نویسنده : جنیفر هولیس
پانزدهم ماه مای ۱۹۴۸ روز اعلام تاسیس اسرائیل و آغازکشتار و دربه دری مردم فلسطین است که تا به امروز ,۷۶ سال است که از آن گذشته است. همه ساله در ۱۵ ماه مای که فلسطینی ها آن را روز نکبت می نامند, در اعتراض به از دست دادن میهن خود به خیابان ها می آیند. نکبت به چه معناست و این اصطلاح چه ربطی به تأسیس اسرائیل و منازعه جاری خاورمیانه دارد؟ اصطلاح روز نکبت در سال ۱۹۹۸ توسط یاسر عرفات رهبر وقت فلسطین ابداع شد. وی این تاریخ را به عنوان روز رسمی برای بزرگداشت میهن فلسطینی تعیین کرد.
نکبه یعنی چه؟
کلمه عربی نکبه به معنای فاجعه یا مصیبت است. در رابطه با درگیری اسرائیل و فلسطین، اصطلاح نکبه (همچنین: النکبه) برای یادآوری این نکته به کار می رود که بسیاری از فلسطینی ها وطن اجدادی خود را در خلال تاسیس اسرائیل و پس از اولین جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ از دست دادند. تخمین زده می شود که حدود ۷۰۰ هزار نفر یا از اسرائیل کنونی فرار کرده و یا اخراج شده اند. اصطلاح نکبه همچنین به ما یادآوری می کند که بسیاری از آوارگان فلسطینی هنوز بدون تابعیت هستند
کلیدها نماد اصلی بازگشت به میهن سابق هستند و همچنین در راهپیمایی های نکبت در ۱۵ می در همه اندازه ها نشان داده می شوند
کلید, نمادی از امید برای بازگشت به میهن
در ۱۵ می ۱۹۴۸ – یک روز پس از اعلام استقلال اسرائیل – پنج ارتش عرب به این کشور یهودی حمله کردند. این روز آغاز اولین جنگ اعراب و اسرائیل است. ۱۵ ماه مای روزی است که فلسطینی ها در اعتراض به از دست دادن میهن خود به خیابان ها می آیند. بسیاری از آنها پرچم های فلسطین را حمل می کنند، کلید خانه های قبلی خود را به همراه دارند یا بنرهایی با کلید نقاشی شده حمل می کنند , نمادی از امید برای بازگشت به میهن خود و آنچه بسیاری از فلسطینی ها آن را حق بازگشت خود می دانند. در گذشته بارها درگیری‌های خشونت‌آمیز بین فلسطینیان مبارز و ارتش اسرائیل در جریان اعتراضات رخ داده است. اسرائیل حماس و دیگر سازمان‌هایی را که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا به عنوان سازمان‌های تروریستی طبقه‌بندی می‌شوند، متهم می‌کند که از این روز برای اهداف خود بهره‌برداری می‌کنند. اصطلاح روز نکبت در سال ۱۹۹۸ توسط یاسر عرفات رهبر وقت فلسطین ابداع شد. وی این تاریخ را به عنوان روز رسمی برای بزرگداشت میهن فلسطینی تعیین کرد.
چرا فلسطینیان مجبور به ترک وطن خود شدند؟
تا پایان اولین جنگ خاورمیانه در سال ۱۹۴۹، حدود ۷۰۰ هزار نفر فلسطینی وطن خود را ترک کردند یا اخراج شدند.
تا پایان جنگ جهانی اول، فلسطین به عنوان بخشی از امپراتوری عثمانی تحت سلطه ترکیه بود. سپس این منطقه تحت بریتانیا قرار گرفت. به ویژه در این دوران – که با یهودی ستیزی رو به رشد در اروپا مشخص شد – تعداد فزاینده ای از یهودیان از سراسر جهان به سرزمینی نقل مکان کردند که برای آنها ارض موعود کتاب مقدس و وطن اجدادشان بود. جایی که یهودیان همیشه در آن زندگی می کردند، البته با جمعیتی بسیار کم و محدود. همچنین پس از کشتار یهودیان توسط دولت فاشیستی آلمان و فاجعه هولوکاست، مجمع عمومی سازمان ملل طرحی را برای تقسیم قیمومت بریتانیا در فلسطین در سال ۱۹۴۷ به تصویب رساند. اتحادیه عرب این طرح را رد کرد. آژانس یهود برای فلسطین آن طرح را پذیرفت. در ۱۴ ماه مای ۱۹۴۸، دولت اسرائیل اعلام شد.که در پاسخ به آن,، ائتلافی متشکل از پنج کشور عربی به اسرائیل اعلام جنگ کردند، اما در سال ۱۹۴۹ توسط این کشور تازه تاسیس شکست نظامی خوردند.
مبارزان مسلح عرب در خیابان مقابل یک خودروی آسیب دیده – تصویری از اولین جنگ خاورمیانه که در سال ۱۹۴۸ یک روز پس از تأسیس اسرائیل آغاز شد.اولین جنگ اعراب و اسرائیل که با پیروزی اسرائیل در سال ۱۹۴۹ به پایان رسید.
قبل از جنگ، ۲۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزارنفر فلسطینی قبلاً کشور را ترک کرده یا اخراج شده ه بودند. در طول جنگ ۳۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار نفر دیگر به آن ها اضافه شد. تعداد کل آوارگان و پناهندگان حدود ۷۰۰ هزار نفر تخمین زده می شود. در طول جنگ بیش از ۴۰۰ روستای عرب نشین ویران شد و حقوق بشربشدت نقض شد. قتل عام در دیر یاسین – روستایی در جاده بین تل آویو و اورشلیم ,همچنان بخش مهمی از خاطرات فلسطینی ها باقی مانده است. دست کم ۱۰۰ نفر از جمله زنان و کودکان در دیر یاسین کشته شدند. این قتل عام ترس را در میان بسیاری از فلسطینی ها افزایش داد و بسیاری را بیشتر به فرار واداشت. مبارزان مسلح عرب در خیابان مقابل یک خودروی آسیب دیده – تصویری از اولین جنگ خاورمیانه که در سال ۱۹۴۸ یک روز پس از تأسیس اسرائیل آغاز شد.
کجا رفتند؟
در آن زمان، اکثر فلسطینی ها به عنوان پناهندگان بدون تابعیت در نوار غزه، کرانه باختری و کشورهای عربی همسایه بودند. تا به امروز، تنها بخشی از نسل های نوظهور فلسطینی در منطقه تابعیت دیگری دریافت کرده اند. در نتیجه، اکثریت تقریباً ۶.۲ میلیون فلسطینی در خاورمیانه تا نسل سوم یا چهارم بدون تابعیت هستند.
در طول ۷۶ سال گذشته، بسیاری از کمپ های پناهندگان به شهرهای پناهندگان تبدیل شده اند، مانند این اردوگاه در بیروت، لبنان.
در حال حاضر کجا زندگی می کنند؟
به گفته آژانس امدادرسانی سازمان ملل به آوارگان فلسطینی UNRWA، بیشتر فلسطینی های این منطقه هنوز در اردوگاه های آوارگان زندگی می کنند. با گذشت زمان، این شهرها به شهرهای پناهجویان تبدیل شدند. نوادگان آوارگان فلسطینی در حال حاضر عمدتاً در نوار غزه، کرانه باختری اشغالی، لبنان، سوریه، اردن و بیت المقدس شرقی زندگی می کنند.
اکنون تخمین زده می شود که آمار بین المللی فلسطینی ها در خارج از منطقه خاورمیانه به حدود ۶ تا ۷ میلیون نفر افزایش یافته است. اگر این آمار درست باشد، تعداد کل فلسطینیان امروز حدود ۱۳ میلیون نفر خواهد بود. با این حال، هیچ نهاد رسمی وجود ندارد که به طور قابل اعتماد, آمار فلسطینیان خارج از منطقه خاورمیانه را را ثبت کند.
اکثر آوارگان فلسطینی نسل سوم و چهارم بدون تابعیت هستند
آیا حق بازگشت وجود دارد؟
بر اساس قطعنامه ۱۹۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۴۸، و همچنین قطعنامه ۳۲۳۶ سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۴ و کنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان در سال ۱۹۵۱، فلسطینیانی که پناهنده فلسطینی محسوب می شوند، دارای «حق بازگشت» هستند. با این حال، اسرائیل حق بازگشت برای فلسطینیان و فرزندان آنها را رد می کند. به این دلیل که این به معنای پایان هویت اسرائیل به عنوان یک کشور یهودی است. اسرائیل همچنین مسئولیت فرار یا اخراج فلسطینی ها را رد می کند و خاطرنشان می کند که بین سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۲ حدود ۸۰۰ هزار یهودی از کشورهای عربی مانند مراکش، عراق، مصر، تونس و یمن اخراج یا فرار کردند.
آیا راه حل های پیشنهادی وجود دارد؟
در طول ۷۶ سال گذشته، رویکردهای مختلفی برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین وجود داشته است. مهم ترین راه حل دو دولتی باقی می ماند که دولت آینده فلسطین را در کنار دولت اسرائیل پیش بینی می کند و بیت المقدس را به دو پایتخت تقسیم می کند. با این حال، گاهی اوقات مقاومت گسترده ای از هر دو طرف وجود دارد و تردیدهایی وجود دارد که تا چه اندازه این امر هنوز هم واقعی خواهد بود. در این زمینه، منتقدان، از جمله، به تعداد فزاینده شهرک‌های یهودی در کرانه باختری اشغالی اشاره می‌کنند که می‌تواند منطقه فلسطینی را به‌عنوان پایه یک کشور آینده غیرممکن کند. پیشنهادهای دیگر در گذشته شامل به رسمیت شناختن وضعیت پناهندگی اسرائیل و پرداخت غرامت بدون حق بازگشت بود. اسکان محدود پناهندگان فلسطینی یا سیستم دو گذرنامه تنها در یک ایالت نیز مورد بحث قرار گرفت.
با این حال، به نظر می رسد یک راه حل ملموس پس از واقعه ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ متعاقب آن در غزه که به ویرانی کامل غزه و کشتار نزدیک به ۳۵ هزار نفر غیر نظامی منجر شد, در دور دست قرار دارد.*
*- به گزارش یورونیوز فارسی :
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه‌ای غیر الزام آور از شورای امنیت این نهاد بین‌المللی خواست به درخواست عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد رای دهد.
در این رای‌گیری ۱۴۳ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند و ۹ کشور شامل اسرائیل و ایالات متحده با آن مخالفت کردند. ضمن اینکه ۲۵ رای ممتنع هم به ثبت رسید. فلسطین از سال ۲۰۱۲ دارای وضعیت ناظر غیرعضو بوده و با وجود درخواست‌های این کشور برای عضویت دائم در این نهاد بین‌المللی همچنان به این مهم دست نیافته است.
با تصویب این قطعنامه فلسطین به عنوان کشوری واجد شرایط برای عضویت کامل به رسمیت شناخته شده است.
تصمیم‌گیری نهایی در مورد عضویت دائم فلسطین در سازمان ملل قرار است در شورای امنیت این نهاد بین‌المللی صورت گیرد و پیش‌بینی می‌شود آمریکا این پیشنهاد را وتو کند. ماه گذشته میلادی هم این کشور قطعنامه پیشنهادی برای پذیرش عضویت فلسطین در سازمان ملل را که از سوی الجزایر مطرح شده بود وتو کرد. قطعنامه‌ای که ۱۲ کشور با آن موافق بودند و بریتانیا و سوئیس هم به آن رای ممتنع دادند. آمریکا برای توجیه این تصمیم خود پیشنهاد الجزایر را «نابهنگام» خوانده بود.
برگردان این مقاله از انگلیسی به آلمانی توسط Kersten Knipp انجام گرفته است. این مقاله برای اولین بار در ۱۳ مای ۲۰۲۳ انتشار یافت و در ارتباط با جنگ غزه در ماه مای ۲۰۲۴ به روز شد.
نویسنده : جنیفر هولیس
Jennifer Holleis
تاریخ انتشار:چهار شنبه ۱۵ ماه مای ۲۰۲۴
منبع: Deutsche Welle
پنجشنبه:۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳- ۱۶ مای ۲۰۲۴
