جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۶:۴۴

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۶:۴۴

مونگتنی، آغاز مقاله نویسی روشنگرانه

نیچه، مونگتنی و شوپنهاور را از جمله آموزگاران انسان غربی دانست و صداقت آندو را قابل تحسین شمرد. اشتفان تسوایک مونگتنی را یکی از پیشگامان مدرنیته و دانش نو نامید که در مقابل تاریک اندیشی زمان خود قد علم کرد.

 
 
نام اصلی مونگتنی، پایه گذار مقاله نویسی انسانگرایانه در فرانسه، میشل ایکوام است. او بین سالهای ۱۵۹۲-۱۵۳۳میلادی زندگی نمود و غیر از نویسندگی، سیاستمدار و حقوقدان و فیلسوف و هومانیست نیزبود. مادرش از مهاجران یهودی پرتقال و پدرش تاجری ثروتمند و فرانسوی بود.
مونگتنی خالق ژانری ادبی- فلسفی بنام “مقاله” است. وی در بیش از ۴ قرن پیش یعنی درآغازعصر نو پدر مقاله نویسی اجتماعی در غرب نام گرفت . او به سبب رفاه خانوادگی توانست از تربیت هومانیستی و روشنگری بجای تربیت کلیسایی یا نظامی و ناسیونالیستی برخوردارشود.
 
وی چند سال شهردار شهر بوردو در فرانسه بود ولی دعوت هاینریش چهارم برای مقامات درباری را قبول نکرد. مونگتنی در زندگی شاهد جنگهای مذهبی در اواخر قرن ۱۶میلادی درفرانسه بود. فلسفه هومانیسم فرانسوی در تاریخ سیر اندیشه با نام او شروع می شود و در کنار دکارت اورا از پایه گذاران فلسفه جدید می دانند.
 
مقالاتش گرچه اتوبیوگرافیک ولی انقادی اجتماعی و روشنگرانه و سکولار هستند. مجموعه مقالات ۴ جلدی ۱۰۰۰ صفحه ای او صد سال بعد از مرگش در سال ۱۶۷۶ از طرف واتیکان ممنوع شدند. مهم ترین موضوع آثارش دفاع از آزادی و دگراندیشی است.
در مقالات او به موضوعاتی مانند ادبیات و هنر و سیاست و تربیت و دولت و جامعه و دین و به مسائل روز مانند رفاقت و شکنجه و تعقیب دگراندیشان نیزپرداخته می شود. مونگتنی با فلسفه شک گرایی اش به مخالفت با مکتب مدرسین اسکولاستیک در قرون وسطا پرداخت.
عقل گرایی و شکاکی او بر اساس فلسفه رواقی مخصوصا نظرات اپیکور است. او برای دفاع از آزادی شخصی به انتقاد از مسیحیت و نظام فئودالی حاکم پرداخت. یادداشت های روزانه مونگتنی سند مهمی از وضعیت اندیشه در اواخر دوره هومانیسم فرانسوی است. او را پایه گذار اخلاق شناسی فرانسوی نیز بشمار می آورند. نوشته های او بخشی از تئوری و نظریه شناخت و فلسفه زندگی بشمار می آید.
 
مونگتنی به سیاست استعماری اروپائیان درقاره امریکا و سرکوب بومیان توسط اسپانیایی ها اعتراض نمود. مقالات وی آنزمان به جنبش روشنگری فرانسه تکان مهمی داد. او از انسان گرایی در مقابل سیاست تفتیش عقاید کلیسایی دفاع نمود.
مونگتنی با کمک فلسفه یونان باستان به مبارزه با مکتب اسکولاستیک و مدرسین و بنیادگرایی ناشی از آن پرداخت. چپها او را روشنگری صلح طلب و نماینده بورژوازی نوپای آنزمان اروپا در مقابل نظام فئودالی و مسیحیت می دانند.
مونگتنی به سبک رئالیستی به مبارزه با پدیدههای اتوریته و دگماتیسم و ارتجاع مذهبی پرداخت. او همچون سنکا میگفت به فرهنگ گذشته و سنتی باید با دیدی انتقادی نگریست. شک گرایی او نقطه عطفی در زمان  روشنگری بود.
مونگتنی همچون متفکران فلسفه رواقی می گفت که انسان نباید از مرگ وحشت داشته باشد چون فلسفه یعنی مقدمات آشنایی انسان با مرگ. او خواهان جدایی عقل از ایمان بود و می گفت ایده آلیسم دایه حیله و فریب مردم عام است.
مونگتنی را می توان یکی از اجداد فلسفه وجود یا اگزستنسیالیسم بشمار آورد. او خودرا شاگرد سقراط می دانست و پیش از روسو، نظریه پرداز یک روش تعلیم و تربیت در غرب بود. مونگتنی مخالف با سازمانهای اجتماعی سنتی مانند ازدواج و کلیسا و تاجگذاری حاکمان بود.
از جمله مخالفان مونگتنی، پاسکال بود که آثار مونگتنی را ضد مسیحی و خودخواهانه دانست، و از جمله هواداران وتحسین کنندگان مونگتنی، شکسپیر و بیکن و باکون و ولتیر و روسو و ژید و نیچه و گوته بودند.
نیچه، مونگتنی و شوپنهاور را از جمله آموزگاران انسان غربی دانست و صداقت آندو را قابل تحسین شمرد. اشتفان تسوایک مونگتنی را یکی از پیشگامان مدرنیته و  دانش نو نامید که در مقابل تاریک اندیشی زمان خود قد علم کرد.
    
 
 
تاریخ انتشار : ۱ شهریور, ۱۳۹۵ ۱:۳۹ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!