نیروگاه ها، بیمارستان ها، مدارس. همه اینها باید بازسازی شوند.
حاکمان جدید در کنار احمد الشرع
الشرع که با نام سابق خود، ابومحمد الجولانی، نیز شناخته می شود همراه با گروه شبه نظامی هیئت تحریر الشام (HTS) حمله علیه اسد را رهبری می کرد. او اکنون در تلاش است تا اعتماد عمومی نسبت به خود را گسترش دهد. هیئت تحریر الشام از سازمان تروریستی القاعده بیرون آمده است. چندین سال پیش این گروه از القاعده جدا شد. الشرع اکنون خود را پاک و معتدل معرفی می کند.
پیام های گفتگو
در واقع، در روزها و هفته‌های اول پس از سقوط اسد، الشرع و اطرافیانش بیشتر درست عمل کردند تا اشتباه. آنها یک دولت موقت را برای اداره کشور تا ماه مارس تعیین کرده اند. الشرع تقریباً هر روز پیام های گفتگو می فرستد. او از سیاستمداران و دیپلمات های خارجی، از جمله آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان، نمایندگان اقلیت هایی مانند کردها، دروزی ها، مسیحیان، از جمله اسقف حلب، و همچنین روحانیون سنی که در گذشته ازهیئت تحریر الشام انتقاد کرده بودند، پذیرایی و ملاقات کرده است.
محسنه المیثاوی، اولین زن در تاریخ سوریه است که به فرمانداری یک استان منصوب شده. بانک مرکزی نیز اکنون توسط مایسا سابرین، اقتصاددانی که پیش از این در زمان اسد خدمت می کرد، اداره می شود.
آنتونی سامرانی، یکی از سردبیران روزنامه بیروت “L’Orient-Le Jour“ می گوید: ” الشرع در چند روز گذشته, بیشتر از ۲۴ سال حکومت بشار اسد مصالحه کرده است.” این امر احتمالاً یکی از دلایلی است که انتقال قدرت تا کنون منظم‌تر و مسالمت‌آمیزتر از آن چیزی است که بسیاری انتظار داشتند صورت گرفته.
اندکی قبل از کریسمس، تیراندازی در طرطوس، در غرب سوریه، زمانی که نیروهای امنیتی تلاش کردند یک قاضی عالی رتبه سابق اسد را دستگیر کنند اتفاق افتاد. در جریان فتح حلب، شورشیان مقبره یکی از علمای مهم علوی را به آتش کشیدند. گزارش هایی از اعمال انتقام جویانه و کشتار مخالفین وجود دارد. اما به طور کلی، همانطور که چارلز لیستر، کارشناس خاورمیانه در پلتفرم X می نویسد، وضعیت در سوریه “به طرز شگفت انگیزی با ثبات است”. این که بسیاری از سوری‌ها هنوز به هیئت تحریر الشام بی‌اعتماد هستند، به یک نقطه واقعی مربوط می شود که الشرع تاکنون عمدتاً سیاستی نمادین را دنبال کرده است. تا چه حد او واقعاً آماده است تا قدرت را کنار بگذارد، باید منتظر ماند و دید.
جنگ در شمال
سوری‌های سکولار، زنان و اعضای اقلیت‌ها به‌ویژه می‌ترسند که الشرع پس از تحکیم حکومت خود، در نهایت خلافت ایجاد کند. در واقع، او تاکنون مناصب وزارتی را کم و بیش منحصراً به افراد معتمد واگذار کرده است. دولت او همچنین می خواهد برنامه های درسی مدارس را بازنویسی کند، و از جمله تدیس تئوری تکامل را در کلاس ها ممنوع نماید. یک سخنگوی دولت گفته است که زنان به دلیل خصوصیات بیولوژیک خود مناسب برخی مشاغل نیستند.
آنچه اوضاع را بدتر می کند این است که حتی پس از تغییر قدرت در دمشق، صلح در سراسر سوریه هنوز دور از انتظار است. در شمال، کردها برای منطقه خودمختار خود، به نام روژاوا، با مزدوران طرفدار ترکیه می جنگند. جنگنده های ترکیه در حال انجام حملاتی علیه مواضع کردها و زیرساخت های غیرنظامی هستند. اگرچه نمایندگان کرد در حال مذاکره با رهبری هیئت تحریر الشام در مورد ادغام نیروهای کرد در ارتش جدید سوریه هستند، اما نتیجه نامشخص است. اگر جنگ در شمال تشدید شود، می تواند دوباره کل کشور را بی ثبات کند.
کریستین هلبرگ، کارشناس خاورمیانه در X می نویسد: مسابقه ای برای آینده سوریه آغاز شده است. نتیجه آن به «کنفرانس گفتگوی ملی» بستگی دارد. الشرع می خواهد نمایندگان گروه های اجتماعی مختلف را به این کنفرانس دعوت کند. در آنجا حاکمان جدید اعلام کرده اند که سوریه به شکل گیری ساختاری خود ادامه خواهد داد. با این حال، هنوز تاریخی برای برگزاری این کنفرانس مشخص نشده است.
منبع:
مجله اشپیگل”Spiegel“
