گزارش از روز اول کنفرانس “پروژه وحدت چپ” در آلمان و نظری به آن

علی صمد گزارشگر سایت کار آنلاین

شرکت کنندگان در کنفرانس و شعارها
در این کنفرانس جمعیتی بین ۶۰ تا ۶۵ نفر از کشورهای آلمان، هلند، اتریش، فرانسه، نروژ، بلژیک و سوئد در سالن حضور داشتند. بسیاری از شرکت کنندگان در کنفرانس از کادرها و شخصیت های جنبش چپ عضو سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)، شورای موقت سوسیالیست های چپ ایران و اتحاد فداییان خلق ایران و کنشگران مستقل چپ بودند.
سالن کنفرانس به سه شعار با مضامین زیر تزیین شده بود:
“ما مدافع حقوق بشر هستیم و علیه هر گونه ستم و تبعیض ملی، طبقاتی، جنسیتی، نژادی، مذهبی و عقیدتی مبارزه می کنیم”؛
“برای رسیدن به آزادی، عدالت اجتماعی، دمکراسی و سوسیالیسم تشکل بزرگ چپ را پی بریزیم”؛
و “از نظر ما آزادی با عدالت اجتماعی و سوسیالیسم با دمکراسی پیوند عمیقی دارند”.
این شعارها در پشت میز هیات رئیسه کنفرانس، بر روی دیوار نصب شده بود. شرکت کنندگان در این کنفرانس گرد آمده بودند تا در مورد استراتژی حزب جدیدی که قصد تشکیلش را دارند گفتگو کنند.

چه نیروها و نهادهایی در کنفرانس حضور داشتند
قسمتی از محل کنفرانس در اختیار خبرنگاران و نمایندگان سایت های خبری قرار گرفته بود. خبرنگاران و نمایندگانی از سایت کارآنلاین، اخبار روز، سایت اتحاد فدائیان، ایران گلوبال، عصر نو و … در محل کنفرانس برای تهیه خبر و گزارش حضور داشتند. و بحث ها ی کنفرانس بە صورت آنلاین از طریق پالتاک نیز برای کسانی کە نتوانستە بودند بە طور حضوری در کنفرانس شرکت کنند پخش می شد و آنان می توانستند در بحث شرکت واظهار نظر کنند. ضمنا برنامه کنفرانس بصورت تصویری و شنیداری توسط سازماندهندگان و خبرنگاران جهت انتشار ضبط می شدند.  

انتشار اسناد کنفرانس
گفتنی است کە مقالات متعددی قبل از تشکیل این کنفرانس از طرف تعدادی ازکسانی کە در پروژە وحدت چپ گرد آمدەاند راجع بە استراتژی حزب چپ نوشتە و در تعدادی سایت منتشر شدە بود و شرکت کنندگان از قبل در جریان قرار گرفتە بودند.  در ضمن برای سهولت کار تمام طرح ها و مقالات بصورت کتابچه ای تهیه شده بود تا در اختیار علاقمندان قرار گیرد. علاوه بر موارد فوق برای اهمیت دادن هر چه بیشتر به این کنفرانس و جلب نظر علاقمندان به موضوعات و مضامین این نشست، مصاحبه هایی با تنی چند از فعالان “پروژه‌ی وحدت چپ”، انجام گرفته بود تا بلکه اطلاع رسانی در سطحی وسیع صورت گیرد.

پانل های کنفرانس
در اطلاعیه ای که توسط “گروه کار تدارک و سازماندهی پروژه وحدت چپ” در سایت های اینترنتی انتشار یافته بود چنین تاکید شده بود که بحث های کنفرانس در سه پانل به موضوعات زیر اختصاص خواهد یافت:

١. هدف استراتژی سیاسی در شرایط کنونی (الزامات جامعه ما و موانع تحقق آن، گذار از جمهوری اسلامی، هدف استراتژی و استراتژی سیاسی ما)؛
 ٢. پایگاه اجتماعی و نیروی گذار به دمکراسی (نیروهای اجتماعی و سیاسی پیش برنده استراتژی سیاسی، جایگاه جنبش های اجتماعی)؛
 ٣. روش ها و نیروها (روش ها، اشکال مبارزه و شعارهای چپ، اتحادها و ائتلاف های چپ، جایگاه انتخابات آزاد در استراتژی سیاسی، جایگاه عامل بین المللی در استراتژی سیاسی چپ).

آغاز کنفرانس و وضعیت سنی و جنسی شرکت کندگان
روز اول کنفرانس “پروژه وحدت چپ” روز شنبه ۵ ژوئیه از ساعت نه صبح شروع و تا ساعت هیجده و سی دقیقه ادامه یافت. اکثریت قریب به اتفاق شرکت کنندگان در کنفرانس را مردان تشکیل می دادند. حضور زنان در این کنفرانس بسیار اندک بود. وضعیت سنی شرکت کنندگان در کنفرانس بین ۴۸ تا ۷۰ سال بود. هیأت تدارک کنفرانس جهت سرعت بخشیدن به روند کار کنفرانس، جمعی سه نفره شامل آقایان علی پورنقوی، هرمز هوشمند، احمد آزاد را بعنوان هیات رئیسه،‌ جهت اداره‌ کنفرانس به شرکت کنندگان پیشنهاد داد. اعضای کنفرانس به اتفاق آراء، هیات رئیسه‌ پیشنهادی را تایید کردند. کنفرانس پس از اعلام یک دقیقه سکوت به یاد تمام کوشندگان راه آزادی و عدالت بکار خود ادامه داد. اداره جلسه در هر پانل بصورت دوره ای توسط یکی از اعضای هیات رئیسه مدیریت می شد.

گزارش گروه کار تدارک و سازماندهی کنفرانس
هیات رئیسه وقتی را در اختیار آقای محمد اعظمی قرار داد که از طرف “گروه کار تدارک  و سازماندهی” گزارشی کتبی را برای شرکت کنندگان در کنفرانس قرائت کند.
در گزارش چنین آماده است “: از کنفرانس اول حضوری تا این کنفرانس دوم بیش از هفت ماه می گذرد. در مجموع می توان گفت که روند پروژه وحدت چپ به رغم مشکلات بر پایه نقشه راه پیش رفته است.  امیدواریم که کنفرانس حضوری سوم در ماه های آینده برگزار شود تا بلکه بتوانیم بر طبق نقشه راه کنگره مشترک را تدارک ببینیم.  محمد اعظمی در ادامه گزارش مطرح کردند در ساختار و شیوه کار گروه اصلاحاتی انجام گرفته است. جلسات بصورن منظم هر دو هفته یکبار بصورت پالتاکی و هر سه ماه یکبار بصورت حضوری برگزار  شده است. مناسبات گروه کار تدارک و سازماندهی با گروه های کار دیگر بهتر شده و تحرک میان آنها افزایش یافته است. اعظمی یکی از مهمترین اقدامات گروه کار در این دوره را تدارک و سازماندهی، تدوین و زمان‌بندی جامع و تفصیلی پروژه‌ وحدت چپ را بر طبق نقشه راه شمرد. گروه کار، زمان‌بندی کلی نقشه‌ راه را چنین تفکیک و اجرا کرده است:
– زمان برای روشن کردن گره‌ های نظری، سیاسی و تشکیلاتی تا پایان آوریل
– زمان انتشار اسناد تا پایان ماه اکتبر
– تهیه‌ی اسناد نهایی برای ارائه به سازمان‌ها و کنش‌گران تا پایان فوریه ۲۰۱۵
– و بالاخره زمان برگزاری کنگره‌ی وحدت حدود ژوئن و ژوییه‌ی ۲۰۱۵
همه این موارد طبق نقشه راه مصوب، پیش رفته است. برای اینکه گروه کار نقش موثری پیدا کنند ما به تغییر یک مصوبه پرداختیم. قبلا چنین بود که گروه های کارهنگامی می توانند طرحی را تهیه کنند که هیچ عضوی از پروژه سندی را ارائه ندهد. اما این مصوبه اصلاح شد. یعنی اینکه گروه های کار می توانند تهیه اسناد را در دستور کار خود قرار دهند.
همچنین گروه کار با توجه به این‌که متعقد است که روند مباحث حول مسائل گره یی، به درجاتی تاکنون پیش رفته، تصمیم گرفته مباحث نظری، سیاسی و تشکیلاتی را از این پس به سمت تدارک «سند محوری» سوق بدهد تا امکان جمع بندی روی توافقات و تفاوت ها بیشتر شود. ما از این پس کنفرانس یا جلسات پالتاکی هر ماه یکبار برگزار خواهیم کرد. در ضمن نامه ای به فعالین چپ در داخل و جوانان چپ نوشته شده و از آنها برای فعال شدن در این پروژه دعوت می شود. این نامه متنش تهیه شده که بعد از کنفرانس نسبت به انتشار آن تصمیم گیری می شود. کتابچه ای در رابطه با تمام نوشتجات و اسناد و طرح های ارائه شده” پروژه وحدت چپ” به کنفرانس دوم تهیه شده است که امکان دسترسی به آن در سایت های اینترنتی فراهم است. مصاحبه هایی با برخی از فعالین این پروژه انجام شده است که در دسترس است. در آخر گزارش کنفرانس پس از پایان آن، انتشار بیرونی خواهد یافت”.

پانل اول
پانل اول با عنوان «هدف استراتژی سیاسی در شرایط کنونی» با تمرکز  بر روی «الزامات جامعه‌ی ما و موانع تحقق آن، گذار از جمهوری اسلامی و چشم‌انداز یک ساختار دمکراتیک»  در دو نوبت دو ساعته برگزار شد و ۲۰ تن از حاضرین در نشست، نظرات خود را پیرامون این مبحث با شرکت کنندگان در کنفرانس در میان گذاشتند.

اسناد صوتی روز اول کنفرانس
در سایت کارآنلاین در آدرس زیر می توان ۴۳ فایل صوتی صحبت های سخنرانان در پانل روز اول را شنید:

http://www.kar-online.com/node/8142

مصاحبه های کوتاه پیرامون بحث های صورت گرفته در پانل
در روز اول کنفرانس میان پانل اول و دوم فرصتی فراهم شد تا چند مصاحبه کوتاه با چند نفر از شرکت کنندگان انجام دهم تا بلکه نظرات آنان را نسبت به صحبت ها و بحث های صورت گرفته در پانل کنفرانس جویا شوم. جهت اطلاع خوانندگان آنها را در این بخش می آورم:

سوال:  ارزیابی شما از بحث های صورت گرفته در پانل روز اول چه می باشد؟ با وجود اختلافات، شانس پیشبرد پروژه وحدت چپ چقدر است؟

پاسخ فواد تابان: بحث های صورت گرفته ربطی به اوضاع و احوال ایران ندارند. وقتی در باره استراتژی یک حزب صحبت می کنیم این حکومت و جامعه است که باید مورد بحث قرار گیرند و اینکه چه سیاستی را می خواهیم پیش ببریم. انجام بحث های تئوریک که سیاست نمی شوند و با مسائل جامعه تماس برقرار نمی کنند.
پروژه وحدت چپ در این پنج سال در خود فرو رفته است و اینجوری نتیجه ای ندارد. به نظرم اصلی ترین مسئله وحدت اسمش است. یکسری بشدت مخالف و یکسری موافق نام فدائی هستند اما در باره آن صحبتی نمی کنند.

محمد اعظمی: بحث های امروز نشان می دهد که هنوز کلمات با مفاهیم خودش بیان نمی شوند. ما مضامینی را در ذهن خود داریم که بر پایه آن می توانیم تشکل چپ تشکیل دهیم در حین اینکه اختلافاتی نیز با هم داریم. ما شاهد این بودیم که مضامین مشترکی بر سر مانع دمکراسی، دمکراسی و اصلاحات میان شرکت کنندگان در کنفرانس وجود دارد. پروژه با وجود اختلافات در حال پیش رفتن است.

وهاب انصاری: این جمع در ابتدائی ترین مسائل استراتژیک با هم توافق ندارند و اختلافات ۱۸۰ درجه ای با هم دارند. این جریان نمی تواند تبدیل به یک جریان سیاست ورز و تاثیر گذار در تحولات جامعه شود. این پروژه وحدت با این روندی که دارد پیش می رود در سال ۲۰۱۵ نمی تواند به وحدت برسد. باید این پروژه وحدت چپ را به پروژه اتحاد چپ  تبدیل کرد البته با چشم انداز وحدت چپ در انتها.

مصطفی مدنی: به نظرم دیدگاه های سخنرانان در باره استراتژی سیاسی چپ متحد، علیرغم هدف مشترک، تفاوت های اساسی داشت و از بنیادهای فکری متفاوتی نشات می گرفت. من این تفاوت را در دو نوع نگاه در این کنفرانس خلاصه می ببینم؛ یک نگاه پایبند به تفکرات سنتی چپ قرن نوزدهم که گام اولیه در سیاست ورزی و یا بهتر بگویم دستیابی به دمکراسی را در نفع مانع بزرگ در راه دمکراسی یعنی حکومت می بیند و دیگری که مقدم شمردن بر وجه اثباتی را عامل تحول بخش و بسیج کننده ارزیابی می کند. این تفاوت اساسی امر وحدت را در ظاهر بسیار مشکل می سازد و حتی می تواند به سنگری برای فرار از وحدت تبدیل شود.
من اما معتقد هستم هنر این است که ما این تفاوت را مانع وحدت نشناسیم و در پی دستیابی به یک چپ تک نظری نباشیم. که این نیز بقایای همان چپ کهن است و جز رو به نزول رفتن اثری نمی آفریند. چپ متحد زمانی برآمد می کند که اساسی ترین اختلافات را به زمینه های رشد فکری در خویش مبدل کند.

پایان سخن
تلاشم این بود که گزارشی کتبی از صحبت های صورت گرفته در کنفرانس تهیه و ارائه دهم. با انتشار فایل صوتی سخنرانی ها، ضرورت ارائه گزارش کتبی از صحبت های صورت گرفته کاسته شد. و گزارش را بشکلی که می بینید آماده کردم.
با این احوال در این گزارش تلاش شده است که تصویری از خود کنفرانس و شرکت کنندگان و منتقدین کنفرانس ارائه شود تا بلکه خوانندگان و علاقمندان به پروژه وحدت چپ در جریان مباحث این کنفرانس قرار گیرند. در آخر لازم به تاکید است که فضای کنفرانس در حین بحث ها و گفتگوها غالباً محترمانه و صمیمانه بود. زحمات بسیاری برای برگزاری این کنفرانس توسط مسئولین پروژه کشیده شده بود.
به نظرم سخنرانان در کنفرانس در بحث های انجام گرفته در روز اول، بر اختلافات و تفاوت ها بیشتر تاکید داشتند تا اشتراکات. جبهه گیری های سیاسی و تقسیم کردن شرکت کنندگان به دو یا سه فکر و تاکید و اصرار زیاد روی آن در جهت تقویت پروژه وحدت چپ نبود. گاه اینجور به نظر می آمد که حاضرین و مسئولین و اعضای شرکت کننده در این پروژه، گویا از قبل از نظرات هم بی اطلاع بوده اند و تازه در روز کنفرانس متوجه موضوعات مورد اختلاف میان خود شده اند. معمولا در یک پروژه که مبنایش وحدت چپ است می بایست کمتر بر اختلافات و بیشتر بر اشتراکات تاکید و اصرار کرد. با گوش کردن به فایل های صوتی براحتی می شود چنین احساسی را از میان صحبت ها داشت. اینکه سرانجام این پروژه با مجموعه این اختلافات و اشتراکات به کجا می انجامد موضوعی است که باید دید حامیان این پروژه چه تدابیری را در ادامه تلاش های خود اتخاذ می کنند.

گزارشگر: علی صمد خبرنگار سایت کارآنلاین
هشت ژوئیه ۲۰۱۴