یمن: زندگی غیر نظامیان در معرض نابودی
بیانیهی مطبوعاتی
گروه حقوق بشر موطنا در گزارش سالانه ی ۲۰۱۸ اعلام کرد: طرفهای درگیر در جنگ برای پنجمین سال پیاپی زندگی غیرنظامیان را به خطرانداختهاند و اقدامی برای پاسخگو ساختن مرتکبان انجام نشده است. شمار بسیار زیاد و غیرقابلقبول موارد نقض حقوق بشر در یمن ضرورت فوری تشکیل کمیسیون تحقیق در اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل در ماه سپتامبر را مشخص میکند.
گزارش موطنا با عنوان” زندگی در خطر نابودی: وضعیت حقوق بشر در یمن“، بر اساس پژوهش میدانی و تحقیق و ۲۰۶۵ گفتگو به زبان عربی با قربانیان، بستگان قربانیان، شاهدان و کارکنان حرفه پزشکی و تهیه شده است.
طرفهای درگیری به شدت به بحران انسانی دامن زدهاند. حملههای هوایی و گلوله باران به کشتار و زخمی کردن غیرنظامیان انجامیده و مدرسهها، تاسیسات بهداشتی و کارکنان حرفه پزشکی را هدف قرار داده است. گروه مسلح انصار الله (حوثیها)، نیروهای وابسته به امارات متحده ی عربی، و نیروهای دولتی یمن دهها تن را ناپدید، شکنجه و خودسرانه بازداشت کردهاند. عربستان سعودی ماهیگیران یمنی را در داخل عربستان بازداشت و با آنها بدرفتاری کرده است. گروه مسلح حوثی مینهای ضد نفر نصب کرده است. هر دو طرف کودکان را در درگیری به خدمت گرفتهاند. پهپادهای آمریکایی غیرنظامیان را کشته یا زخمی کردهاند. مواردی از خشونت جنسی برملا شده است.
راضیه المتوکل، رئیس گروه حقوق بشر موطنا، میگوید:
“طرفهای جنگ هر روز با ادامه ی آن زندگی غیرنظامیان و حیات مدنی را به خطر میاندازند. غیرنظامیان در رنج و عذاب دست و پا میزنند، در حالیکه کشورهای دیگر در مورد اقدامهای بسیار ضروری مثل پایان دادن به حمایت نظامی از طرفهای جنگ و پشتیبانی از پاسخگو سازی، تردید دارند. یمنیها مثل مردمان دیگر شایسته برخورداری از امکانات زندگی و صلح هستند.“
کشورهای دیگر نمی توانند بدون توجه به بحران حقوق بشر به بحران انسانی رسیدگی کنند. ایجاد مانع و جلوگیری از امداد بشردوستانه و رسیدن کالاهای حیاتی نجاتبخش، با توجه به این که میلیونها غیرنظامی هم اکنون در خطر قحطی به سر میبرند، تاثیر به ویژه مهمی دارد. موطنا ۷۴ مورد جلوگیری از رسیدن امداد بشردوستانه را ثبت کرده است که انصار الله (حوثیها) در اکثر این موارد مسئول بودهاند.
دولت یمن و نیروهای ائتلاف نیز مانع از رسیدن امداد شدهاند. امکانات مردم برای تحرک آزادانه در داخل و خارج از یمن طی درگیری به شدت کاهش یافته است. پستهای بازرسی امنیتی ـ به ویژه در مأرب، البیضاء، الضالع و لحج ـ گاهی بر اساس هویت مسافران در مورد آنها تبعیض قائل میشوند یا، در شرایطی که میلیونها تن در تکاپوی تامین غذای خود و خانوادههایشان هستند، از آنها سوء استفاده ی مالی میکنند. ائتلاف زیر رهبری عربستان سعودی و امارات متحده عربی هنوز پس از سه سال که فرودگاه صنعا را بسته حاضر نیست آن را باز کند.
ناکامی در پاسخگو ساختن گروه مسلح حوثی، ائتلاف زیر رهبری عربستان و امارات متحده عربی و دیگر طرفهای مسلح به این معنا است که غیرنظامیان یمنی تاکنون از همان تعدیهای آغاز درگیری رنج میبرند. اقدام شورای حقوق در تشکیل گروه کارشناسان سرشناس در سال ۲۰۱۷ گام مهمی در جهت پاسخگو سازی بود، اما وخامت بحرانهای حقوق بشری و بشر دوستانه اقدامهای بیشتری از جمله تشکیل کمیسیون تحقیق را ایجاب میکند.
گروه مسلح حوثی از روزهای نخست جنگ مینهای ضدنفر و مینهای ضد خودرو نصب کرده است. این مینها نقش مهمی در نبرد برای در دست گرفتن ساحل غربی یمن بازی کردهاند و تأثیر وخیمی بر غیر نظامیان در سراسر کشور گذاشتهاند. موطنا در سال ۲۰۱۸، ۵۲ مورد مربوط به مینهای زمینی را ثبت کرد که به کشته شدن ۶۰ غیرنظامی، از جمله هشت زن و ۲۶ کودک انجامید و دست کم ۵۱ تن دیگر، از جمله ۱۲ زن و ۲۱ کودک را زخمی کرد. حملههای هوایی ائتلاف متوقف نشدهاند. موطنا در سال ۲۰۱۸ در حدود ۱۵۰ حملهی هوایی ائتلاف را در ۱۱ استان ثبت کرده که به کشته شدن دست کم ۳۷۵ غیرنظامی، از جمله ۱۶۵ کودک و زخمی شدن ۴۲۷ تن دیگر از جمله ۱۷۲ کودک انجامیده است.
فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر