بیش ازچهارماه از انتخاب آقای پزشکیان به ریاست جمهوری میگذرد. دراین مدت همواره گفتار و اقدامات ایشان با عنایت به وعدههای انتخاباتیاش مورد توجه مردم بوده، وکرارا اجرای آن ها به اشکال مختلف به او یادآورمیشود. ایشان درتبلیغات انتخاباتی خود به مردم وعده داده بود، که نسبت به بهبود روابط وبرقراری مناسبات برابرحقوق با دیگرکشورها، رفع تحریم ها، پیوستن به FATF، رفع فیلترینگ، حل مشکل قانون حجاب وعفاف یا موضوع پوشش زنان، مشکلات دانشجویان ودانشگاهیان، بهبود معیشت مردم وسروسامان دادن به اقتصاد کشورومبارزه با فساد وتبعیض اقدام کند.
متاسفانه ریاست جمهوری ایشان ازهمان ابتدا با حوادث و اتفاقاتی مانند ترور اسماعیل هنیه درتهران و فرماندهان سپاه قدس در خارج از کشور در نبردهای پنهان و آشکار با اسرائیل، وتلافی این ترورها با حمله مستقیم به این کشور و ادامه کنش و واکنش بین دو کشور مواجه بوده است. به علاوه ادامه وگسترش جنگ اسرائیل با حماس وحزب الله وبه تعبیری محورمقاومت، موجب شده تا وی بجای تمرکزبرحل فوریترین مطالبات مردم، به ویژه مطالبات اقتصادی و مشکلات داخلی کشور، برمسائل خارجی مانند جنگ در خاورمیانه متمرکز شود.
برغم این رویکرد و افزایش فشارهای اقتصادی-اجتماعی و کشمکش درباره وعده های انتخاباتی با افراطیون داخلی، هنوز آنان که به او رای داده اند، از وی قطع امید نکرده اند. اما حال و هوای عمومی حاکی از آن است، چنانچه او نتواند وعدههایش را عملی کند، نه فقط حمایت بخش بزرگی از مردم را که برای تحقق مطالباتشان به او پیوسته بودند، ازدست می دهد، بلکه کلیت نظام جمهوری اسلامی باید درانتظار اعتراضات گسترده مردم بخاطر مشکلات اقتصادی و اجتماعی باشد. اگرچه هم اینک نیز نبردهای پنهان و آشکار میان دولت و دیگر ارکان نظام از نظرها پنهان نیست، ولی آنچه برای مردم اهمیت دارد، نتیجه این کشمکش ها است.
واقعیت این است که پیروزی دولت آقای پزشکیان و عملی شدن وعده های انتخاباتی او، نه فقط پیروزی مردم، بلکه پیروزی نظام و افراطیون هم ارزیابی می شود و در صورت شکست پزشکیان در عملی کردن وعدههایش، شکست و لطمه جدی به نظام وارد خواهد شد. شکست پزشکیان موجب برآمد عزم مردم برای پیگیری جدیترم طالباتشان می شود. ناامید شدن مردم ازتوانایی دولت پزشکیان در عملی کردن وعده های انتخاباتیاش، مخالفان شرکت درانتخابات را هم با آنان همراه می کند و بر ظرفیت و توانایی آنان در رویارویی با نظام میافزاید. بدیهی است تا قطعی شدن نتیجه نبرد وکشمکش دولت با دیگر ارکان نظام، مردم با طرح مطالبات خود و اعمال فشار به حاکمیت بطور مستقیم وغیرمستقیم ازدولت حمایت میکنند واین فرایند ادامه خواهد داشت. اما همه شواهد نشان می دهد، چنانچه دولت پزشکیان در براب رافراطیون که ازحمایت رهبری، نیروهای سپاهی واطلاعاتی و امنیتی برخوردارند عقب نشینی کرده و تسلیم شود، و یا موفق به اجرای وعده های خود و مطالبات مردم نشود، پیشبینی می شود آنان برای متوقف کردن فرایند ویرانگر حاکم بر کشور، باعنایت به توازن و تناسب قوا، خود اقدام کنند.
درحال حاضردوبلوک قدرتمند کشورعبارتند از افراطیون و نهادهای حاکمیتی متکی به قانون اساسی با تفسیرهای دلخواه ازآن، قوه مقننه، قوه قضائیه و نهادهای زیرنظررهبری به شمول ارگان های نظامی، انتظامی، اطلاعاتی وامنیتی، ودربلوک دیگردولت پزشکیان قراردارد که ازسوی اصلاح طلبان حمایت می شود، و بخاطر وعده های انتخاباتی مورد حمایت بخشی از مردم است که به او رای داده اند و همچنین درموقعیت هایی می تواند از همراهی اغلب ناراضیان از نظام برخوردار شود. اگرچه به نظرمی رسد افراطیون و پشتیبانان آنان در توازن قوای فعلی دست بالا را در ساختار قدرت دارند، اما عملکرد حکمرانی آن ها طی چند دهه، منظومه ای ازبحران ها را درعرصه داخلی وخارجی به بارآورده که اکثریت مردم ناکامی ها و بحران های کشور را به حساب آنان می گذارند و خواستار تغییر رویکرد حکمرانی در کشور هستند و از اجرای وعده های رئیس جمهورحمایت می کنند. چه درغیراین صورت فروپاشی اقتصادی واجتماعی کشور را اجتنابناپذیر میدانند. به اتکاء این رویکرد و خواست عمومی است که دولت پزشکیان را امیدوار می سازد که قادرخواهد بود راس هرم نظام و افراطیون حامی وی را متقاعد نماید که به اجرای وعده های وی، که خواست اکثریت مردم است، تن دردهند.
از نگاه مردم گرچه توفیق پزشکیان دراجرای وعده های انتخاباتیاش جای اما و اگرهای بسیار دارد، ولی حسن آن درصورت موفقیت این است که درعین پاسخ به مطالبات عاجل و فوری مردم، بدون تحمیل هزینه به آنان، می تواند زمینه ساز طرح دیگر مطالبات مردم و ارتقاء سطح جنبش مطالبهمحور شود.
قراین، شواهد و تحولات جاری در کشور حاکی ازآن است که در صورت مخالفت مسئولان نظام و افراطیون با خواست مردم و درک نادرست ازتحولات داخلی، منطقه ای و جهانی، جامعه درگیر حوادث و اتفاقات بسیار ناگوار خواهد شد. گرچه نظام تلاش می کند به منظوراحتراز و خلاصی ازگرداب منظومه بحران ها و حتی عقبنشینی از مواضع قبلی با غرب توافق کند، ولی به نظرنمی رسد که بلوک قدرتمند نظام برای پاسخگویی به مطالبات مردم در داخل کشور، از چنین رویکردی پیروی نماید. با این ارزیابی از مواضع نظام د ربرابر مطالبات مردم و اما و اگرهایی که عملی شدن وعده های انتخاباتی آقای پزشکیان با خود دارد، مردم برای رویاروشدن با رویکرد نظام حاکم درزمینه هایی که ناقض حقوق شهروندی آنان است آمادگی دارند تا این مطالبات رابا ظرفیت ها و توانایی های خود پیگیری نمایند.
با این چشمانداز از تحولات پیش رو ضروری است تا سازمانها، احزاب، نهادهای مدنی و تشکل های صنفی- سیاسی، با ارزیابی از تحولات ناشی ازحوادث و اتفاقات احتمالی، برای ایفای رسالت تاریخی خود همراه و همسو شوند. زمینه این همسویی درداخل کشور اکنون به مراتب بیش ازگذشته فراهم است. براساس حوادث و رویدادها و واکنش احتمالی اقشار و طبقات، نیروهای راهبر جنبش مطالبهمحور می توانند تاکتیک رویارویی با آن ها را پیش از وقوع حوادث تعریف کنند تا از سردرگمی و دنباله روی ازحرکت های خودجوش و بی برنامه پرهیزشود. بدیهی است که در چنین اوضاع و احوالی ارتباط و پیوند میان اقشار و طبقات، تشکلها، احزاب و سازمانها با راهبرد و اهداف شفاف و روشن، مانع از پراکندگی و پراکندهکاری خواهد شد و امید به پیروزی را درمیان مبارزان راه آزادی، دمکراسی وعدالت اجتماعی تقویت میکند.
۱۷/۹/۱۴۰۳