دیروز دو شنبه ۲۵ اوت بار دیگر ارتش اسراییل در حملات گسترده در غزه سعی کرد با قتل عام جمعی از خبرنگاران در بیمارستان ناصر در خان یونس چشمان جامعه جهانی را بر حقایق ببندد. “تنها” دولت باصطلاح دموکراتیک خاورمیانه که اکنون بطور مستمر وسیله دادگاه بین المللی کیفری و تریبونها و بنیادهای حقوق بشری جهان به ارتکاب جنایت علیه بشریت و نسل ستیزی در غزه محکوم شده است، همچنان با حمایت بیدریغ سرمایه داری غرب و کشورهای خدمتکار آنان در غزه قربانی میطلبد.
به گفته منابع پزشکی، از سپیده دم، حملات اسرائیل در سراسر غزه حداقل ۶۱ کشته برجای گذاشته است. در جنوب غزه، حمله اسرائیل به بیمارستان ناصر منجر به کشته شدن حداقل ۲۱ نفر، از جمله پنج روزنامهنگار شد. قتل روزنامهنگاران با برنامه ریزی قبلی در غزه بطور لاینقطع در دوسال گذشته ادامه داشته است.
جینین دی جیووانی، مدیر اجرایی سازمان مستندسازی جنایات جنگی تحت عنوان پروژه حسابرسی، میگوید تماشای تصاویر روزنامهنگاران کشته شده در غزه دلهرهآور است. این خبرنگار قدیمی جنگ از کنتیکت به الجزیره گفت: «من هرگز مصونیت از مجازات برای چنین جنایاتی را در عمر حرفه ای خود ندیدهام، نه فقط در هدف قرار دادن و کشتن تک تک خبرنگاران بعنوان تنها شاهدان ما در پشت دیوارهای غزه، بلکه در ساکت کردن کاری که آنها سعی در انجام آن داشتند – مستندسازی گرسنگی و سوء تغذیه کودکان در بیمارستان ها و در سراسر غزه.»
این پژوهشگر ارشد دانشکده روابط بینالملل جکسون در دانشگاه ییل گفت که روزنامهنگاران باقیمانده در غزه چشم و گوش جهان هستند، زیرا ورود خبرنگاران بینالمللی به این منطقه محاصره شده ممنوع است. دی جیووانی گفت: «اگر به اسرائیل اجازه داده شود که با مصونیت از مجازات این جنایات فرار کند، جهان این پیام را به هر رژیمی در جهان میفرستد که هیچ روزنامهنگاری در امان نیست، نه در اوکراین، نه در آمریکا، و نه در هیچ کجا.»
نیروهای اسرائیلی حسن دوحان، خبرنگار فلسطینی را در حادثهای جداگانه در خان یونس در اواخر وقت دیروز کشتند و تعداد کشتهشدگان روزنامهنگاران را به شش نفر رساندند.
عکس از مریم ابودقه
تحریم و بویکات خبری اعظم بنگاه های سخن پراکنی عمده جهان به مسخ جامعه غربی و پوشاندن چشم انان کمک کرده است. این بنگاه ها یا گزارشی از میدان نسل کشی اسراییل مخابره نمیکنند و اگر هم گزارشی از انها دیده میشود حتما با یک پیش درآمد برای بی اعتبار کردن خبر خودشان منتشر میشود. نمونه بسیار معمول و محترمانه آنها عبارتی مانند «به گزارش وزارت بهداشت غزه تحت کنترل حماس» است. بدون خبرنگاران عرب و فلسطینی که حتی بدون امکانات معمولی یک دم از پای نایستاده اند تا روایتگر این جنایت غیر قابل تصور باشند جهان در خاموشی ترسناک تری فرو میرفت.
کمیته حفاظت از روزنامهنگاران (CPJ) در گزارشی نشان میدهد که در میان بیش از دهها هزار کشتهشده در غزه، کرانهی باختری، اسرائیل و لبنان از زمان شروع جنگ، حداقل ۱۹۷ روزنامهنگار و فعال رسانهای بودهاند که این دوره را به مرگبارترین دوره برای روزنامهنگاران از زمان شروع جمعآوری دادهها توسط CPJ در سال ۱۹۹۲ تبدیل کرده است.[i]
فدراسیون بینالمللی روزنامه نگاران تعداد کشته شدگان ژورنالیست را تا ۲۱۸ نفر[ii] و سندیکای روزنامهنگاران فلسطینی که وابسته به رویترز است این رقم را بیش از ۲۴۰ نفر گزارش کرده اند.
مقامات بهداشتی فلسطین اعلام کردند حسام المصری، فیلمبردار و پیمانکار رویترز، در نزدیکی محل پخش زنده این خبرگزاری در طبقه فوقانی بیمارستان خان یونس، در حمله اولیه کشته شد. مقامات بیمارستان و شاهدان عینی گفتند که اسرائیل سپس بار دیگر به محل حمله کرد و دیگر روزنامهنگاران و همچنین امدادگران و پزشکانی را که برای کمک به محل حادثه شتافته بودند، کشت.
روزنامهنگاران کشته شده شامل مریم ابو دقه، خبرنگار آزاد آسوشیتدپرس و سایر رسانهها، محمد سلامه، خبرنگار شبکه الجزیره مستقر در قطر، معاذ ابو طه، روزنامهنگار آزاد که با چندین سازمان خبری از جمله گاهی با رویترز همکاری میکرد، و احمد ابو عزیز بودند.
احمد ابوعزیز روزنامهنگاری بود که هرگز از پای نایستاد. این جوان ۲۸ ساله که با وجود درد، آوارگی، گرسنگی و بمباران، بیوقفه از جنوب غزه در طول نسلکشی اسرائیل برای «چشم خاورمیانه-میدل ایست آی» گزارش تهیه میکرد، بیوقفه در حرکت بسوی خطر بود.
روز دوشنبه، اسرائیل او را به همراه چهار روزنامهنگار دیگر و یک امدادگر در حالی که در محل آخرین حمله اسرائیل به بیمارستانی در غزه حضور داشتند، به قتل رساند. ابوعزیز که در یکی از مرگبارترین جنگهای تاریخ برای روزنامهنگاران گزارش تهیه میکرد، به خوبی از خطراتی که برای گفتن حقیقت در مورد حمله اسرائیل متحمل میشد، آگاه بود.
ابوعزیز یک بار از لوبنا مساروا، رئیس دفتر میدل ایست آی در اورشلیم، پرسید: «اگر من کشته شوم، درباره من چه خواهید نوشت؟» مساروا میگوید که او «استثنایی» بود و به یاد میآورد: «او جاهطلب بود. او بسیار سرسخت بود و تا آخر ادامه داد.»
مساروا ادامه میدهد: «داستانهای او نیز بسیار استثنایی و بسیار صمیمی بودند. او ظرفیت دیدن چیزها و دیدن جزئیات و توصیف آنها را با جزئیات بسیار داشت، به خصوص درباره زنان.» از اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل ۲۴۵ روزنامهنگار فلسطینی را در غزه کشته است که چندین نفر از آنها دوستان و همکاران او بودند.
مریم ابودقه، یکی از روزنامهنگارانی که در جریان حمله ارتش اسرائیل به بیمارستان ناصر کشته شد، نیز مرتباً جنگ غزه را برای رسانههای بینالمللی مانند آسوشیتدپرس و ایندیپندنت مستند میکرد. در اینجا تعدادی از عکسهای او از هفتههای قبل از قتلش را مشاهده میکنید که رنج غزه تحت بمباران اسرائیل و همچنین اثرات محاصره اسرائیل بر کودکان بیمار و گرسنه در این منطقه را نشان میدهد.
عکس از مریم ابودقه
در گذشته و هنوز هم فقط اگر در اسراییل نباشد بسیاری خبرنگاران و ژورنالیست ها از همکاران خود دفاع میکنند و به اعتبار سوگندی که در بیان حقیقت خورده اند چشمانشان را بر تباهیها نمیبندند. اما امروز در بسیاری از رسانه ها سکوت معناداری نسبت به این جنایات دیده میشود. برخی از شبکه های عمده خبری بینالمللی مانند رویترز، آسوشیتدپرس و آژانس فرانس پرس در تولید خبر و گزارش میدانی شاید فعال باشند اما آنها هم مجبورند از خبرنگاران عرب حاضر در میدان استفاده کنند که بالطبع بیطرفی را رعایت میکنند، اما گزارش آنها از شبکه های بزرگ پخش نمیشود، چرا که شبکه ها با پول آگهی میچرخند و پول آگهی را سرمایه دارانی میپردازند که مقهور طرفداران اسراییل هستند.
در رابطه با روایت از اسراییل کافی ست به همین شبکه های فارسی زبان خارج کشور نگاهی بیاندازیم. تکلیف دو شبکه از این میان که بودجه شان را از دستگاه های اطلاعاتی شناخته شده اسراییل دریافت میکنند روشن است، اما از انها که بگذریم بقیه همه وابستگان وزارت خارجه کشورهایشان هستند که حتی اگر خیلی هم بخواهند نقش بیطرفانه ای بازی کنند تنها فلسفه وجودیشان برای تبلیغ سیاست دولت مطبوعشان است.
یکی از خبرنگاران عکاس رویترز که برای این شبکه از لبنان گزارش تهیه میکرد والری زینک است که بدینگونه از رویترز خارج شده است. او مینویسد: ” رسانههای غربی با تکرار دروغهای نسلکشی اسرائیل بدون بررسی اعتبار آنها – و با رها کردن عمدی اساسیترین مسئولیت روزنامهنگاری – باعث شدهاند که در عرض دو سال، تعداد خبرنگاران کشته شده در یک نوار کوچک از زمین، بیشتر از مجموع کشتهشدگان در جنگ جهانی اول، جنگ جهانی دوم و جنگهای کره، ویتنام، افغانستان، یوگسلاوی و اوکراین باشد. چه برسد به روی برگرداندن از گرسنگی دادن به کل جمعیت، تکهتکه کردن کودکان و زنده سوزاندن مردم.”
عکس از مریم ابودقه
وی در ادامه رویترز را متهم میکند که این واقعیت که اثر انس الشریف برای رویترز جایزه پولیتزر را به ارمغان آورد، آنها را مجبور نکرد که وقتی نیروهای اشغالگر اسرائیل او را در “لیست هدف” روزنامهنگاران متهم به عضویت در گروههای حماس و جهاد اسلامی قرار دادند، به دفاع از او برخیزند. این واقعیت آنها را مجبور نکرد که وقتی او پس از انتشار ویدئویی توسط سخنگوی ارتش اسرائیل که قصد آنها را برای ترور او پس از گزارشی که او در مورد قحطی رو به رشد ارائه داده بود، آشکار میکرد، از رسانههای بینالمللی درخواست حمایت کنند و از او دفاع کنند. این واقعیت آنها را مجبور نکرد که وقتی او هفتهها بعد شکار و کشته شد، صادقانه در مورد مرگ او گزارش دهند.”
والری زینک در پایان پست شخصی اش مینویسد از “برای کاری که در هشت سال گذشته برای رویترز انجام داده” ارزش قائل است، اما “در این برهه نمیتواند تصور کند که این کارت خبرنگاری را با چیزی جز شرم و اندوه عمیق به دست بگیرد.”
مریم ابودقه که در بمباران بیمارستان ناصر در خان یونس کشته شد.
گرچه من و سایر همکارانم در شورای سردبیری سامانه کار به هیچ عنوان خود را خبرنگار یا ژورنالیست حرفه ای نمی دانیم ولی نمیتوانیم درد و نگرانی عمیقمان را از آنچه بر سر راویان تاریخی این دوران منحوس وسیله دولت اسراییل و رژیم نسل کش نتانیاهو آمده است پنهان کنیم. ما به همه روزنامه نگاران و عکاسان شریفی که در تمامی این دو سال از میدان جنایات غزه گزارش فرستاده اند درود میفرستیم و یاد قربانیان این نبرد نابرابر را گرامی میداریم. ما نمیدانیم جهان در چه زمانی خواهد توانست گرد و غبار از این چهره های معصوم برگیرد. شجاعت و فداکاری روزنامهنگاران در غزه – شجاعترین و بهترین روزنامهنگارانی که تا به حال زندگی کردهاند وظیفه همه سندیکاها و اتحادیه های کارگری و کسانی است که در شرایط امروز بعنوان شهروندخبرنگار برای پرده برداشتن از نابرابری ها و جنایات در سراسر گیتی تلاش می کنند.
[i] https://cpj.org/2023/10/journalist-casualties-in-the-israel-gaza-conflict/
[ii] https://www.ifj.org/media-centre/news/detail/category/press-releases/article/palestine-at-least-218-journalists-and-media-workers-killed-in-gaza
