ورود زنان به استادیوم های ورزشی برای تماشای مسابقات و بخصوص فوتبال، چند دهه است که مورد مناقشه میباشد. احکام و مقررات ضد زن که جمهوری اسلامی و قانون گذاران مردسالار آن تصویب و توسط ارگان مربوطه و از جمله نیروی انتظامی در همه این سالها به اجرا گذاشته می شود، موانع اصلی در برابر خواست‌های زنان کشور می باشند. تحمیل این قانون بر مردم ایران ، از جانب دختران و زنان کشور که خواهان حقوق برابر در تمام عرصه های اجتماعی، سیاسی، حقوقی، و از جمله ورود به استادیوم ها بوده وهستند، در طول ۴ دهه گذشته دائما به چالش کشیده شده است. مبارزه زنان علیه نابرابری جنسیتی در قوانین کشور و جاری بودن آن در عرصه های مختلف، مقابله ای است که آنان را همواره در رویارویی با حکومت قرار داده است.
تماشای مسابقات ورزشی، بخصوص فوتبال، بخشی از کشمکشی بوده است که هیچگاه در حکومت جمهوری اسلامی فروکش نکرد. زنان دوستدار تماشای فوتبال برای دستیابی به این حق، چندی پشت در استادیوم ها جمع می شدند، با این امید که به ترتیبی وارد شوند، برخی نیز با پوشیدن لباس مردانه به ورزشگاه وارد و در صورت شناسایی شدن توسط نگهبانان دستگیر میشدند، نمونه بارز آن سحر خدایاری که در اعتراض به دستگیری و محکومیت خود به زندان بابت تلاش برای ورود به ورزشگاه و تماشای مسابقات فوتبال اقدام به خودسوزی کرد و در ١٨ شهریور ١٣٩٨ درگذشت (۱). در همه حال اما زنان فوتبال دوست هیچگاه دست از تلاش و مبارزه برای دستیابی به حق خود بر نداشتند.
بازتاب های وسیع تلاش زنان چنان بود که فدراسیون بین المللی فوتبال «فیفا» مکرراً نسبت به رفتار مسئولین جمهوری اسلامی در رابطه با نقض حقوق زنان برای حضور در مسابقات فوتبال موضع گیری کرد. فیفا بارها به فدراسیون فوتبال ایران اخطار داده است که چنانچه ممنوعیت ورود زنان به استادیوم ها را دراساسنامه خود اصلاح نکند، بازی های فوتبال ایران را تماما معلق خواهند کرد. طی این زمان دست اندرکاران فدراسیون فوتبال کشور هر بار با شیوه و حیله ای، از جمله با گزینشی کردن ورود زنان به استادیوم ها، اجازه ورود ندادن به استادیوم علی‌رغم بلیط فروشی به زنان، و یا در سال جاری با برگزاری مسابقات فوتبال بدون تماشاگر، هر بار حل این معضل را به عقب انداختند (۲،۳،۴).
در همه این احوال تصمیمات حکومت گران زیر ذره بین فعالین اجتماعی و دنیای مجازی بوده و مبارزه برای ورود زنان به استادیوم ها ادامه داشت. اکنون اولین مورد ورود زنان به استادیوم برای تماشای فوتبال در روز پنجشنبه سوم شهریور ماه ۱۴۰۱ صورت گرفت (۵). اما سهم زنان از این بازی، تنها ۵۰۰ بلیت بود که استقبال وسیع زنان نشان داد این مانع باید برچیده شود. در هر حال این دستاورد که با دشواریهای بسیار و در پی تلاش های خستگی ناپذیر زنان دوستدار فوتبال و فعالین اجتماعی بدست آمده پیروزی مهمی برای زنان ایران است. این موفقیت علاوه بر مبارزه پیگیر دختران و زنان ایران، حاصل ناگزیری و تن دادن ارکان حکومتی و فدراسیون فوتبال ایران به قبول استاندارد های بین المللی در رابطه با حقوق برابر زنان بوده است. چه، دست اندرکاران میدانستند که در صورت عدم توجه به اخطار فیفا، عواقب خطیری در رابطه با تحریم بازیهای جهانی پیش رو در پیش خواهند داشت. این دستاورد پر ارج نتیجه کار جمعی و مبارزات زنان ایران و سزاوار تبریک و تقدیر به زنان فوتبال دوست و همه زنان میهن ماست، هر چند وزارت ورزش، فدراسیون فوتبال و مسئولان دولتی تلاش می کنند که سند این موفقیت را از آن خود کنند.
موفقیت های زنان در راستای برابری جنسیتی به آسانی بازگشت پذیر نخواهند بود. ضمن تاکید بر اینکه تماشاگران زن نباید به صورت گزینشی انتخاب شوند، ورود زنان به استادیوم ها نیز نباید محدود به تهران بماند. زنان فوتبال دوست همه شهرهای ایران باید امکان تماشای فوتبال در استادیوم ها را پیدا کنند. مبارزه زنان ایران برای حضور مستقل و آزاد در فضای اجتماعی و فرهنگی کشور قدم مهمی است در راه تحقق برابری حقوق زنان در ایران.
منابع:
۱ – «دختر آبی» که در اعتراض خودسوزی کرد درگذشت، از رادیو زمانه (radiozamaneh.com)
۲ – مسابقات فوتبال در ایران به دستور وزارت کشور بدون تماشاگر شد (radiofarda.com)
۳ – ببینید | باز هم مانع ورود زنان به ورزشگاه شدند! – خبرآنلاین (khabaronline.ir)
۴ – ورود زنان به ورزشگاه در لیگ داخلی؛ تاریخی اما باز هم گزینشی! – تابناک | TABNAK
۵ – سلام دوباره زنان به استادیوم آزادی/دختران آبی خوشحال آمدند، خوشحال‌تر برگشتند – ایسنا (isna.ir)
