شنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۲۳:۰۱

شنبه ۲۵ مرداد ۱۴۰۴ - ۲۳:۰۱

نقد سریال تاسیان از نگاه چپ: سریال یا پروپاگاندای سیاسی؟ | گفتگوی امید اقدمی با مهدی فتاپور
اتاق فکر چپ سبز: سریال تاسیان، آخرین ساخته‌ی تینا پاکروان، راوی یک داستان عاشقانه است که در یکی از ملتهب‌ترین دوره‌ها در تاریخ معاصر ایران می‌گذرد. سریال در دل آن...
۲۵ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
قبیله‌های عرب، از بازنگری در رسوم سنتی تا هم‌پوشانی با سیاست‌های حکومت
عقیل دغاغله بخشی از سکوت شیوخ قبیله‌ها در جریان اعتراضات مردمی را هم‌پوشانی خواسته‌های آنها با حکومت می‌داند و می‌گوید: «نهاد قبیله یک نهاد محافظه‌کار سنتی است که اهل اعتراض نیست...
۲۵ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مریم فومنی
نویسنده: مریم فومنی
زنان سینماگر جهان عرب، راویان تبعیض و ستم روزمره
۲۶ درصد از فیلم‌سازان مستقل جهان عرب را زنان‌ تشکیل می‌دهند. در کشورهایی مثل لبنان، مراکش و تونس، یک چهارم از کل کارگردانان زن هستند. برای مقایسه باید گفت که در...
۲۵ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: فرناز سیفی
نویسنده: فرناز سیفی
جنگ، گرسنگی، و اخلاق مراقبت
 گرسنه‌بودن یعنی طرد شدن از مدارهای توجه و مسئولیت؛ و در جنگ‌ها این طرد اغلب عامدانه است. گرسنگی همیشه پیامد جنگ نیست، گاه بخشی از راهبرد آن است. قحطی ــ به‌ویژه وقتی عامدانه...
۲۵ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: روح‌الله رمضانی
نویسنده: روح‌الله رمضانی
آمریکا در قفقاز جنوبی: ترکیه را در داخل، روسیه را مهار و ایران را بیرون نگه دارید!
ارمنستان به سمت اتحادهای غربی گرایش پیدا کرده و روابط خود را با ایالات متحده و اتحادیه اروپا تقویت کرده است، البته بدون هیچ تعهد خاصی؛ این جهت‌گیری یا تغییر،...
۲۴ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: برگردان: سیامک سلطانی
نویسنده: برگردان: سیامک سلطانی
رئیس‌جمهور در تنگنای ساختار قدرت
تجربه و ساختار سیاسی وحقوقی موجود نشان می‌دهد که «آزادی زندانیان و اتحاد ملی»، در چارچوب تبعیت مطلق از رأس قدرت، بیش از آنکه بیانگر اراده‌ای جدی برای اصلاح باشند،...
۲۴ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: شهناز قراگزلو
نویسنده: شهناز قراگزلو
پنجمین تحلیل هفتگی با فرخ نگهدار و تهماسب وزیری: توافق باکو-ایروان؛ اصلاح‌طلبان و زندانیان سیاسی و همچنین منشاء اصلی نفوذ و فساد
در پنجمین نشست، موضوعات زیر مورد بررسی قرار گرفت: دالان زنگزور و توافق‌نامه باکو–ایروان؛ مطالبه‌ی آزادی زندانیان سیاسی و واکنش جبهه‌ی اصلاحات و دیگر اصلاح‌طلبان نسبت به آن؛ بررسی منشأ...
۲۴ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: تحلیل هفته، پرسش و پاسخ
نویسنده: تحلیل هفته، پرسش و پاسخ

نقد یا “محاکمه”- تحول گرا یا تلافی جو

ما بمنظور تحول اجتماعی به نقد احتیاج داریم، یعنی، یک نظام اجتماعی، یا سیاسی و هرچیزی مشابه را که احتیاج به تحول دارد، مورد نقد قرار میدهیم و نه اینکه محاکمه می کنیم

معلوم نیست که چرا یک نکته را جریانهای ترقی گرا هنوزهم نمیخواهند درک کنند. سوگند به مارکس و لنین، و مدح و ثنای دایمی از آنها تا جایی که دیگر هردو و بسیاری از این قبیل تبدیل به درخت های معجزه گر و یا محرابهای دیواری بیشمار ایتالیایی شده اند، بدون پرداختن به مضمون حضور تاریخی آنها، یعنی صنعتی شدن، و بخطا، یکی گرفتن صنعتی شدن و سرمایه داری، راه را برهرگونه تحول اجتماعی می بندد. فراموش نباید کرد که مسئله “الکتریفیکاسیون” بعد از اکتبر روسیه (طرح و اجرای شبکه سراسری برق) مضمونا شبیه ماشین شکستن دوران بدویت انقلاب صنعتی در انگلیس بوده است.

و اما چرا چنین است. یکی از بزرگترین و مهلک ترین، و حتا بذر پاش خشونت بودن، بخطا، ” محاکمه و محکمه پسند بودن” را برابربا نقد نظری گرفتن دانستن، است. ما بمنظور تحول اجتماعی به نقد احتیاج داریم، یعنی، یک نظام اجتماعی، یا سیاسی و هرچیزی مشابه را که احتیاج به تحول دارد، مورد نقد قرار میدهیم و نه اینکه محاکمه میکنیم. شاید بعد از مارکس، و با انگلس، و بالاخره لنین، بتوان گفت، که نگاه مارکسی که از هگل فرا گرفته بود، و تنها ضرورت را در سرو ته کردن او دیده بود، از نقد به “محاکمه” تبدیل شده باشد. اینکه از یکسو ضروریات شکافتن تاریخی و گشایش دورنمای تحولات عظیم و سراسری توسط شکستن حکومت تزاری و گرفتن قدرت سیاسی موجب این وضعیت شده بود، اما از سوی دیگر، خروج انگلس از حوزه تاریخ به حوزه طبیعت – در دیدگاه- را میتوان ریشه این خطا احتساب کرد. »مارکس و مارکسیسم “ناگهان” تبدیل به “دادستان و وکیل دعاوی شدند”، و نقد هم به “محاکمه و دادگاه” دگرگون شد. شاید امپری کریتیسیسم، را بیشتر بتوان یک ادعانامه قضایی دانست و پس محکمه پسند، و نه یک نقد و نوشته یی متفکرانه و نظریه پردازانه. انگلس فراموش کرده بود که دیالکتیک، قانون حاکم بین اشیائ طبیعت نبود، بلکه وساطت انسانی- یعنی باز سازی واقعیت در رهگذر اندیشه بود و ارتباط آن با خود واقعیت. با دیالکتیک طبیعت، ما شاید به انیمیسم باز گشتیم و مشابه بومیان بسیاری از مناطق، به تمام اشیاء و اعضائ طبیعت جان دادیم. اثر این خطا ریشه هرچه نقد و تحول طلبی بود را از مارکس گرفت. تحول درون تاریخ اتفاق میافتد و نه بین اشیائ طبیعت. حتا دیالکتیک بین این اشیاء با وساطت درک ما از طبیعت میتواند جاری باشد و نه اینکه برای سنگ و درخت و رودخانه روح قایل باشیم. جامعه معطوف و موضوع تحول لنین، با خروج از تاریخ، عملا، به نا-جامعه تبدیل شد. اشیا انسان شدند، و انسانها، اشیا. این اشکال را باید تراقی گرایی حل کند تا هم تحولات اجتماعی و ضرورت عینی وقوع آنها را با کلید “اتهام و جرم و خیانت” نخواند، و هم راه را برای درک نقادانه و متفکرانه باز کند. نقد باید ار اتهام، و محاکمه، و طبعا اعلان جرم منفک شود، که حتا بد ترین نظامات را نقد کنیم و نه محاکمه- محاکمه جانشینی را فلج میکند- مشگلاتی که بعد اکتبر بوجود آمدند- جامعه تحویل نگرفتند، تنها یک قطعه چوب یا سنگ، ویا شاید رودخانه یی و درختی بود. در ایران هم گذشته و رژیم سیاسی و نظام اجتماعی-اقتصادی پیشین نقد نشده است، در بهترین حالت “محاکمه” شده است- “محاکمه” شاید شکل ایدئولژی شده (سنگ شده) نقد باشد- پس میشود دوباره دادگاهی راه انداخت و محاکمه را از سر نو و با وکیل مدافعان چهار نسل بعد، و هیئت منصفه یی که از طریق دستکاری برچیده و ردیف میشوند برگزار کرد. – اتهام و جرم ودادگاه محدوده زمانی دارند- پس میشود آب رفته را باز گرداند- حتا گذشته یی “جدید” را نیز تعریف کرد. نقد مفهوم “سوپرامنتو” دارد– و تلافی جویی هدفش نیست. محاکمه تلافی جوست. نقد تحول گرا و تحول آفرین است، و اساسا، از این ضرورت ناشی میشود، در حالیکه، “محاکمه” نه تنها این ویژگیها را ندارد، بلکه، عمیقا، بازگشت گراست، و خشونت پرور.

تاریخ انتشار : ۱۱ فروردین, ۱۳۹۰ ۸:۰۸ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

هم‌سو با تمام جهان، مخالفت قاطع خود با اشغال غزه از سوی جنایت‌کاران اسراییل را اعلام می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان، ضمن محکوم کردن مصوبۀ دولت نتانیاهو برای اشغال غزه، از سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهیم هرآن‌چه در توان دارند را به کار گیرند تا راه کشتار بیشتر مردم فلسطین را سد کنند. ما باور داریم که جنبش پرقدرت صلح قادر خواهد شد ماشین جنگی دولت اسراییل و حامیان قدرقدرت آن، نسل‌کشی و جنایات وحشیانهٔ آنان در حق فلسطینی‌ها را متوقف کند.

ادامه »

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »

رئیس‌جمهور در تنگنای ساختار قدرت

تجربه و ساختار سیاسی وحقوقی موجود نشان می‌دهد که «آزادی زندانیان و اتحاد ملی»، در چارچوب تبعیت مطلق از رأس قدرت، بیش از آنکه بیانگر اراده‌ای جدی برای اصلاح باشند، به اقداماتی مقطعی و تبلیغاتی محدود می‌شوند. زندانیان نه‌تنها آزاد نشدند یا از حصر بیرون نیامدند، بلکه همچنان تحت آزار و فشار قرار دارند و وعده مشارکت نخبگان نیز تنها تا جایی پیش می‌رود که با اراده حاکمیت همخوان باشد.

مطالعه »

مشروطه، روایتی از رؤیای ناتمام مردم‌سالاری در چنبره سلطنت و شریعت

تجربه مشروطه در ایران، برخلاف مدل‌های غربی که با تفکیک نهاد دین از دولت و نهادینه‌سازی حقوق شهروندی همراه بود، نتوانست به الگویی برای تحقق سکولاریسم، پاسخ‌گویی و دموکراسی بدل شود. ساختار قدرت در ایران، به‌جای گذار به مردم‌سالاری، با مقاومت سنت‌های استبدادی و مذهبی، مسیر را به سوی تثبیت دوباره قدرت در شکل جدید هموار کرد.

مطالعه »
بیانیه ها

هم‌سو با تمام جهان، مخالفت قاطع خود با اشغال غزه از سوی جنایت‌کاران اسراییل را اعلام می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان، ضمن محکوم کردن مصوبۀ دولت نتانیاهو برای اشغال غزه، از سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهیم هرآن‌چه در توان دارند را به کار گیرند تا راه کشتار بیشتر مردم فلسطین را سد کنند. ما باور داریم که جنبش پرقدرت صلح قادر خواهد شد ماشین جنگی دولت اسراییل و حامیان قدرقدرت آن، نسل‌کشی و جنایات وحشیانهٔ آنان در حق فلسطینی‌ها را متوقف کند.

مطالعه »
پيام ها

«مرا بلند کن و بر شانه‌ات بنشان» رفیق حسن صانعی درگذشت!

حسن چهل سال پس از فاجعۀ پرپر شدن گل نورسیدۀ دخترش میترا به دست کوردلان، از دخترش، از گل دوست‌داشتنی زندگی‌اش، در پیوند با سرود انترناسیونال یاد می‌کند. آری فلسفۀ زندگی شخصی و سیاسی حسن در یک راستا قرار داشتند.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

نقد سریال تاسیان از نگاه چپ: سریال یا پروپاگاندای سیاسی؟ | گفتگوی امید اقدمی با مهدی فتاپور

قبیله‌های عرب، از بازنگری در رسوم سنتی تا هم‌پوشانی با سیاست‌های حکومت

زنان سینماگر جهان عرب، راویان تبعیض و ستم روزمره

جنگ، گرسنگی، و اخلاق مراقبت

آمریکا در قفقاز جنوبی: ترکیه را در داخل، روسیه را مهار و ایران را بیرون نگه دارید!

رئیس‌جمهور در تنگنای ساختار قدرت