جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۹:۱۲

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۹:۱۲

قسم آزادیخواهی روی تپه گنجشک ها!

در دايره المعارف هاي امروزي، هرتسن را با القابي مانند: مبارز سياسي اجتمايي، دمكرات انقلابي، فيلسوف، و از پيشگامان مبارزه براي تبليغ ايده هاي سوسياليستي مفتخر ميكنند. غير از آنها، هرتسن يكي از روزنامه نگاران و ناشرين مشهور مهاجر نيمه دوم قرن 19 روسيه نيز بود. به نقل از لنين، او يكي از پايه گذاران مطبوعات آزاد و مستقل تاريخ روسيه نيز بود.

آلکساندر هرتسن،نویسنده،فیلسوف و مبارز اجتمایی روسیه زمان تزار، همچون تروتسکی و کروپتکین، نشان داد که روسها در ژانر خاطره و اتوبیوگرافی نویسی،درجهان بی همتا هستند. بعد از شکست آزادیخواهی جنبش  دکابریست ها، هرتسن جوان، همراه رفیقی، در روی تپه ای،معروف به تپه گنجشکها در اطراف شهر مسکو، قسم یاد کرد تا در راه عملی نمودن آزادی، هیچگاه دست از مبارزه اجتمایی برندارد.

ازبدشانسی های تاریخی زمان هرتسن این بود که هر روشنفکری یا مبلغ ناسیونالیسم پان اسلاویستی روسی ویا جانبدار فرهنگ و ارزشهای اروپای غربی می بود.یعنی انتخاب موضع گیری بین؛ بدتر و بد درمیان ترقیخواهان.

در دایرت المعارف های امروزی، هرتسن را با القابی مانند: مبارز سیاسی اجتمایی، دمکرات انقلابی، فیلسوف، و از پیشگامان مبارزه برای تبلیغ ایدههای سوسیالیستی، مفتخر میکنند. غیر از آنها، هرتسن یکی از روزنامه نگاران و ناشرین مشهور مهاجر نیمه دوم قرن ۱۹ روسیه نیز بود. به نقل از لنین ،او یکی از پایه گذاران مطبوعات آزاد و مستقل تاریخ روسیه نیز بود.

هرتسن از نظر فلسفی زیر تاثیر هگل و فوئرباخ بود.لنین درباره او مینویسد: او تنگاتنگ درکنار ماتریالیسم دیالکتیک مبارزه نمود، ولی در مرز ماتریالیسم تاریخی توقف نمود.متاسفانه اوقانونمندی تاریخ را درک ننمود و در بند اوتوپی باقی ماند.

هرتسن و اسکندر ازجمله نامهای مستعار او بودند. نام واقعی هرتسن، یعقوب لوف بود.هرتسن درسال ۱۸۱۲ در مسکو بدنیا آمد و درسال ۱۸۷۰ در تبعید در پاریس درگذشت.پدرش یک ژنرال اشرافی و مادرش یک زن خدمتکار آلمانی بود.هواداران با تکیه بر واژه آلمانی هرتسن، اورا “فرزند قلب“ نامیدند. او در جوانی باکمک رفیقی بنام اوگارت، محفلی ضد تزار،برای لغو نظام مالک الرعیتی تشکیل داد.وبعدها باکمک مبارز دیگری بنام بلینسکی ،نیز رادیکال ترین شاخه روشنفکران انقلابی روسیه را پایه گذاشت.هرتسن سالها به افشای ناسیونالیسم اسلاویست ها و جناح راست جهان وطنان بورژوا لیبرال غرب گرا پرداخت. اودرجوانی به جرم آزاداندیشی چندسالی درنقاط بد آب و هوای روسیه تزاری در تبعید بود.و سرانجام درسال ۱۸۴۷ به خارج فرار و مهاجرت نمود و در سوییس پاسپورت و ملیت سوییسی را قبول کرد.ثروت و ارث پدری موجب شد که خلاف سایر مهاجرین،اودرخارج دچار فقر و تنگدستی نباشد.

هرتسن درحین انقلاب فرانسه درسال ۱۸۴۸ درآنجا حضورداشت و در این رابطه کتاب “ نامه هایی از ایتالیا و فرانسه“ را منتشر کرد که خوانندگان بیشماری یافت.درباره آگاهی او گفته میشود که گرچه هرتسن ژورنالیست سیاسی بود ولی او پیچیده تر از آن فکر میکرد که بتواند رهبر انقلابی تودهها شود.آثار هرتسن در زمینه : ادبیات، فلسفه، تحقیقات اجتمایی وتاریخی، و ژورنالیسم، فناناپذیر هستند.از نظر عملی، وی از سال ۱۸۶۹ در انترناسیونال اول نیز شرکت نمود.

هرتسن درجوانی دوستدار آثار شیلر،مخصوصا نمایشنامه“ دزدهای“ او بود و به مطالعه آثار: روسو، ولتر، فوریه، سن سیمون،بایرون، شلینگ، وآثار ممنوعه پوشکین و دکابریست ها پرداخت. او در دوران دانشجویی خود را با فلسفه طبیعی و علوم طبیعی مشغول کرد. هرتسن در دهه ۴۰-۵۰ قرن ۱۹ با تکیه برهگل و فلسفه ماتریالیستی اروپایی و عقاید سن سیمون، تئوری جنبش دمکراتیک انقلابی را پایه گذاری نمود.اوبا مبارزین و هنرمندان زمان خود از جمله با : لویز بلانک، پرودن، گاریبالدی، شخصا ملاقات نمود.

هرتسن،مبارز مهاجری بود که بین : ادبیات،فلسفه، و ژورنالیسم ،مدام سنگر عوض میکرد.اودر دوران دانشجویی کتابی با عنوان “ تجزیه و تحلیل سیستم خورشیدی کپرنیک “ نوشت.هرتسن درسال ۱۸۴۲ دو اثر فلسفی خودیعنی: “ سطحی گری درعلم“ و “ نامه هایی پیرامون تحقیق در طبیعت“را بپایان رساند.این دو کتاب ،برآورد اشتغال او با علوم طبیعی و فلسفه هگل بودند.وی به انتقاد از ذهنی و الهامی بودن فلسفه رمانتیک های آندوره نیز پرداخت. هرتسن بر اساس علوم تجربی،خواهان شناخت عینی شد.موضع ماتریالیستی او ریشه در فلسفه طبیعی داشت. وی میگفت که طبیعت عینی است و ذهن و آگاهی،محصول شرایط عینی هستند.اوآنزمان این نظریه خودرا “رئالیسم“ نامید.

بعداز اقامت درکشورهای گوناگون،هرتسن درسال ۱۸۵۲ به لندن رسید ودرآنجا مجلات و گاهنامه های: ستاره قطبی، ناقوس، وصداهای روسیه، را منتشر کرد.اودرمجله ناقوس،خواهان حذف سانسور، تنبیه بدنی، و نظام مالک الرعیتی شد. طبق اسناد،بعداز مرگ نیکولای اول، گزارشهای متنوعی مخفیانه از روسیه بدست او میرسید که وی در مجله “ ستاره قطبی“ منشر می نمود. مجله ناقوس سالها مخفیانه و بطور غیرقانونی وارد روسیه میشد و حتا آلکساندر دوم نیز یکی از خوانندگان علاقمند آن بود. دو کتاب : “ازساحلی دیگر“ و“نامه هایی ازایتالیا و فرانسه“ درباره تحول و پیشرفت ایدههای انقلاب در روسیه هستند.وی درکتاب “ پیشرفت ایدههای روسیه“ به تجزیه و تحلیل روسیه از زمان پطر کبیر تا میانه قرن ۱۹ پرداخت. یکی از مشهورترین آثار اوکتاب : “مشاهدات وخیالات“،یک وقایع نگاری بین سالهای ۱۸۵۲-۱۸۶۸ روسیه و اروپا،ازجنبش دکابریستی تا کمون پاریس است.آن کتاب مانند کتاب “خاطرات انقلاب“ کروپتکین، زندگی اجتمایی روسیه رادرزمان حکومت نیکولای اول نشان میدهد. درکتاب “واقعیات و تخیلات“ او به شکست انقلاب فرانسه،آلمان، ایتالیا، و زندگینامه مهاجرین انقلابی میپردازد. وی در این کتاب به تنفر خود از صفات بورژوایی مانند: فردگرایی، خودخواهی، بزدلی، سودجویی،تنگ نظری، چوخ بختیاری!، سطحی گری، و ناسیونالیسم کور، اعتراف میکند.

   هرتسن در زمینه ادبیات،درسال ۱۸۴۲ کتاب “یادداشتهای یک جوان“ را منتشر کرد.وی در رابطه با این کتاب و به جرم آزاداندیشی،سالها در نقاط مختلف روسیه در تبعید بود.وی قبل از مهاجرت بخارج،کتاب “دکتر پروپوف“ را در رابطه با تضاد هنر نمایشی با نظام مالک الرعایتی نشان داد. وی در کتاب “ از ساحلی دیگر“ به روانشناسی زندگی اجتمایی پرداخت. این کتاب حاوی هنر ادبی و ژورنالیسم اجتمایی است. کتاب “زاغ دزد“،یکی از داستانهای بلند او است.

مهمترین کتاب او رمان “ مقصر کیست؟ “، داستانی است پیرامون فلسفه اجتمایی.آن کتاب را نیز اولین رمان پیرامون موضوع زنان در تاریخ ادبیات روسیه میدانند. در این کتاب او به محکوم کردن جبرهای اجتمایی می پردازد که به اختلافات خانوادگی می کشند. در این کتاب نشان داده میشود، چگونه عشق،روابط زناشویی و همبستگی خانوادگی بدلیل فشار اجتمایی و فقر از هم می پاشند. هرتسن با بجا گذاشتن آثار بیشمار ادبی-هنری ، راهی برای رئالیسم انتقادی در ادبیات روسیه باز نمود. 

تاریخ انتشار : ۲۰ تیر, ۱۳۸۴ ۱۲:۴۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

وظیفهٔ دادنِ هُشدار…

یکی از ماموران سیا به من گفت که این خبرچینی یک توانایی است که روسیه در طول جنگش در افغانستان در دهۀ ۱۹۸۰ فاقد آن بود: توانایی نظارت بر اطلاعات سیگنال‌های مخابراتی و ارتباطات داعش خراسان و گروه های تروریستی مرتبط با آن. فرض من بر این است که داده‌ها از طریق تجهیزات آمریکایی که در آن زمان در رشته کوهی در پاکستان نصب شده بود، به دست آمده است.

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

وظیفهٔ دادنِ هُشدار…

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران