جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۱۱

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۲:۱۱

“پاسخ اولیه”: تداوم تأخیر

امروز، 5 شنبه 7 آبان هم، از سخنوریهای احمدی نژاد دایر بر استقبال از تبادل سوخت که بگذریم، جمهوری اسلامی در اقدام رسمی و معتبر خود فراتر از آن نرفت که "پاسخ اولیۀ" خود را به اطلاع آژانس برساند. این که این پاسخ چقدر روشن و بی نیاز از مذاکرات بعدی است، از بیانیۀ آژانس که امروز صادر شد پیدا است.

روز چهارشنبه، ۶ آبان، آقای بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در گفتگوئی با ایسنا اعلام کرد که شورای امنیت ملی مسئولیت پاسخگوئی به پیشنهاد آقای البرادعی را بعهده دارد و این شورا در همان روز چهارشنبه در این باره اتخاذ موضع خواهد کرد.

پیشنهاد البرادعی، که ناظر بر نحوۀ تأمین سوخت اورانیوم مورد نیاز راکتور تحقیقاتی ایران در تهران است، روز چهارشنبه گذشته، ۲۹ مهر، توسط نامبرده به نمایندگان ایران، روسیه و فرانسه ارائه شد. به موجب این پیشنهاد، که ظاهراًٌ توافق اصولی بر سر آن در هنگام مذاکرات هفته های نخست مهر بین ایران و گروه ۱+۵ حاصل شده بود، ایران بخش بزرگ (۷۰ درصد) اورانیوم تا چهارونیم درصد غنی شدۀ خود را به آژانس بین المللی انرژی اتمی تحویل خواهد داد و آژانس از طریق روسیه و سپس فرانسه اورانیوم تا ۲۰ درصد غنی شده را، که قابل استفاده در راکتور تهران خواهد بود، برای ایران تأمین خواهد کرد.

مقامات جمهوری اسلامی در روزهای نخست پس از مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ با روی گشاده با این ایده مواجه شدند و به لحنی مثبت از ارائه پاسخ خود در دو-سه هفته آینده خبر دادند. حتی روزی پیشتر از مذاکرات مذکور احمدی نژاد انعطاف نمایانه اعلام کرد که “ایران آماده است مواد ۵/۳ درصد خود را بدهد و آنها آن را تا ۲۰ درصد غنی کنند و به ایران تحویل دهند.”

این اظهارات و گشاده روئی در بسیاری از محافل سیاسی، چه توسط کشورهای غربی و خاصه کشورهای طرف ایران در مناقشۀ هسته ای، و چه در محافل ایرانی، به نوعی آغازی برای حل مناقشۀ مذکور تلقی شد. کسانی از عقب نشینی جمهوری اسلامی، کسانی دیگر از توافقی متضمن برد تمام طرفهای درگیر و کسانی هم حتی از توفیق جمهوری اسلامی در به کرسی نشاندن مطالبات مطروحۀ خود در جریان ۸ سال اخیر این مناقشه سخن گفتند. اما رویدادهای هفتۀ اخیر و روزهای جاری دامنۀ خوشبینی اولیه نسبت به خاتمۀ بحران اتمی را، صرف نظر از این که “برد” با کدام یک از طرفهای قضیه باشد، اکیداً محدود کرده اند.

آقای البرادعی به هنگام اعلام پیشنهادش در روز ۴ شنبه ۲۹ مهر ابراز امیدواری کرد که عموم طرفهای ذیربط تا روز جمعه، ۱ آبان، به پیشنهاد او پاسخ دهند. امریکا، روسیه و فرانسه، که پیشتر از آن نیز از “توافق اصولی” حاصله در هفته های نخست مهرماه استقبال کرده بودند، بلافاصله از پیشنهاد البرادعی نیز به گرمی استقبال کردند. اما تا روز جمعۀ مورد نظر خبری از پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهاد نشد. فردای آن روز آقای سلطانیه، نمایندۀ ایران در آژانس، اعلام کرد که “جمهوری اسلامی در کار مطالعۀ دقیق پیشنهاد است و در خلال هفته آینده پاسخ خود را خواهد داد”. او البته این نکتۀ درست را هم اضافه کرد که “جمعه ضرب الاجلی برای دادن پاسخ نبوده است”، اما ناگفته گذاشت که انتظار چنین بوده است و در عرف دیپلماتیک انتظار نابرآورده را پساپس پاسخ نمی گویند. اما مهمتر این که درست در همان روز شنبه آقای لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، در برآمدی آشکارا مخالفت آمیز و تعارضی با پیشنهاد البرادعی، غرب را به تلاش برای فریب ایران از طریق این پیشنهاد متهم کرد و به این ترتیب بر تردید در آمادگی ایران برای برداشتن گامی که به عنوان گام نخست در مسیر اعتمادسازی تلقی شده بود، به شدت دامن زد.

گرچه آقای متکی طی اظهاراتی “پذیرش پیشنهاد البرادعی را منتفی ندانست”، اما این اظهارات کمک چندانی به برگشت به فضای خوشبینی نکرد. در مقابل این اظهارات، به سرآمدن چندین روز از “هفتۀ آینده”، درج مقالاتی در ارگانها و توسط افرادی متعلق یا نزدیک به جریان حاکم در جمهوری اسلامی در انتقاد ار “موافقت اصولی حاصله با آژانس و کشورهای غربی” و سرانجام آنچه روز ۴ شنبه آقای بروجردی در مورد سپردن مسئولیت پاسخگوئی به شورای عالی امنیت ملی ابراز داشت، بیشتر و بیشتر به این برداشت میدان داده اند که پاسخ جمهوری اسلامی به پیشنهاد البرادعی در بهترین حالت یک “آری پرشرط و شروط” خواهد بود. شروطی که ای بسا تحقق آنها باز هم کار را به یک دوره کشاکش زمانگیر بکشاند.

هستند تحلیلگرانی که بر این نظر اند که جمهوری اسلامی با این دست-دست کردنها در صدد خریدن وقت است و وقت حاصله از این طریق را هم برای نزدیکتر شدن به بمب اتم یا، اگر نه به بمب، به “بمب بالقوه” می خواهد. جدا از این که این نظر چقدر بر داده های واقعی استوار است، دست-دست کردن جمهوری اسلامی در این نوبت، و دقیقتر گفته شود، در دورۀ پس از “انتخابات” ۲۲ خرداد و برآمد جنبش سبز را دیگر نمی توان و نباید تنها به انگیزه های صرف در برابر طرفهای ایران در مناقشۀ هسته ای سنجید. پیشتر در نوشتۀ “مذاکره بر سر موضوعات مذاکره”، مورخ ۱ مهر، در تشریح تناقضی که حاکمان کنونی ایران در چنبرۀ آن گرفتارند، نوشته بودم: “آنها از سوئی نیازمند مهار وضع درون اند تا مگر بتوانند در بیرون به یک پیروزی ولو نسبی اما واقعی دست یابند، و از سوی دیگر نیازمند یک پیروزی ولو نسبی اما واقعی در بیرون اند تا بتوانند درون را مهار کنند.”

سلسله رویدادهای هفتۀ اخیر حول پیشنهاد البرادعی تنها شاخه یا وجهی از آن چنبرۀ تناقض را آشکار می کند: ابعاد بحران سیاسی فراتر از آن است که “مهار آن” محدود به “غلبه بر جنبش سبز” باشد. وقتی احمدی نژاد پیشاپیش از آمادگی ای حرف می زند که جوهر آن همان پیشنهاد البرادعی است، آنگاه از این ایده با گشاده روئی نسبی استقبال می شود، سپس در استقبال از آن تأخیر می شود، پس آنگاه فریب تلقی می گردد، و سرانجام مسئولیت پاسخگوئی به آن به شورای عالی امنیت ملی سپرده می شود، می توان نتیجه گرفت که ابعاد نیاز به “مهار” تا اعماق درون حکومت رخنه کرده است. در چنین احوالی نیاز به زمان نیازی واقعی است، اما نه برای نزدیک شدن به بمب یا “بمب بالقوه”، بلکه برای غلبه بر بحرانی که به بهمنی که دارد راه می افتد بی شباهت نیست. هم از این رو دور از انتظار نیست که این وضعیت، چنان که گفته شد، جمهوری اسلامی را به “آری پرشرط و شروط” به پیشنهاد البرادعی بکشاند. شاید “به یمن” عملیات متعدد تروریستی در افغانستان و پاکستان و عراق، موقعیت امریکا مجدداً رو به افول گذارد و فرصتی حاصل شود.

اگرچه بروجردی خبر از “اخذ موضع” شورای عالی امنیت ملی در بارۀ پیشنهاد البرادعی در همان روز ۴ شنبه داد، اما تا پایان آن روز، این نه موضع مذکور بلکه تهدید خامنه ای علیه جنبش مردم و نیروهای سیاسی مسلط در آن، پیچیده در سخنانی خطاب به جمعی از “نخبگان علمی – فرهنگی” بود، که سرتیتر رسانه ها را تشکیل می داد. امروز، ۵ شنبه ۷ آبان هم، از سخنوریهای احمدی نژاد دایر بر استقبال از تبادل سوخت که بگذریم، جمهوری اسلامی در اقدام رسمی و معتبر خود فراتر از آن نرفت که “پاسخ اولیۀ” خود را به اطلاع آژانس برساند. این که این پاسخ چقدر روشن و بی نیاز از مذاکرات بعدی است، از بیانیۀ آژانس که امروز صادر شد پیدا است: “محمد البرادعی، مدیر کل آژانس پاسخ اولیه به پیشنهاد خود را از مقامات ایران دریافت کرده است. او در حال مشورت با دولت ایران و طرفهای دیگر است، با این امید که توافق بر سر این طرح به زودی حاصل شود”.

تاریخ انتشار : ۷ آبان, ۱۳۸۸ ۷:۳۹ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!