سی سال از اعدام رهبران خلق ترکمن، رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی توسط جمهوری اسلامی گذشت. پاسداران جمهوری اسلامی در ۱۸ بهمن سال ۱۳۵۸ چهار تن از رهبران خلق ترکمن را شبانه دزدید، بعد از شکنجههای وحشیانه در ۲۹ بهمن ۱۳۵۸ به جوخه اعدام سپردند و جسدشان را در ۱۲۵کیلومتری جاده بجنورد رها نمودند. بدنبال این جنایت، سران جمهوری اسلامی علیرغم وجود دلایل و شواهد انکار ناپذیر، مسئولیت مرگ آن چهار تن را نپذیرفتند. آنها بیشرمانه کشته شدن رهبران خلق ترکمن را به اختلافات درون گروهی نسبت دادند. ولی صادق خلخالی در اواخر دهه ۶۰ در مصاحبه با روزنامه کیهان به دستگیری و تیرباران رهبران خلق ترکمن اعتراف کرد. صادق خلخالی در این مصاحبه از اطلاع اکثر مسئولین وقت جمهوری اسلامی از تیرباران رهبران خلق ترکمن خبر داد. اعدام رهبران مردم ترکمن با انگیزه انتقامگیری از آنها و به خاطر ترس از گسترش شوراهای ترکمن صحرا به دیگر نقاط کشور صورت گرفت. شورایهای ترکمنصحرا در روند انقلاب بهمن شکل گرفته بودند. در طول حیات سلسله پهلوی، اشرف پهلوی و برادران محمد رضاشاه، هژبر یزدانی و دهها تن از درباریان و فرماندهان ارتش، زمینهای حاصلخیز ترکمن صحرا را غصب کرده بودند. در ماههای مانده به انقلاب بهمن ۵۷ بخش بزرگی از زمینداران و خانواده پهلویها از منطقه فرار کردند. همزمان با فرار آنها، مردم ترکمنصحرا با کمک فدائیان و فعالین محلی، شوراهای ترکمنصحرا را تشکیل دادند و کاشت و برداشت زمینها را تحت مدیریت شوراها، سازماندهی نمودند. توماج و یاران او در سازماندهی شوراهای ترکمنصحرا نقش جدی داشتند. آنها که از قبل از انقلاب با فدائیان خلق ارتباط داشتند، با کمک و یاری سازمان فدائیان خلق ایران به سازماندهی مبارزات دهقانان ترکمن روی آوردند. فعالیت آنان به سرعت در منطقه گسترش یافت. مردم ترکمن صحرا به کمک رهبران خود در مناطق مختلف برای سازماندهی مبارزاتشان و سازماندهی کشت و کار شورائی، به تاسیس شوراها مبادرت ورزیدند. گسترش شوراها در روستاها، تشکیل ستاد مرکزی شوراهای ترکمن صحرا را الزامی نمود. تشکیل ستاد مرکزی شوراهای ترکمن صحرا در امر سازماندهی و هماهنگی فعالیتهای شوراها موثر افتاد و با استقبال وسیع زحمتکشان ترکمن صحرا مواجه شد. از آن به بعد در منطقه حاکمیت دوگانه تشکیل گردید. در یک طرف حاکمیت جمهوری اسلامی بود که پایگاه مردمی نداشت و تنها بر ارگان های قهر متکی بود و از روز اول در کار شوراها خرابکاری میکرد. و در طرف دیگر ستاد مرکزی شوراهای ترکمن صحرا قرار داشت که از پشتیبانی وسیع مردم ترکمن صحرا برخوردار بود. در جریان تلاش و تکاپوی مردم ترکمن صحرا برای حفظ، تثبیت و گسترش دستاوردهای شوراها، دو جنگ به مردم ترکمنصحرا تحمیل شد. فدائیان خلق شیرمحمد درخشنده توماج، عبدالحکیم مختوم، حسین جرجانی و طواق محمد واحدی در سازماندهی و پیشبرد مبارزات خلق ترکمن نقش ارزندهای داشتند. در بین آنها توماج چهره شاخصی داشت. توماج از دهه ۴۰ وارد فعالیت سیاسی شد و در فعالیتهای سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان شرکت داشت. او بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه، در جریان برگزاری جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در شهر اهواز دستگیر و به یک سال زندان محکوم شد. توماج در تداوم مبارزات خود علیه رژیم شاه، دوباره در سالهای بعد دستگیر و به ۲ سال زندان محکوم گردید. رفیق توماج بعد از آزادی از زندان در سال ۱۳۵۶ به زادگاهش برگشت و به کار و فعالیت در منطقه ترکمن صحرا پرداخت. در آستانه انقلاب بهمن، توماج بخاطر مبارزاتش به چهره معروف و محبوب مردم ترکمنصحرا تبدیل شد. رفقا توماج، مختوم، واحدی و جرجانی با سینهای از امید و آرزو برای مردم ایران و ترکمنصحرا، پرچم مبارزه را بدست گرفتند، با مردم ارتباط نزدیک برقرار کردند و برای دستیابی به خواستها و مطالبات آنها شبانه و روز تلاش نمودند. آن ها از میان مردم بپا خواسته بودند، به زبان مردم سخن میگفتند و جان و جوانیشان را برای نیک بختی مردم و برای آرمانهای انسانی و شریفشان فدا کردند. یاد آنها در خاطره مردم ترکمن و مردم ایران باقی خواهد ماند. تجربه مبارزات مردم ترکمنصحرا در سالهای پس از انقلاب بهمن در امر تشکیل شوراها، تجربهای گرانقدر در مبارزات مردم کشورمان است. مبارزات مردم ترکمن صحرا از مبارزات مردم ایران در راه استقرار دمکراسی، تامین رفاه و عدالت اجتماعی تفکیکناپذیر است و جزو گنجینه مبارزات مردم ایران به حساب میآید که میتوان از آن تجربهها آموخت. یاد و نامشان گرامی باد! هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) ۲۶ بهمن ۱۳۸۸ (۱۵ فوریه ۲۰۱۰)
