پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۴۱

پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۳:۴۱

آیا وقایع اکرائین تکرار وقایع گرجستان است؟

اکرائين کشوری است صنعتی با جمعيت بيش از ۵۰ ميليون نفر و زيرساخت های نسبتا نيرومند اقتصادی و اجتماعی، با معادن غنی و زمين بسيار حاصلخيز برای کشاوررزی، معروف به چرنوزيوم ( به معنای خاک سياه ). از نظر موقعيت ژئوپليتيکی اهميت اکرائين چه برای مسکو و چه برای آمريکا و پيمان ناتو را نمی توان با گرجستان برابر دانست

به دنبال برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در اکرائین و اعلام خبر مبنی بر پیروزی مقدماتی ویکتور یانوکویچ نیروهای اپوزیسیون به رهبری ویکتور یوشنکو در میدان استقلال شهر کیف اجتماع نمودند تا بدینوسیله نارضایتی خود را از نتایج مقدماتی انتخابات اعلام نمایند. افزایش لحظه به لحظه تعداد شرکت کنند گان در این حرکت اعتراضی در اذهان بسیاری از ناظران، وقایع گرجستان را یاد آوری نمود و آنان را به جستجوی نکات اشتراک و گمان زنی ها در مورد آینده اکرائین کشاند.
در ظاهر امر البته شباهت هایی هم وجود دارند:
– اعتراض به وجود تخلفات و تقلب در روند انتخابات و در شمارش آرا
– اجتماع عظیم مردم در شهر کیف.
اما این بار بر خلاف گرجستان، حضور مردم معترض از سازماندهی و تدارکات خوبی نیز بهره مند بود. انتقال سریع مردم ازنواحی اطراف شهر و همچنین مناطق غربی کشور با قطار و اتوبوس به شهر کیف و برپایی سریع چادرها و آشپزخانه های بزرگ به منظور غذا رسانی به اجتماع کنند گان، خود انگیخته و تصادفی نبودند و از تدارک و برنامه ریزی معینی برای حداقل یک هفته حکایت می کند. 
ولیکن با کمی دقت و نگاهی به گذشته به نکات افتراقی که بعضی آشکار وبعضی نیز تا وقایع اخیردر استتار بودند، برخورد می کنیم.
بزرگترین تفاوت اکرائین با گرجستان در اهمیّت استراتژیک آن هم برای روسیه و هم برای آمریکا و پیمان ناتو است. مدت ها قبل از وقایع گرجستان بود که روسیه از شواردنادزه دل کنده بود و هرچند که شواردنادزه در اواخر دوران ریاست جمهوری اش به دلیل احساس نا امنی از آینده، تلاش نمود که آب رفته در روابط با مسکو را به جوی باز گرداند، ولیکن به چند دلیل که پرداختن به آنها موضوع بحث امروز نیست، روسیه دیگر حسابی بر روی شوادنادزه باز نمی کرد. حضور و سخنرانی وزیر دفاع روسیه در برابر اجتماع مردم گرجستان در اوج روزهای” داغ ” تفلیس را باید در همین رابطه دید.
علاوه بر آنچه که ذکر گردید، فاکتورهای دیگری نیز عمل می کنند که به کلی موضوع قیاس دو کشور را بی مورد می سازند؛ اکرائین کشوری است صنعتی با جمعیت بیش از ۵۰ میلیون نفر و زیرساخت های نسبتا نیرومند اقتصادی و اجتماعی، با معادن غنی و زمین بسیار حاصلخیز برای کشاوررزی، معروف به چرنوزیوم ( به معنای خاک سیاه ). از نظر موقعیت ژئوپلیتیکی اهمیت اکرائین چه برای مسکو و چه برای آمریکا و پیمان ناتو را نمی توان با گرجستان برابر دانست. تفاوت دیگر مابین اکرائین و گرجستان در این است که جدا از همه آنچه که در رابطه با وجود تقلب در انتخابات مطرح می شود، به هر حال ویکتور یانوکویچ از پشتیبانی و حمایت مالی و مردمی مناطق شرقی و جنوبی اکرائین که عملا در سالهای پس از فروپاشی شوروی ” نان آور” کشور به معنای واقعی کلمه بوده اند، برخوردار است و بر خلاف شواردنادزه خود را در برابر فشار اپوزیسیون تنها احساس نمی کند.
در رابطه با خود روند انتخابات و در پاسخ به این سئوال که آیا تخلف و تقلب صورت گرفته است یا خیر؛ پاسخ آری است( برای نمونه در یکی از شهر های مناطق شرقی تعداد آرا شمارش شده از تعداد واجدین شرایط بیشتر بود). ولی تخلف و تقلب فقط به یک جناح منحصر نبود. هردو کاندیدا در مناطق تحت نفوذشان از امکانات و اهرم های دولتی و کشوری در انتخابات استفاده کرده اند.اما تاثیر این تخلفات بر نتیجه انتخابات ناچیز بود. تعداد این تخلفات از میانگین آنچه که در کشورهای اتحاد جمهوری های مستقل (اس.ان.گ) معمول است بالاتر نرفت. ضمن آنکه تاثیر مناظره تلویزیونی دو رقیب که پیروز آن ویکنور یانوکویچ بود را نباید نادیده گرفت. انتظار می رفت که یوشنکو به خاطر توانایی اش در ایراد سخنرانی پیروز مناظره باشد، بخصوص که رقیب وی یعنی ویکتور یانوکویچ دو محکومیت کیفری را هم از گذشته با خود به یدک می کشد. لیکن نتیجه بر عکس شد و یانوکویچ موفق شد که با سخنانش تاثیری مستقیم بر روی مردم بگذارد. فراموش نکنیم که تا انتخابات و هم اکنون نیز، یانوکویچ نخست وزیر اکرایین است و در دوران نخست وزیری او میزان رشد افتصادی کشور به ۱۳ در صد (از بالاترین ها در سطح اروپا) رسید و این امکان فراهم شد که حقوق بازنشستگی به میزان دو برابر افزایش یابد.
جالب این است که در این انتخابات هم از جانب “سازمان امنیت و همکاری اروپا” و هم از جانب کشورهای عضو ” اتحاد جمهوری های مستقل” (اس. ان. گ.) ناظرینی برای کنترل روند انتخابات حضور داشتند؛ منتها هر کدام از این به اصطلاح ناظرین بی طرف فقط در جستجوی خطاهای طرف مقابل بودند و در عمل هرکدام به یکی از این دو اردوتعلق داشتند.
قابل ذکر است که نه یانوکویچ و نه یوشنکو هیچکدام در عرصه سیاست در اکرایین چهره های جدیدی نیستند. یوشنکو که دارای همسر آمریکایی نیز می باشد تلاش زیادی به خرج می دهد تا در افکار عمومی از خود چهره یک سیاستمدار غرب گرا و معتقد به موازین دمکراسی غربی را بنمایش بکذارد. ولیکن جدا از سخنرانی های وی در اینجا و آنجا که نشانگر تاثیر عمیق محافل ناسیونالیستی پشتیبان وی در غرب اکرایین هستند، این روزها حرکاتی نیز از وی سر زدند که معمولا با معیار های اتحادیه اروپا همخوانی ندارند. ازآن جمله ادای سوگند در برابر پارلمانی که فاقد اکثریت لازم برای چنین اقدامی بود( بیش از ۹۰ نفر از نمایند گان کمونیست قبل از ورود وی از محل پارلمان خارج شده بودند) ویا بی توجهی به قوانین و ضوابط انتخابات که جناح وی در تدوین آنها نقش فعالی داشت و اقدام به ادای سوگند آن هم بر کتاب مقدس ونه بر قانون اساسی جاری کشور قبل از اعلام رسمی نتایج شمارش آرا از جانب کمیسیون انتخابات و در ادامه پخش آشکار شایعات غیر واقعی از جانب ستاد انتخاباتی وی، همانند ورود نیروهای ویژه روسی به کیف برای مقابله با اجتماع کنندگان، وغیره، همگی نشانگر عدم اطمینان وی به حمایت محافل داخلی و بخصوص خارجی پشتیبان وی بودند. بیاد بیاوریم که خاویر سولانا در سخنرانی اولیه خود حتی ایده اعزام هیئتی از جانب اتحادیه اروپا به کیف را به زیر سئوال برده بود، و هنوز ۲۴ ساعت از سخنان سولانا نگذشته بود که هیات اعزامی به ریاست خود سولانا وارد کیف شد.
ناگفته نماند که استفاده از اهرم تبلیغاتی ” مخالفت با مسکو ” در مبارزات انتخاباتی می توانست در نواحی غربی کشور خریدار و شنونده داشته باشد، اما در شرق و جنوب کشور به خاطر پیوندهای عمیق فرهنگی وتجاری ومرز مشترک و وابستگی به سوخت و انرژی روسیه، این سخنان نه تنها نمی توانستند مورد استقبال قرار گیرند، بلکه غیر عاقلانه نیز جلوه نمودند.
طبق آماری که در یکی از نشریات روسی منتشر شده بود، از کل جمعیت کشور، در خانه هایشان ۴۵ درصد فقط به زبان روسی، ۴۵ در به زبان های روسی و اکرایینی و فقط ۱۰ درصد به زبان خالص اکرائینی صحبت می کنند.
با توجه به رای دادگاه عالی اکرائین مبنی بر ممنوعیت اعلام نتایج آرا تا پایان رسیدگی به شکایات ( در ابتدا دادگاه عالی اکرائین به شکایت یوشنکو به این دلیل که شکایت نامه به شکل صحیح و قانونی تنظیم نشده بود، پاسخ منفی داده بود) و با توجه به آغاز مذاکرات در کیف، بنظر می رسد که اکرائین در برابر انتخابی سرنوشت ساز قرار گرفته است: 
راه نخست: تقسیم کشور به دو کشور جداگانه شرقی و غربی، که این با توجه به کمی جمعییت در مناطق مرکزی و غربی و انباشت ثروت و قدرت بیشتر در منا طق شرقی و جنوبی امری است غیر محتمل که شاید فقط یانوکویچ به پای آن برود، که این باب میل یوشنکو و حامیان داخلی و خارجی اش و حتی خود مسکو نیز نیست.
راه دوم: برقراری سیستم فدرالی در کشور، همراه با رفرم در پارلمان و انتخاب مسولین مناطق از طریق انتخابات در مناطق، پایان دادن به سیاست ” اکرائینیزه کردن ” همه ابعاد جامعه و ریختن پایه های دولت بر اساس چند ملیّتی که در آن سهم برابر از پستهای دولتی به اکرایینی ها و روسی الاصل ها داده می شود و ادامه سیاست عاقلانه توازن بین روسیه و غرب در عرصه سیاست خارجی.
نتیجه این مذاکرات به هر شکلی هم که باشد، چه تجدید انتخابات و چه دست نزدن به نتیجه انتخابات، ولی تقسیم پست ها بین طرفین اگر منجر به پایه ریزی فدرالیسم در اکرایین نگردد، در پاسخگویی به اصلی ترین مشکل اکرایین، که همانا معضل ساختار سیاسی کشور است، ناتوان خواهد ماند و مردم اکرایین بایستی در انتظار روزهایی داغتراز این روزها و “اینبارچادرها و آشپز خانه هایی ” با خصلت دائمی باشند. 

 

تاریخ انتشار : ۲۹ آذر, ۱۳۸۳ ۲:۴۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!