نادیا مراد باسی طه (۱) در سال ۱۹۹۳ در روستای کوچو (۲) در منطقه سنجار در شمال عراق و در یک خانواده ایزدی متولد شد. ایزدیان، (۳) یک اقلیت مذهبی در عراق هستند، که سال‌ها با تبعیض و خشونت روبه‌رو بوده‌اند. نادیا در خانواده ای ساده بزرگ شد و خانواده‌اش از نظر مالی وضعیت متوسطی داشتند. او رؤیای تحصیل در رشتهٔ تاریخ و کار در یک محیط آرام را در سر داشت.
در سال ۲۰۱۴، گروه تروریستی داعش به مناطق ایزدی‌نشین حمله کرد. نیروهای داعش با هدف تصفیه قومی و مذهبی، به کشتار ایزدیان پرداختند. روستای نادیا نیز از این حملات در امان نماند؛ داعش مردان روستا، از جمله شش برادر و مادر نادیه، را به قتل رساند. این گروه زنانی را که زنده نگه داشتند، به عنوان “غنائم جنگی” (۴) با خود برده و به اسارت و بردگی جنسی گرفتند.
نادیا در این حمله، مانند هزاران زن ایزدی دیگر، به دست داعشیان اسیر شد. او را به موصل منتقل کرده و مورد آزار جسمی و جنسی و خشونت‌های غیرانسانی قرار گرفت. او چندین بار پس از تلاش ناموفق برای فرار دستگیر و هر بار با شکنجه و تنبیه‌های شدید مواجه شد. اما این سختی‌ها مانع تصمیم و تلاش او برای رهایی نشد.
پس از چندین ماه اسارت و تحمل خشونت‌های بسیار، نادیا توانست وقتی که او را به یکی از رانندگان داعش فروخته بودند، در راه فرار کند؛ او هردری را می زند، تا یک خانواده مسلمان سنی در موصل، در را گشوده وبه او‌پناه می دهند و به فرار او کمک کردند و او توانست از دست داعش بگریزد. نادیا پس از فرار، به اردوگاه پناهندگان در کردستان عراق پناه برد، و از آنجا، با کمک سازمان‌های حقوق بشری، به آلمان منتقل شد و به سرپناهی امن رسید.
او در آلمان تصمیم گرفت صدای خود را به گوش جهانیان برساند و درباره رنج‌ها و دردهایی که ایزدیان در دست داعش تحمل کردند، صحبت کند. او شجاعانه داستان خود را در مجامع بین‌المللی بیان کرد و صدای قربانیان خشونت‌های جنسی و نسل‌کشی شد؛ و به ویژه به دفاع از حقوق زنان و قربانیان خشونت‌های جنگی پرداخت و تلاش کرد جامعه جهانی را برای پشتیبانی از قربانیان این جنایات متقاعد کند.
در سال ۲۰۱۶، نادیا مراد به عنوان سفیر حسن نیت سازمان ملل (۵) در زمینه جلوگیری از قاچاق انسان منصوب شد او نخستین قربانی بود، که چنین سمتی را در سازمان ملل به دست آورد. او در این نقش، همواره خواستار پایان دادن به استفاده از خشونت های جنسی، و به بردگی جنسی گرفتن زنان، به عنوان غنائم جنگی شد.
نادیا مراد برای تداوم مبارزه خود، “بنیاد ابتکار نادیا” (۶) را تأسیس کرد. این بنیاد به حمایت از بازماندگان نسل‌کشی و خشونت‌های جنسی می‌پردازد و به آن‌ها در راه بازسازی و زندگی دوباره کمک می‌کند. او به کمک این بنیاد برای احقاق حق قربانیان تلاش می کند.
در سال ۲۰۱۸، نادیا مراد به دلیل فعالیت های بی‌وقفه و شجاعت در مقابله با خشونت و تبعیض، به همراه دنیس موکویگی، پزشک اهل جمهوری دموکراتیک کنگو، جایزه صلح نوبل (۷) را دریافت کرد. او به یکی از جوان‌ترین برندگان جایزه صلح نوبل تبدیل شد. این جایزه به دلیل مبارزه او علیه خشونت جنسی به عنوان ابزار جنگ و تلاش برای احقاق حقوق زنان و اقلیت‌ها ی مذهبی به او اعطا شد.
نادیه مراد کتابی با عنوان “آخرین دختر: (۸) داستان اسارت و مبارزه من علیه داعش” (The Last Girl) منتشر کرده است. در این کتاب، او تجربه‌های دردناک و رنج‌های خود را بازگو می‌کند و به دنیا نشان می‌دهد که چگونه با وجود همه رنج‌ها، امید خود را از دست نداده است. این کتاب الهام‌بخش بسیاری از زنان و مردان در سراسر جهان می باشد و به عنوان یک سند تاریخی از جنایات داعش و مقاومت ایزدیان شناخته می‌شود.
نادیه مراد اکنون به عنوان یک فعال حقوق بشر و سرمشق میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شناخته می‌شود. او تلاش می‌کند تا در جوامع بین‌المللی، آگاهی نسبت به حقوق قربانیان جنگ و زنان بازمانده از خشونت جنسی را افزایش دهد و فشار بر دولت‌ها و سازمان‌های جهانی را برای پایان دادن به نسل‌کشی‌ها و خشونت‌های جنسی افزایش دهد.
نادیه مراد نمادی از شجاعت و مقاومت در برابر خشونت‌های وحشیانه و بی‌رحمانه‌ای است که افراد بی‌گناه، به‌ویژه زنان، در جنگ‌ها و بحران‌ها تجربه می‌کنند. او نشان داده که حتی در دشوارترین و تاریک‌ترین لحظات نیز می‌توان امید را حفظ کرده و برای آینده‌ای بهتر مبارزه کرد. نادیا با شجاعت خود نه تنها به قربانیان داعش، بلکه به تمامی کسانی که از خشونت های جنسیتی رنج می‌برند، برای مبارزه انگیزه می بخشد، و تلاش کرده است تا با اتحاد زنان و مردان، جهانی عادلانه‌تر و امن‌تر برای همه بسازد. نادیا می‌گوید که می خواهد آخرین دختری باشد که چنین دردهایی را تجربه کرده است.
منابع:
(۱) نادیه مراد – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
(۲) کوچو_(عراق)
(۳) ایزدی‌ها چه کسانی هستند؟ – BBC News
(۴) https://tejaratnews.com/بخش-اقتصاد-جهان-۲۱/۹۴۰۰۷۸-خشونت-علیه-زنان-دختران-به-عنوان-سلاح-جنگی
(۵) https://ir.voanews.com/amp/us-nadia-morad-isis/3512422.html
(۶) https://twitter.com/khanehamn/status/1271863094474661889
(۷) برندگان جایزه صلح نوبل ۲۰۱۸ اعلام شدند
