جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۹:۰۹

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۹:۰۹

ما به راه قرقیزها نمی رویم!

اما وقایع پیرامون ما و بخصوص قیام مردم قرقیزستان و سرنگونی رژیم آن کشور، چشمان مرا بیشتر به روی این حقیقت گشود که: "جنبش غرورآفرینِ سبز ما، تابعی از روندی عمومی در جهان نیست. بلکه نمودی از خردورزی اقشار مدرن اجتماع ماست."

قرقیزستان طی یک قیام “دو روزه” دولت مرکزی را سرنگون کرد و باقی قضایا…

همین پنج سال پیش بود که “قربان بیک باقی یف” طی قیامی دیگر و باز هم از طریق تسخیر کاخ ریاست جمهوری “عسگر آقایف” رئیس جمهوری آن وقت را از قدرت برکنار و مجبور به گریز نمود. قربان بیک باقی یف در برآیند یک انقلاب که از آغاز تا انتهایش بیست و پنج روز طول کشید قدرت را بدست گرفت، و با اینکه فردی مورد اعتماد جنبش انقلابی آن هنگام بود اما پنج سال بیشتر طول نکشید که مردم با او و او با مردم درگیر شدند. و آیا این اتفاق بعد از پنج سال دیگر مجددا رخ نخواهد داد؟

وقتی که برژنف، صدر هیئت رئیسه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سالگرد انقلاب اکتبر، در میدان سرخ با تبختر و غرور اعلام میکرد که “سوسیالیسم به امری بازگشتناپذیر تبدیل شده است” شاید هرگز از ذهنش هم نمیگذشت که ناقوس بازگشتن آن، مدتهاست بصدا در آمده است. هیچکس نمیتوانست تصور کند این در هم ریختنِ بزرگترین امپراطوری روی زمین در طی تاریخ را، اما شد.

روزی که جنبش سبز ما در خیابانها جاری گشت، ابتدا خیال کردم که روزگار قیام و خونریزی و خشونت در کل جهان به سر آمده است و جنبش سبز ما نیز به تبعیت از همین روند جهانی، با ظرفیتهای کاملا جدیدی در قد و قوارههای یک جنبش اجتماعی مدرن، سینه سپر کرده است.

اما وقایع پیرامون ما و بخصوص قیام مردم قرقیزستان و سرنگونی رژیم آن کشور، چشمان مرا بیشتر به روی این حقیقت گشود که: “جنبش غرورآفرینِ سبز ما، تابعی از روندی عمومی در جهان نیست. بلکه نمودی از خردورزی اقشار مدرن اجتماع ماست.”

ما در این جهان مان شاهد وقایعی بغایت پیچیده و بغرنج بودهایم: انقلابهایی که بجای خدمت به مردم، سر از جنایت درآوردند. کودتاهایی که بجای سرکوبی مردم، آرامش و امنیت برقرار کردند. انتخاباتی که بدرستی اجرا شد و منتخبش سرنگون گشت و انتخاباتی که با تقلب کسی را بقدرت رساند و با وقاحت دم از …

ما در جهانی زندگی میکنیم که گویی هر امری محتمل است.

این وقایع اتفاقیه گویی میخواهند بگویند که سیاست و اینکه قدرت سیاسی در دست چه نیرویی باشد مهم است، اما تعیین کننده نیست. ثروت و سرمایه داشتن یک کشور مهم است اما آنهم تعیین نمیکند میزان خوشبختی یک ملت را. یک ملت تا زمانی که در خودش نتواند روحیهای “خودگردان” را بیافریند با هیچ انقلاب و تغییر رژیمی نمیتواند به شاهراه زندگی خوب گام بگذارد.

روحیه خودگردانی تابعیست از رشد نهادهای مدنی در یک جامعه که به رشد فرد و فردیتِ مدرنِ اجتماعی میانجامد. بطور مثال پیش میآید که در کشورهایی برای مدتی “دولتی” تشکیل نمیشود، مانند بلژیک که برای هشت ماه بدون دولت مانده بود، اما حتی اتوبوسی از ایستگاهش دقیقهای زودتر یا دیرتر حرکت نمیکند و نظمِ حتی یک قهوه خانه هم در آنجا بهم نمیخورد.

شما فکر میکنید اگر در کشوری مانند سوئیس یا نروژ، صبح مردم برخیزند و ببینند که پارلمان و دولتِ کشورشان بقول مشقاسم “دود شده و به هوا رفتهاست.” آیا آب از آب تکان خواهد خورد؟

اما در کشور خودمان ایران، وقتی رهبر انقلاب درگذشت، مرگش را چند روزی مسکوت میگذارند و تدارک میبینند و آماده باش میدهند برای وقایعی که ممکن است پیش بیاید و هنگامی که همه چیز را بر جاهاشان محکم چارمیخه نمودند به آرامی خبر را درز میدهند.

براستی چرا در نزد ما، درگذشت یک رهبر سیاسی، میتواند به التهابات و تنشهای اجتماعی بیانجامد، اما در جوامع پیشرفته، کنفیکون شدن دولت و پارلمان، نمیتواند کسی را به سر ذوق بیاورد که حتی شیشهای را هم بشکند؟

بخش مهمی از علت این امر، پیش از آنکه در نزد دولتمردان لایق و نالایق باشد، در بستر فرهنگی جامعه ما نهفته است. هیچ آسیبی سهمگین تر از آسیب فرهنگی بر پیکرهی یک ملت نیست. تمامی صدماتی که نظام حاکم جمهوری اسلامی بر کشورمان زده در برابر آن آسیبی که بر فرهنگ رفتاری ما زد چیزی نیست.

اما متاسفانه برخی از دوستان سبزمان با دیدن این “پیروزی!” برقآسای قرقیزها بر حکومتشان، رفتار جنبش سبزمان را به سخره گرفتهاند. این دوستان از خود نمیپرسند که چه اتفاقی افتاد (یا نیافتاد) که در پس از پنج سال باز هم این قرقیزها در همان نقطهای قرار گرفتند که در زمان قیام علیه “عسگر آقایف” قرار داشتند؟

ایرادی در این نمی بینم که یک قیام “دو روزه” به پیروزی دست بیابد بلکه من میخواهم بدانم که دستاوردهای این پیروزی چیست؟ آیا صرفا تغییر رژیم و نامها برای دستیابی به “پیشرفت اجتماعی” کافیست؟ ما خود انقلابی بسیار عظیم در سال پنجاه و هفت را پشت سر گذاشتیم و رژیمی دوهزار و پانصد ساله! را منقرض کردیم، اما چه به دست آوردیم؟

دوستان سبز، ما کودکانه نباید به پیروزیهای سطحی دلخوش کنیم. تا همین الان، این جنبش سبز ما دستاوردهایی داشته است که در تاریخ ایرانمان بینظیر بوده است.

در کجای تاریخمان توانستهایم اینگونه به تنوع و تکثر بها بدهیم که امروز؟ در کجای تاریخمان توانسته بودیم اینگونه همدلی میان گبر و مسلمان و ترسا و یهودی و بهایی و بیدین را ببینیم بدون پیششرطِ پذیرفتنِ هژمونی عدهای از جانب بقیه؟ فقط در خودمان از بالا تا پایین نگاهی بیاندازیم و ببینیم که هیچ یک از ماها دیگر همان آدمهای پیش از انتخابات نیستیم. هر گامی که با جنبش سبز برمیداریم بیشتر و بیشتر، به ضرورت تغییر در ریشهها باور میکنیم. امروز دیگر بخش اعظمی از ما دانستهایم که “مشکل” صرفاً حکومتی کودتایی نیست. مشکل نزول شأن انسانیست. رجحان یافتنِ دروغ بر راستی. اینکه هیچکس نیاندیشد و من بجای همه میاندیشم. ما باید بجای باقی ماندن در بند نقش و ایوان، ویرانی از پایبست این خانه را چاره کنیم.

به حکومتیان کودتاگر باید گفت این ره که تو میروی به قرقیزستان است. اما حتی اگر این کودتای جمهوری اسلامی به دست قیامی خودجوش از سوی مردمی خشمگین هم بربیافتد، اهداف جنبش سبز از راه خشونت و تغییرات سطحی برآورده شدنی نیست.

حتی اگر شده “جنبش سبز” بعنوان اپوزیسیونی مدرن و ضدخشونت و قانونگرا و خواستار تساوی حقوقی زنان و مردان و تمام آحاد جامعه، فارغ از دین و موقعیت اجتماعی و جنسیت و نژاد و غیره بماند، بهتر از آن است که با توسل به خشونت و کشت و کشتار به قدرت رسیده و بازسازی شدهی “ولایت فقیه” گردد.

یک اپوزیسیون مترقی، میتواند تمام رفتار “پوزیسیون” را تحت تاثیر قرار بگذارد و ملاکهای نوینی را به بازیهای اجتماعی بیافزاید و میتواند بسی مثمر ثمرتر باشد از یک پوزیسیون که از همان آغاز، حتی به عقاید صلحجویانه خویش نیز پشت کرده است.

ما به راه قرقیزها نمیرویم. مشکل ما تغییر حکومت نیست، ما باید بنیانهایی را دگرگون کنیم که این حکومت و یا هر حکومت دیگری در آینده نتواند حرمت انسان را بزیر پا گذارد. جنبش سبز باید منادی فرهنگ و رفتار انسانی ضدخشونتِ باورمند به تنوع رفتار و افکار آدمیان باشد.

بخش : سياست
تاریخ انتشار : ۲۱ فروردین, ۱۳۸۹ ۶:۲۱ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!